Dünyada, gübre, buğday, iklim değişikliği, lojistik!

 Tarımsal Desteklemeler ve Bilgi Kirliliği!

Ekmek fiyatı Temmuz 2023’ de, 10 TL olabilir mi?

****Ülkemizde tarımsal desteklemelerle ilgili mevzuatlar var. Ne yazık ki, okumayı araştırmayı ve paylaşmayı sevmiyoruz. Böyle olunca tarımsal destekleme dediğimizde, çiftçimizin cebine paranın hemen girdiğini düşünüyoruz. Bu, uzun ve ince bir yol…..

***Tarımsal Desteklemeler ile ilgili kararlar yayınlanıyor. Bu Kararlar, 18/4/2006 tarihli ve 5488 sayılı Tarım Kanununun 19. maddesine dayanılarak hazırlanıyor.

**Tarımsal desteklemenin finansmanının kaynağının yasal dayanağı ise Tarım Kanununun 21. Maddesidir.

***Tarımsal desteklemelerin finansmanı;

MADDE 21– Tarımsal destekleme programlarının finansmanı, bütçe kaynaklarından ve dış kaynaklardan sağlanır. Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz.

****Bu hafta açıklanan Cumhurbaşkanı Kararlar arasında, 2022 Yılında Yapılacak Tarımsal Desteklemeler ve 2023 Yılında Uygulanacak Sertifikalı Tohum Kullanım Desteğine İlişkin Karar (Karar Sayısı: 6243) vardı. Karar, 20 Ekim 2022 Tarihli ve 31989 Sayılı Resmî Gazete’de yayınlandı.

****Karar incelendiğinde, 2022 yılının kararnamesi ancak açıklandığını görüyoruz!!!

***Kararın 8. Maddesinde, mazot ve gübre desteklenmesi ile ilgili ödeme icmalleri bu Kararın yayımından itibaren ödeme icmalleri oluşturulur ve 5 gün süre ile askıya çıkarılır deniyor. Askı ve sonrasında yapılacak iş ve işlemler ile destekleme ödemelerine ilişkin diğer hususlar Bakanlıkça belirlenecek… 

***Kararın 11. Maddesi; Bu kararın uygulanması ile ilgili usul ve esaslar Bakanlıkça çıkarılacak Tebliğler ile belirlenir.

*****Şimdi Tebliğ bekleme aşamasındayız...

Madde 12: Yürürlük tarihi; 

Bu karar 1/1/2022 tarihinden itibaren uygulanır.

İlginç değil mi? Karar, 20 Ekim 2022 tarihinde yayınlanmıştı.

****Görüldüğü gibi ülkemizde tarımsal destekler tek yıllıktır. Ancak tarımsal sulamada kullanılan elektriğe verilen destekleme 5 yıllıktı. Bu yıl bitmesi gerekirken 1 (Bir) yıl daha uzatılmış olduğu söyleniyor.. Bu desteklemeden sadece 6 yıldır 6 ilimiz yararlanmaktadır.  Acaba diğer illerimiz bu desteklemeden neden yararlanamıyorlar?

****Tarımı gelişmiş ülkelerde tarımsal destekler 5-6 yıllıktır. Ayrıca tüm tarımsal destekler bir birimden verilir. Böylece zamandan tasarruf edilmiş ve bürokraside azaltılmış olur.

 Çiftçi önünü görür. Ona göre planlamasını yapar. Kararlar alır.

****Bizim çiftçimiz yine bu yılın destekleme kararını ancak bu hafta yani 20 Ekim 2022 Perşembe gününde yayınlanan Resmi Gazete'de görebildi...

****Destekleme ödemeleri için gerekli finansman; 2023 yılı tarımsal destekleme bütçesinden karşılanır, deniyor.

               ***Tarımsal desteklerden bazıları artırılmış!

Yaş çay destekleme primi kiloda 13 kuruştan 30 kuruşa yükseltildi.

2022 ürünü buğday, arpa, çavdar, yulaf, tritikale için dekar başına 75 lira mazot desteği, 46 lira gübre desteği olmak üzere toplam dekar başına 121 lira olarak ve pamuk ve çeltik üretenlere dekara 250 lira mazot ve 21 lira gübre desteği olmak üzere toplamda 271 liraya yükseltildi.

