***Öküzler ekim zamanı, eşekler çekim zamanı, insanlar seçim zamanı değerli olur, derler.

**Bu söz artık çiftçilerimiz için geçerli değil. Bunu şöyle açıklayayım. Adamın iki oğlu varmış. İki oğlunu ziyarete gitmiş. Birinci oğlu babasına; Baba buğday ektim. Yağmur olmazsa anam ağlar. Daha sonra ikinci oğlunu ziyarete gitmiş. İkinci oğlu babasına; Baba kerpiç döktüm. Yağmur yağarsa anam ağlar, demiş. Adam akşam evine dönmüş. Karısı sormuş; nasıllar? Hanım demiş her şey yağmura bağlı. Ancak yağsa da, yağmasa da ağlayan sen olacaksın orası kesin!

***Seçimde, kazanan kim olursa olsun çiftçimizin durumu zorlaşacak.

***Doğru bir ekonomi politikamız yok. Ayrıca para ve ekonomi politikalarımız uyumlu değil.

**Bütçemiz Ocak ayında yeni bir rekorla başladı. Geçen yıl merkezi yönetim bütçesi Ocak ayında 32 Milyar TL açık vermişti. Bu yıl Ocak ayında 150,7 Milyar TL açık verdi. Böyle bir bütçe ile enflasyon düşer mi?

**Ekonomide ve tarımda yapısal reformlar yapılmadan sadece faiz artırmayla başarı gelmeyeceğini bir türlü kabul etmiyoruz. Faiz yükseltiliyor ama enflasyonda istenen düşme görünmüyor. Dünyada enflasyonda en yüksek ilk 10 ülke arasındayız. Acaba diğer ülkeler nasıl bir mücadele ile başarılı oluyorlar?

**Gıda enflasyonunda dünyada en yüksek 5 ülke arasındayız. Bunun en önemli nedeni enflasyonla bütüncül mücadele edilmiyor. Maliyetleri kim kontrol edecek? Üreticiyi kim destekleyecek? Ayrıca markette fiyat kontrolünden sonuç alınamıyor ve işe yaramıyor.

**Ülkemizde pahalılık ve gıda enflasyonu yükselmeye devam ediyor. Bunun en önemli nedeni tarıma, çiftçiye önem verilmeyişidir. Çiftçimiz küstürüldü. Zor günler yaşıyor.

**Bahsedilen ekonomi politikasına benzer bir politikayı 21 yıl öncede uygulamıştık. Acaba nerede yanlışlar yapıldı? Bu duruma nasıl geldik? Böyle bir politikanın uygulama ihtiyacının nedenleri nedir?

**Sürekli, ekonomide, tarımda durumumuzu iyi göstermekten vazgeçmeliyiz. Gerçekleri kabul ederek doğru bir ekonomi ve tarım politikası uygulamalıyız. Reklamlar çok iyi ama uygulamada bir şey yok.

**Sanayicileri, odaları, birlikleri yani sivil toplum kuruluşları sürekli uyarıyor. Masraflarınıza dikkat ediniz. Çok elzem olmayan harcamalarınızı erteleyiniz, diyorlar.

**Çiftçileri uyaran yok. Bugün bu görevi yerine getirmeye çalışacağım. Bunun en önemli nedeni Bakan Mehmet Şimşek’in açıklamasıdır; 2028 itibarıyla fiyat istikrarını sağlamış olacağız, dedi. O nedenle çiftçimiz, 2028 yılına kadar ne yapacak?

**Tarımsal girdi (tohum, fidan, hayvan yemi..) ve üretici enflasyonu yükseliyor.

**Seçimden sonra ucuz kredi zor bulunacak.

**Ekonomistlere göre, seçimin ardından kemerler daha fazla sıkılacak. Döviz kurunda yükseliş, yeni zamlar bekleniyor. Kredi kartı kullanımına kısıtlamaları gelebilir.

**Daha önce uyarmıştım. Seçim ekonomisi uygulamayın, mali disiplinden vazgeçmeyin yani oy kaygısı veya seçim kaybetme endişeyle enflasyon mücadelesinden taviz vermeyin, demiştim. Şimdi taviz veriliyor. Enflasyonla mücadele yapıyormuş gibi bir görüntü var. Bu nedenle 1 Nisan'dan itibaren gerçek enflasyon ile mücadele başlayacak. Acı reçete gelecek.  Bunu hemen zamlar takip edecek. Buna da 1 Nisan şakası yaptık denebilir mi?

