Yaklaşık iki haftalık doğu Anadolu ve güney doğu Anadolu seyahatimde hem bölgenin durumunu hem de traktör bayilerinin durumunu gözlemleme şansım oldu.
Bu arada 2023 yılına dair traktör satışlarını ortaya koyan TÜİK verileri yayınlandı.
Bu veriler çerçevesinde sahada ki durumu ele aldığımızda hakikaten ne kadar tuhaf bir ülkede ticaret yapmaya ve üretmeye gayret ettiğimizi daha iyi anlıyorum.
2023 yılı traktör üreticileri ve disbrötörleri için izahatı zor bir yıl oldu.
Pandemi sonrası tedarikçilerin işleri biraz yoluna koyması ile enflasyonist ortamın kamçıladığı kapitalist sistem herkesi tüketmeye dolayısıyla ürün almaya teşvik etti. Geçen ki yazımda da belirttiğim gibi çiftçilik ile alakası olmayan ama ÇKS belgesi olan tüm kesimler ziraat bankası yolu ile ürün almanın peşine düştü.
Marka tercihlerinin geri plana alındığı insanların markadan ziyade hangi marka olursa olsun traktör alımına yöneldiği enteresan bir yıl oldu.
Pandemi sürecine stokla yakalanan, satış toplantıları oldukça tartışmalı ve hararetli geçen birkaç firma pandemi sonrası dört ayaklarının üzerine düşerek 5 yılda gerçekleştirmeyi planladıkları pazar paylarına neredeyse bir yılda ulaştılar.
Gelin şimdi 12 aylık süreçte 2023 yılı traktör satış rakamlarına bir göz atarak markaların bulundukları konuma bir bakalım:
Not: Diğerleri kısmında yer alan adet marka adı belirtmek istemeyen firmaları yansıtmaktadır.
2023 yılı yaklaşık 80.500 traktör satışı ile dünya traktör pazarında Türkiye’nin şaha kalktığı bir yıl oldu.
Hani hep derler ya zirveye çıkmak önemli değil, zirvede kalmak önemli olan diye!
2023 yılının hesabıyla 2024 yılı planlanabilir mi işte asıl sorun bu.
2024 yılı planlaması için bayi toplantıları ocak ayından itibaren yapılmaya başlandı. Büyümenin ardından her firma mevcut pazar payını koruyabilmek adına stratejiler geliştirmeye planlamalar yapmaya başlasa da 2024 yılında işler tam bir kaos ortamı içinde hareket edeceğe benziyor.
2024 yılı için pazar için öngörülen toplam traktör satışı 35-40 bin arası ön görülüyor.
Düşünsenize 2023 yılına göre %50 kayıp.
Başka bir değişle %50’de balon bir pazar içinde ticaret, üretim, disbrötörlük yapmaya çalışıyorsunuz.
Kur maliyeti, enflasyon gerçekliği içinde bir mücadele.
Firmalar içinde durum zor özellikle ithal markalar için.
Örneğin 2000 traktör satmışken bayileriniz bir anda 1000 traktöre gerileyecek bunun izahatını yapmak Avrupalıya, Japon’a bu durumu anlatmak çok güç!
Ziraat bankasına bu denli göbekten bağlı bir sistemin stabil ve istikararlı adetler ile ayakta kalmasını sağlamak çok zor.
2023 yılı seçimlerinden sonra ziraat bankasının (verilmeyen) kredileri 5 yıldan 3 ya da 4 yıla çekmesi ocak ayı itibariyle de sübvansiyonlu kredilerde faiz artışı yapması ile traktör sektörü neredeyse dört aydır tabiri caiz ise tek çeker yoluna devam ediyor.
2024 yılının daha nelere gebe olduğunu sektör açısından irdelemeye devam edeceğiz elbette ancak ayağını yorganına göre uzatmayan bayilerin ödeyeceği bedel çok ama çok ağır olacak gibi görünüyor.
Vesselam 80 bin traktör satılmış ancak bayiler önüne baktığında kimse mutlu değil çünkü aylık maliyetler açısından ödenecek rakamlar her ay artarken daralmış pazarda mücadele çok daha çetin çok daha maliyetli geçeceğe benziyor.
2024 yılı ocak itibariyle traktör firmalar %6 ile %13 arası zam yaparak yeni yıla start verdi.
2 milyonluk bir kredinin ziraat bankasına 5 yıl sonra geri ödemesi toplamda yaklaşık 4,5 milyonu buluyor.
Yeni yılın koşulları içinde traktör camiası böyleyse ekipman boyutunu siz düşünün!
Ne olursa olsun ürün alanların kapısında ki ürünlerin fiyatı Eylül ayından sonra yaklaşık %40 arttı.
Aldıkları ürünlerin sıfır fiyatını öğrenen herkes iyi ki geçen sene almışım diye seviniyordur eminim.
Ancak bu enflasyonist ortam, 3-5 sene sonra ürününü yenilemeye gelen çiftçinin mutluluğunu mazide bırakacak geçici bir mutluluk.
Her şahlanıştan sonra atın ayakları nasıl yere basmak zorundaysa 2023 yılında yaşanan şahlanışın da bir yere basma süreci olacak.
Özetle, hızlı giden atın şahlanıştan sonra yere ayak basması pek bir yaman olacağa benziyor.