***Tarımsal desteklerden bazılarında artış olmamış!!

Organik gübre desteği, İyi tarım desteği ve Yem bitkileri desteklerinde artış yapılmadı.

****Tarımsal desteklemeler bütçenin hangi kodundan ödenir? Örneğin 2023 yılı bütçesinde teklif ne kadardır?

Tarım ve Orman Bakanlığının Bütçesinin, (05) Cari transferler kodundan ödenir.  2023 yılı bütçesinde teklif 54 milyar TL’ dir.

****Kısaca tarımsal destek vereceğiz denildiğinde bazı sorular sorulmalıdır?

Tarım Kanununda;  Bütçeden ayrılacak kaynak, gayrisafi millî hasılanın yüzde birinden az olamaz, denilmektedir. Her yıl bu oran neden düşüktür?

Bu yılda yine düşüktü!!!

Cumhurbaşkanı Kararı var mı?

Karardan sonra bu tarımsal desteklemenin tebliği yayınlandı mı?

Bu tebliğ kapsamında yapılacak işlemler nelerdir?

Bu desteklemeyi tahminen çiftçimiz ne zaman alabilir?

Çiftçiler hemen ödemeden yararlanabilir mi?

**** Zor sorular;

Tarımsal desteklemelerin etki analizleri yapılıyor mu? Bu neden paylaşılmıyor?

Destekleme 2023 yılında ancak alınacağından enflasyon karşısında değer kaybederse nasıl telafi edilecek?

****Ne yapılmalı?

Bir yıl önce aldığı tarımsal desteğin %75’ni ön ödeme veya avans şeklinde hemen çiftçimize ödenmelidir. 2023 yılının sonunda mahsuplaşırlar. Ekonominin kötü gittiği, enflasyonun yüksek olduğu, salgın, iklim değişikliği nedeniyle çiftçinin zor günlerini kolaylaştırmak nedeniyle böyle uygulamalar yapılmaktadır... Böylece çiftçi üretimi sürdürülebilir..

****Acaba bu desteklemeler ödenirken, dövizden, enflasyondan dolayı bir kayıp varsa bu telafi edilemez mi?

Açlık, kıtlık, sosyal sorunlar yaşamamamız için çiftçilerimize daha fazla destek sağlanmalıdır. Çiftçimizin parası, gübre, mazot, tohum, zirai ilaç almadan, elektrik borcunu ödemeden cebinde olmalıdır.

***Bu zor günler ancak böyle aşılır..

Çiftçimiz zaten gerçekleri yaşıyor. Bu soruların cevabını bilmeyen veya politik olarak bilip anlatmayanları dinlemek sadece zaman kaybıdır. Bunlar tarımda zamanın ne kadar önemli olduğunun acaba farkındalar mı?

****Bakalım tebliğ ne zaman çıkacak?

++++AB'nin ortak tarım politikası (CAP) Avrupalı ​​çiftçilerin gelirini desteklemekte yetersiz kalıyor.

CAP bütçesi hızla azalıyor. Desteğin gerçek değerini azaltan yüksek enflasyondur. Ancak bugün AB'de ortalama enflasyon %10'a yakın ve ECB enflasyon tahminlerini önemli ölçüde yükseltmek zorunda kaldı. AB’de 2023’te resesyonda bekleniyor.

++++Almanya’ nın önümüzdeki yıl yüzde 0,4 küçülmesi bekleniyor. Federal hükümete göre, Almanya enerji krizi nedeniyle resesyona giriyor. Yüksek fiyatlar sanayi üretimini yavaşlattı. Giderek ekonomik ve sosyal bir krize dönüşen ciddi bir enerji krizi yaşıyorlar. Bu krizin tetikleyicisi, Putin'in Ukrayna'ya yönelik saldırısı olarak görülüyor. Rusya gaz arzını durdurdu. Enerji fiyatları hala çok yüksek bir seviyededir. Yüksek fiyatlar sanayi üretimini yavaşlattı. Yüksek gıda fiyatlarındaki artışlar doğrulandı.

