Ekonomi-Petrol Fiyatları-Laboratuvarda yetiştirilen tavuk-Gübre-Karadeniz tahıl girişimi-Zirai ilaç durumu-Robotlar- İklim değişikliği!!!

####Ekonomide; enflasyon, döviz ve girdi fiyatları, faizin artması, iklim değişikliği, tedarik zinciri kesintileri öncelikle gelir düzeyi düşük aileleri ve küçük çiftçileri çok etkilemektedir.

***Bu hayat pahalılığı, fakirliği ve açlık sorununu artırmaktadır. Ayrıca bazı ülkelerde sosyal patlamalara neden olmaktadır.

**Covid-19 ve Ukrayna savaşının tarıma ve gıdaya etkisine şahit olduk.

****Bilime, kaliteli eğitime ve teknolojiye önem vermeyen ülkeler daha çok sorun yaşadılar, yaşıyorlar ve yaşayacaklar….

Verimliliği, kaliteli ve standart üretimin artırılmasının önemi gördük.

Dünya üretiminde birinci olmak değil, teknoloji kullanarak, verimliliği,  kaliteyi ve standardı yükselterek ne kadar ihracat ettiğin ve ekonomiye ne kadar katma değer sağladığın daha önemlidir.

Bilmeyenler anlatır. Meyvede dünya birincisiyiz, derler.. Bu meyvenin ne kadarını ihracat ediyoruz diye sorduğumuzda, toplantı bitti.. Yazılı olarak cevap verelim derler….

Girdi fiyatlarında artış, ürün fiyatlarındaki artış oranından fazladır. Bu çiftçilerde endişe konusudur. Acaba ürün fiyatlarında yeterli artış olmazsa ne olacak?

Aslında kıtlıkla karşı karşıya olan bir dünyada o ülkeler için tahıl fiyatları oldukça yüksektir.

####Gıda Sektöründe Bir İlk Olarak, Upside Foods'un Laboratuvarda Yetiştirilen Tavuğu, FDA Onayı Aldı. ABD'li tüketiciler yakında doğrudan hayvan hücrelerinden yetiştirilen maddeleri yiyecekler.

Ülkemiz bu konu ile ilgili nasıl karar verecek? Dünya, büyük yatırım yapan, kuvvetli lobileri ve politik güçleri olan firmalarla karşı karşıya yine kaldı. GDO’da oynanan oyunları biliyoruz. Çok dikkatli olmak gereklidir. Bu firmaların temsilcileri her ülkede var. Bu konuda görüşlerimi, 15/01/2022 tarihinde, “Hücre Tarımı: Hayvansız et laboratuvarda yetiştirilen et nedir?” başlıklı yazımda yazmıştım. Endişelerim devam etmektedir.

####Petrol fiyatları düşüyor… Küresel durgunluk, Brent petrol fiyatını aşağı çekiyor. Brent petrol Ocak 2022 fiyatlarına geri döndü. Düşüşün devam etmesi bekleniyor. Rus petrolü Brent'e göre indirimli işlem görüyor. Bu indirim şimdi Putin'in varil başına aldığı fiyatı 60-65 dolar civarına getiriyor. 65 dolarlık tavan fiyat Putin'e pek zarar vermez. Batı'nın fiyat sınırını 30$'a indirmesi gerekiyor... ABD’de enflasyonun gerilemesine yardımcı olurken Fed'in faiz artışlarına 500 puanda son vermesine neden olabilir. Acaba enerji krizi geride kaldı mı? Ülkemize zaman içerisinde yansıması nasıl olacak? Çiftçimizin maliyetleri düşürmesi için mazot desteği verilmesine mutlaka devam edilmelidir.

####Gübrede ülkemizde, doğru güvenir verilerle, bilim ışığında analizler yapılmalıdır. Dünyada gübre piyasası takip edilmelidir.

****Dünyada hem gübre fiyatları hem de bulunabilirliği konusu, 2023 yılında çiftçiler ve gübre perakendeciler bir sorun olarak görüyorlar. 

****ABD’de çiftçiler gübre almayınca, gübre piyasada bol miktarda bulunmaktadır. Bu durumda gübre fiyatları düşüyor!

****Brezilyalı çiftçiler de alımları durduruyor. Yüksek maliyetlerden çekinen çiftçiler alımları erteledikçe;

Gübre fiyatları düşüyor,

Talep düşüyor,

Ürün girdileri piyasasında bolluk oluyor.

Çiftçiler pahalı girdileri geri çekiyor. Küresel amonyak, fosfat ve potas talebi yıldan yıla azaldı.

Ancak, bazı gübrelerin fiyatları önceki yılların çok üzerindedir.

Çiftçiler ürün fiyatlarının düştüğünü görünce giderleri azaltmak zorunda kalıyorlar.

Dünyanın en büyük gübre ithalatçısı olan Brezilya da benzer koşullarla karşı karşıya kalıyor. Ülke, çiftçilerin ekili alanlarını genişletmek için yeterli girdiye sahip olmasını sağlamak için çok fazla gübre ithal etmişti. Şimdi sorun yaşıyor.

####Karadeniz Tahıl Girişimi!