**Toplumda güven duygusu sağlanamıyor. Kamuda tasarruf görünmüyor. Tüm kamu, seçim propagandasına odaklanmış durumdadır. Tarım ve Orman Bakanı ve üst düzey bürokratları her gün ülkeyi adım adım gezerek, toplantılar yapıyorlar. Tarımda şahlanışı anlatmaya çalışıyorlar!!!! Ancak tarımda şahlanışı, milletimiz, çiftçilerimiz yaşayarak nasıl olduğunu çok iyi görüyorlar.

**Çiftçimizde belediye seçimleri bittiğinde nelerle karşılaşacaklarının farkında olması gerekiyor.

**Çiftçilerimizi seçimden sonra çok önemli bir sorunlar bekliyor. Şimdiden önlemler alınız. Sanayiciler gibi masraflarınıza dikkat ediniz. Harcamalarınızı azaltınız. Borca girmeyiniz. Acı reçetenin en fazla iz bırakacağı kesim olduğunuzu unutmayınız.

**Ayrıca 2024 yılında bazı ürünlerde hem dünyada hem de ülkemizde üretim artışı olabilir. Örneğin, Buğday, zeytin gibi… Burada önemli bir sorun yaşanabilir. Bu ürünlerde girdi maliyeti (yani mazot, tohum, elektrik, işçilik gibi) yükseliyor. Üründe fazla olur ancak ürün fiyatlarında yeterli artış olmazsa ne olacak? Çiftçimiz zararına satabilir. Bazı ürünleri tarlada bırakabilir. Dünyada gelişmiş ülkeler şimdiden bu soruna çare arıyorlar. Risk planları hazırlıyorlar. Buradan hem çiftçimizin odalarını, birliklerini, kooperatiflerini en önemlisi Tarım ve Orman Bakanını uyaralım. Hazırlıklı olmamız gereklidir.

**Çiftçilerimiz, seçimlerde oy istemek için gelen siyasetçilere ve başkan adaylarına sorular sormalıdır. Zaten çiftçiler kimin ne yaptığını, yapacağını kime güveneceğini çok iyi bilir.

***Hadi tarımcılar olarak gelen siyasetçilere ve belediye başkan adaylarına sormaya başlayalım;

*Ülkemizde ekonomi ve tarım neden bu durumdadır?

*Dünyada enflasyon, gıda enflasyonu, dolar düşerken bizde neden düşmüyor?

*Neden mazot, tohum, gübre bu kadar pahalıdır?

*Neden tarımsal destekler çok geç ödenir? (Cumhurbaşkanı Kararı-Tebliğ-Uyguma Rehberi-vs.-Ödeme= Çiftçimize yaklaşık 1 yıl sonra ödenir. Dövizdeki artış, enflasyon, pahalılık nedeniyle amacına da ulaşamaz.)

*Tarım Kanununa göre tarımsal destekleme için bütçeden ayrılacak kaynak GSMH’nın en az %1’i olması gerekiyor. Bu oran hiçbir zaman %1 geçemedi. Ne zaman %1 oranını geçecek?

*Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, 5-6 yıldır Diyarbakır, Şanlıurfa, Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak İllerinde çiftçilere tarımsal sulamada kullanılan elektrik için tarımsal destek verildi. Bu destek diğer illerimize ne zaman verilecektir?

*Bu illere ayrıca 2 yıldır “Köy İçme Sularında Kullanılan Elektriğe” destekleme veriliyor. Bu destekleme diğer illere ne zaman verilecek?

*Avrupa'nın en çok çöp gönderdiği ülkeler arasında neden ilk sıradayız? (1- Türkiye 14,7 milyon ton 2- Hindistan 2,4 milyon ton 3- Mısır 1,9 milyon ton (Veri Kaynağı))

*Bu et, ekmek kuyrukları neden uzayarak devam ediyor?

*İklim değişikliğini bizi yönetmeye devam ediyor. Ne zaman iklim değişikliğini yöneteceğiz?

*Arıcılar zor durumdadır. Arılar ilkbaharda iklim değişikliği nedeniyle aradığı çiçekleri bulamayacaklar. Yetersiz beslenme durumu ile karşı karşıya kalacaklar. Bu arı ölümleri demektir. Arıcılara nasıl yardım edeceksiniz?