----Mississippi Nehrinin düşük seviyeleri çiftçileri etkiliyor!!!

Mississippi Nehrinin düşük su seviyeleri ABD tarım sektörünü etkiliyor. Düşük su seviyeleri, gemilerin hala nehirde seyahat edebilmelerini sağlamak için mavnaların tarım ürünleri de dahil olmak üzere yüksek hacimlerde mal taşımadığı anlamına geliyor. Bu da daha yüksek navlun oranları anlamına gelir. Çiftçi daha az kar edecek.

Düşük su seviyeleri, yerel tatlı su kaynakları için sorun yaratıyor. Mississippi Nehrinin akışı genellikle Meksika Körfezi'nden gelen tuzlu suyun nehre girmesini önler. Ancak seviyeler düşük olduğu için bazıları içeri sızdı. Önlem alınmaya başlandı.

Mevcut hava durumu tahminleri gelecekte daha da düşük su seviyelerini gösteriyor.

Lojistik zorluk var. Bu, teslimatların gecikmesine ve başta soya fasulyesi olmak üzere Çin'de düşük stok durumuna yol açtı.

***Tahıl piyasası ve tahıl fiyatları!

Tahıl fiyatları, Karadeniz ihracat anlaşmasına ilişkin kararı bekliyor. Fiyatlar Avrupa'da biraz düşüyor ve ABD'de biraz yükseliyor. 

****Çin, açık artırmada 41.359 ton buğday sattı.

**Arjantin'de iki büyük tahıl borsası, yaklaşan buğday hasadı için tahminlerini daha da düşürdü. Bunun nedeni, kalıcı bir kuraklık ve düşük sıcaklıkların hasadı etkilemesi ve en önemli büyüme bölgeleri için görünürde çok az iyileşme olmasıdır. Önümüzdeki haftalarda yağış beklenmiyor.

*Yeni Delhi: Perakende enflasyonu Eylül ayında yüzde 7,41 ile beş ayın zirvesine çıkaran, gıda fiyatlarındaki azalmayan artışa rağmen, hükümetin fiyatları soğutmak için kamu hisselerini satarak piyasaya müdahale etmesi için sınırlı bir alan  var.

Enflasyon 5 ayın zirvesine ulaştıktan sonra bir kötü haber daha: Buğday stokları 6 yılın en düşük seviyesinde, pirinç üretimi düşüyor..

--AB, mısır ithalatındaki artış, kuraklıktan etkilenen mahsulün etkisini azalttı.

+++Hollanda’ da tarımda bir çatışma! Üretime karşı tüketim!!!

Bu kış pazarlarda Hollanda domatesi kıtlığı olacak ama henüz kimse ne olacağını bilmiyor. Sezon çabuk bitti. Bu, Avrupa pazarlarında arzın düşük olmasına ve fiyatların yüksek olmasına neden oluyor.

****Ukrayna'daki savaş geçen hafta tırmandı. OPEC, pandeminin başlangıcından bu yana en büyük kesinti olan üretimi günde iki milyon varil düşürmeye karar verdi. Her iki olay da piyasayı salladı. Ham petrol vadeli işlemleri varil başına yaklaşık 10,00 $ ekledi.

Buğday fiyatları kile başına 60¢ arttı. Hisse senetleri aşağı yönlü seyrini sürdürerek, yüksek enerji fiyatlarının şirketler için daha az kâr anlamına geleceği endişelerini artırdı. 

****Ukrayna'nın tarımına gelince, savaş devam ederse işler eskisi gibi olmayacak. Savaş kısa sürede sona ermiş olsa bile, raporlar savaş öncesi üretim ve ihracat yeteneklerine geri dönmenin bir yıl veya daha fazla süreceğini gösteriyor.

****Gübre ve Güney Avustralya!

Gübre fiyatlarının iki katından fazla artmasıyla ekinlere büyük paralar yatıran Güney Avustralya'daki çiftçiler, geçen hafta Port Adelaide'ye sözleşmeli olarak buğdayı ton başına 470 dolardan satıyorlardı. Hasatın hızla yaklaştığı Avustralya'da şiddetli yağışlar ve sel de önemli endişe kaynağı oluyor.

