‘Bayram değil, seyran değil eniştem beni niye öptü?’ deyimini değiştirerek, ete talebin düştüğü, fiyatların yerinde saydığı bir dönemde; ‘ESK bayram değil seyran değil ithal etle piyasaya neden müdahale etti?’ diye sormak gerekiyor.

Bu sorunun etrafında biraz beyin jimnastiği yaptığımızda, yerli üretim açısından piyasayı regüle etmekle görevli olan ESK’nın artık ithalat genel müdürlüğü gibi çalışmaya başladığını çok rahat görebiliyoruz. Çünkü et piyasasında ‘öngörü’ ve ‘planlamalar’ artık yerli hayvana göre değil ithal hayvana göre yapılmaya başlandı.

Size soruyorum, planlama ve maliyet hesabını bile ithal hayvana göre yapan kurum yöneticilerinin yerli üretim diye bir kaygısı olur mu?

Abarttığımı düşünüyor olabilirsiniz. Ancak anlattıklarımı okuyunca siz de hak vereceksiniz.

ESK geçtiğimiz gün bir duyuru yayınlayarak, Polonya’dan ithal edilen karkas sığır etinin şarküteri ürünleri üreden firmalara 195 liradan satılacağını duyurdu. İlan iki gün askıda kaldı ve hemen kaldırıldı. İki gün içinde hangi firmanın haberi oldu da evraklarını tamamlayıp 195 liradan ithal et alabildi artık bilemiyorum.

Çünkü piyasaya ne kadar ithal et satılacağı ile ilgili hiçbir bilgi verilmedi. 3 ton mu, 30 ton mu, 300 ton mu kimse bir şey bilmiyor. İthal et satışının arkası gelecek mi, o da belli değil! Piyasayı öngörülebilir hale getirmekle görevli olan ESK, kasıtlı bir şekilde piyasada belirsizlik oluşturdu.

Bunu da et fiyatlarında bir artışın olmadığı tam aksine durgun bir piyasada yaptı.

Et fiyatlarının yükseldiği bir dönemde böyle bir müdahale edilse anlayacağım ancak et satışlarının dip yaptığı ve fiyatların düştüğü bir dönemde ithal etle piyasaya müdahale edilmesi üretici açısından hayra alamet bir durum değil.

ESK’ya yakın şarküteri firmasından ‘el altından’ aldığım bilgi de zaten bunu doğruluyor.

-ESK şuanda Türkiye ortalaması 230 lira olan yağsız kesim fiyatlarını 215 liraya kadar düşürerek burada sabitlemek istiyormuş.

-Bunun için karkas et ve canlı kasaplık hayvan ithalatı için yeni bağlantılar yapılmış.

-Anlayacağınız ithal et satışı 24-26 Temmuz’da yayınlanan duyuru ile sınırlı kalmayacak.

-Belli aralıklarla bu duyurular yayınlanarak 195 liradan ithal karkas et satışına devam edilecek.  

Yine bu şarküteri firmasının ‘el altından’ verdiği bilgiye göre, ESK 24-26 Temmuz arasında yayınladığı duyuru kapsamında piyasaya tam 50 tır ithal karkas et satışı yapacakmış. 50 tır et ortalama 1250-1300 ton ediyor. 1000 adette canlı kasaplık hayvan ithalatı için yeni bağlantılar yapılmış.

Aslında tonaj olarak baktığımızda Türkiye piyasası için bu rakamlar hiçbir anlam ifade etmiyor.

Ancak ESK, satışını yapacağı ithal et miktarını bilerek vermeyerek, durgun piyasada üreticide kasıtlı bir şekilde tedirginlik oluşturup fiyatları istedikleri rakamlara kısa yoldan düşürmeyi planlıyor.

Açık söyleyeyim, bu tam bir üretici düşmanlığıdır!

Üreticiyi korkutup, kesimliğe gelmemiş hayvanlarını bile kestirtmeye çalışmak, bu ülkeye değil, ithalata ve ithalatçıya hizmettir.

Bu açıdan ESK Genel Müdürü Mustafa Kayhan’ı tebrik etmek gerekiyor, önce ülke ithalata mahkûm bırakıldı şimdi de dâhiyane planları ile kalan üretim de tamamen bitirilmek isteniyor!

Peki, ESK’nın hedeflediği yağsız kesim 215 lira üreticiyi kurtaracak mı?

ESK hangi maliyet hesabına göre bu fiyatı buldu?

İşte asıl bu sorunun cevabı insanı daha da kaygılandırıyor.

Çünkü ESK’nın yağsız kesimde 215 lira fiyat hedefini, yerli hayvan maliyetine göre değil ithal hayvan maliyetine göre yaptığı anlaşılıyor. Yerli hayvan maliyetine göre kim nasıl bir hesap yaparsa yapsın, 215 lira kesim fiyatının üreticinin lehine bir fiyat olduğunu söyleyemez. Yerli hayvan maliyetine göre besicinin 215 lira kesim fiyatı ile para kazanması da mümkün değil.

Sonuç olarak ESK, maliyet hesabını bile yerli hayvana göre değil ithal hayvana göre yapar hale gelmiş!

Oysa besi çiftliklerinin yüzde 70-75’i yerli hayvandan oluşuyor. Ama kurum yöneticilerinin kafası tamamen ithalata çalıştığı için maliyet hesabı bile besi çiftliklerindeki yüzde 15-20 oranındaki ithal besilik hayvana göre yapılıyor.

Besicinin zarar edeceği bilindiği halde, bu hedefin de tutturulabilmesi için et ithal edilerek fiyatlar baskılanıyor!

Olan yine üreticimize, ülke hayvancılığına olacak!

ESK'nın gizemli et satışı için ithalat yapan bir kaç firma ise köşeyi dönecek!

Yerli ve milli (!) yöneticilerimiz de ithal etle fiyatları düşürdük diye ortalıkta böbürlenerek dolaşacaklar!