*Avrupa Birliği Gıda Güvenliği Sistemi'nden yapılan bildirime göre Türkiye’den Bulgaristan’a ihraç edilen; Portakallar yüksek oranda Chlorpyrifos, Antep fıstıkları yüksek oranda Aflatoksin ve Mandalinalar yüksek oranda Chlorpyrifos-methyl içerdikleri için iade edildi. Nedir buradaki sorunlar? Kim çözecek?

*Ülkemizde kişi başına düşen milli gelir 8-9 bin dolardır. Dünyada 94. sıradayız. Bu nasıl düzelecek?

*Hayat pahalılığı ve yoksulluk ne zaman sona erecek?

*Bu yanlış politikalara neden olanlar bedel ödemiyorlar. Neden olmayanlar her zaman bedel ödüyor, bu nasıl adalet?

*Gıda ve tarım sektöründeki mevcut ve ortaya çıkan temel konular ve eğilimler nelerdir? Bunlarla ilgili neler yapacaksınız?

*Tarımın geleceğini ve üreticilerin karşılaştığı sorunlara çözümleriniz nelerdir?

*Yerel tarım ekonomisi ve ticaretine yönelik neler yapacaksınız?

*Yörenizi ortak akılla, hep birlikte el ele nasıl yöneteceksiniz?

***Belediye Başkanı olduğunuzda;

**Tohum desteği (Nohut, buğday, arpa, mercimek, yem bitkisi tohumu) yapacak mısınız?

*Mazot desteği ve gübre desteği verecek misiniz?

*Mısır silajı desteği olacak mı?

*Toprak ve yem analiz desteği yapacak mısınız?

*Hayvan içme suyu oluğu (sıvat), tarımsal sulama borusu, gölet ve kanal bakım onarım konusunda destek verecek misiniz?

*Arıcılık eğitimi ve desteği verecek misiniz?

*Sulama şebekesinin rehabilitasyonu için gerekli çalışmalar yapılacak mı?

*Yerel Kalkınma Projesi gibi projeleriniz var mı?

*Kırsal üretime katkınız olacak mı?

*Tarımda işçilik maliyetini azaltmak için son teknoloji ekim ve hasat makinelerinin üreticilerle buluşturacak mısınız?

*Çiftçileri kalkındırmaya, kentinizi tarım ile geliştirmeye katkınız olacak mı?

*Akıllı Tarım, Tarım 4.0, Yapay Zeka ve Tarım Teknolojileri ile ilgili neler düşünüyor ve neler yapmayı planlıyorsunuz?

***Şimdiden tarımsal işletmelerimize, köylerimize oy için gelen belediye başkan adayları bu konularla ilgili programlarını ve projelerini açıklasınlar.

***Tekrar aday olan belediye başkanları da tarım ve çiftçimiz için yaptıklarını anlatsınlar. Çiftçimiz yapılanları unutmaz, oy için gelen ve atıp tutanlarını iyi tanır.

***Çiftçimize Tarım ve Orman Bakanlığı kadar hizmet veren, Tarım ve Orman Bakanından daha fazla çalışan, tarıma ve çiftçimize gereken önemi veren belediye başkanlarımız var.

***Bu konuda bir örnekte vereyim. Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş tarıma ve Angaralı çiftçisine gerekli önemi verdi. Ekibi ile beraber yukarıda belirttiğim işlerin çoğunu projeli bir şekil yerine getirdi. Tüm Angaralı bunu gördü ve yaşadı. Birçok tarımsal destek verdi. Şimdi de nohut tohumu dağıtıyor. Bir tarımcı olarak kendisine ve ekibine çok teşekkür ediyorum.  

***Tarım ve Orman Bakanlığı denetleme ve düzenleme görevini tam yerine getirsin, diğer görevlerini çiftçi kuruluşlarına ve yerel yönetimlere devrettiği zaman tarımda sorunlarımız daha kolay çözülecektir. Böyle çözen ülkelere, tarımda gelişmiş ülkeler dendiğini unutmayalım. 

***Bu sorulara cevap bulmayanlar siyasetçiler ve belediye başkan adayları konuyu hemen değiştiriyorlar. Milli muharip uçağı KAAN’ dan veya ilk Türk astronot Alper Gezeravcı’dan bahsediyorlar. Bu konularda yani savunma sanayi önemlidir.

****Ancak, öncelikle pilotların hayatta kalabilmeleri için karınlarının doyması gerekiyor. İşte burada da tarımın ve çiftçinin önemi yine ortaya çıkıyor.