***Çin’de gübre!

Çin'de sonbahar gübreleme sezonu yaklaşırken, yerel gübre fiyatları son haftalarda istikrar kazanıyor. Bu arada, hammadde maliyetleri de aşağı yönlü potansiyeli sınırlayacaktır. Nitrojen ve fosfat üreticilerinin işletme oranlarının hükümet politikalarının etkisiyle 4. çeyrekte düşük kalması bekleniyor. Çin hükümeti gübre ihracatını 30 Nisan 2023'e kadar kısıtlayacak.

****Norveçli gübre üreticisi Yara, 2022'nin üçüncü çeyreğinde yüksek gübre ve amonyak fiyatlarından tam olarak yararlandı. Şirket bunun için diğer yıllara göre daha fazla para aldığından, birçok fabrika o kadar hızlı çalışmazken karını artırmayı başardı. Yara birçok Avrupa fabrikasında üretimi azalttı. Şirket, gerekçe olarak yüksek enerji fiyatlarını gösterdi. 

++++AB, 2026'dan itibaren neonik pestisit kalıntılı gıda ithalatını yasaklıyor. Yasak, arılar ve diğer tozlayıcılar için yüksek risk oluşturduğu bilinen iki insektisit olan klotianidin ve thiamethoxam'ı kapsayacak. 

÷÷÷÷Güney Kore Hükümeti genç çiftçileri ve akıllı tarımı teşvik ediyor. Genç çiftçiler tarım endüstrisinde sürekli inovasyon için büyümenin kaynağıdır. Kore hükümeti, 40 yaşın altındaki çiftçilerin sayısını 2040 yılına kadar toplam çiftçilerin yüzde 10'una çıkarmaya yönelik uzun vadeli bir planın parçası olarak 2027 yılına kadar 30.000 genç çiftçiyi yardım veriyor.

Gelecek yıl kırsal alanlarda kalıcı yerleşim arayan 4.000 genç çiftçiye üç yıl boyunca aylık 1,1 milyon won (785 Euro) sübvansiyon sağlanacak. Onlara barınma, iyileştirilmiş yaşam koşulları ve finansman konularında yardımcı olmak için toplam 100 milyar wonluk bir tarımsal kalkınma yatırım fonu kurulacak.

Bakanlık, genç çiftçilere verilen kredilerin tavanını artırmayı ve borçlanma oranını düşürmeyi planlıyor. Borç geri ödeme süresi, mevcut 15 yıldan 25 yıla çıkarılacak. Bu, anapara ve faizin geri ödeme yükünü yılda yüzde 45 oranında azaltacaktır.

Akıllı tarım, tarım için bir çözümdür. Nüfus azalması ve iklim değişikliği gibi kırsal alanların karşılaştığı zorlukların üstesinden gelmek için büyük veri, yapay zeka (AI) ve dijital teknoloji kullanılarak akıllı tarımın yaygınlaştırılması kesinlikle gerekli olduğunu için bu konularda yatırım yapıyorlar. Hollanda ile eğitim çalışmaları yapılıyor.

Bu köşede 2021 yılında yazmış ve uyarmıştık. Ne kadar dikkate alındı görüyoruz.

Gübre ithalatçıları uzun süreli fiyat rallisine hazırlanıyor!

Tarımda 2022 yılı beklentileri! Gübre fiyatları düşecek mi?

Tarım kara kışa koşuyor!

Buğday fiyatları nereye gidiyor? 2007'deki zirve fiyatını görecek mi?

Dünyada gübre ve buğdayda neler oluyor?

Tarımda; iklim değişikliği, girdilerdeki (gübre, akaryakıt..) fiyat artışı, savaş, lojistik,  enflasyon, durgunluk gibi sorunlar 2023 yılını yine etkileyecek. Ekmek fiyatının Temmuz 2023’ de, 10 TL olmaması için şimdiden acil önlemler alınmalı değil, hemen çözümler uygulamaya konulmalıdır.