Karadeniz’de tekrar anlaşmaya varıldı. Bu anlaşma ABD buğday ve mısır ihracatını olumsuz etkiliyor. Ukrayna'da mısır ve buğday fiyatları ABD'den çok daha düşüktür. Bu ABD’yi küresel pazarda daha az rekabetçi olmasına neden oluyor.

Rusya, uzatmayı doğruladı. Ancak Rus gıda ve gübre ihracatının önündeki engellerin kaldırılmasında ilerleme beklediğini söyledi. BM’de buna tamamen bağlı olduklarını söylediler. Rusya isteklerini daraltıyor. Bunun sonu nereye varacak?

Rus amonyağının bir boru hattı aracılığıyla Karadeniz'e ihraç edilmesi, yenileme kapsamında henüz kararlaştırılmadı. Ukrayna, Rusya'nın kendi topraklarından amonyak ihracatına ancak Kremlin'in tüm savaş esirlerini takas etmeyi kabul etmesi halinde izin verilebileceğini söylüyor. Ukrayna, anlaşmanın bir yıl daha uzatılmasını ve bir ihracat limanının daha eklenmesini istiyor.

####Zirai ilaçların 2023 yılında durumu nasıl olacak?

Zirai ilaçların özellikle yabancı ot ilaçlarının kıt olacağı uyarısında bulunuyorlar. Üstelik fiyatları oldukça yüksek olacağı tahmin ediliyor. Zirai ilaç kullanamayan çiftçiler olabilir.. Çiftçilerin bu konuda mutlaka alternatif çözümleri olmalıdır. Çözümler sunulmalıdır.

####Tarımda gelişmiş ülkelerde çiftçilere sık sık aşağıdaki konularda bilgiler veriliyor.

*Ukrayna tahıl ihracatı anlaşması ve piyasa etkileri,

*Küresel talep ve ihracat fırsatları,

*Ürün beklentileri ve bunun gelecekteki fiyatı için anlamı,

*Enflasyon ve uzmanların gelecekteki para politikaları hakkında tahminleri,

*Tarımsal ürünler için piyasa göstergeleri ve gerçek zamanlı satış tavsiyeler..

####Teknoloji çok hızlı değişiyor.

Dünyada artık robotlar işletmelerde yerini alıyor. Tarımda maliyet düşürmek için teknoloji kullanmak şarttır. Robotlar kiralıkta veriliyor. Robot kiralamanın maliyeti düşüktür. Bunun nedeni robotun gerçekleştirmesi gereken göreve ve iş saatine bağlı olmasıdır. Kiralayan, robotu kovduğunda alıp başka işletmeye veriliyor. Robotlar küçük ancak yaptıkları işler büyüktür. Artık taleplere kısa sürede cevap veriliyor. Ülkenin neresine robot verilirse verilsin, internet üzerinden teknik destekte kolaylaştı..

Robotlar birbirine bağlanıyor. Böylece robotların performanslarını yani sağlığını izleniyor. Sürece ait veriler de toplanıyor. Robotlarla sistemdeki yanlış yapılan işlemler tespit edilmeye başlandı. İşçiler robotlardan hızlıydı. Ancak ortalamaya bakıldığında robotlar önde… İşçinin, molası, tatili var. Robotlara görme sistemleri takılarak, kontrol görevi veriliyor. Üretilen parçaları kontrol etmeye başladılar. Robotun aşkı çalışmaktır. Robotlarda fazla mesai ücreti yok. Yavaşlama yok. Grev yok!

Robotlar ile ilgili ilginç sloganlarda var;

Sıfır Maliyetle Robot Kirala,

Robotu 15 Saat Çalıştır 15 Saat Öde,

Robotik İşçilerimiz Bulutu Buluttur! 

Sürekli, Gerçek Zamanlı İzle,

Robotlar Planlanmamış İş Yapmaz,

Robotlar Gerçek Zamanlı Veriler Sunar,

Siz İsteyin Biz Yazılım Geliştirmelerini Yapalım.

Mobil Uygulaması İle İstediğiniz Bildirimler Sizde Olsun,

Robotumuzu Al, Bakım Bedava,

Gerçi dışarıdan bakıldığında her şey güzel... Vergi yok, SSK primi yok, tatil parası yok, izin yok, verimlilik aynı, fazla mesai yok, grev yok, kalite yüksek, maliyet düşük...

Endüstriyel çağ otomasyon çağına hızla dönüştürülüyorken, bu maliyet düşürme ve verimlilik arayışından ileri geliyorsa da bazı insanların kapitalleri sürekli artıyor.

Robotlar modernize ediliyor. İnsanların yerine geçmek için geliyor ve geldi.

Doğru, dürüst, güvenilir, işyerinin çıkarlarını koruyan insan azalıyor derken robotlara güvenilir düşüncesi öne çıkıyor.

Genç nesil fabrikalarda çalışmak istemiyor denildi ama işçi ücretleri ortadadır.

Robotlar hastalanmaz, umutsuzluğa düşmezler, sigara ve alkol kullanmazlar ama işçiler böyle değil...

Robotların yüzleri, cesetleri yok onlara sadece mekanik verimlilik yüklenilir.

Bu yapı, sanki bir doğal seleksiyona neden olacak endişesi duyulmasını önleyemiyor.

Her alanda insansız bir yaşamın kapılarını aralıyor.           

İnsanlar mı yoksa robotlar mı tercih edilecek?

Bu kadar hızlı bir değişmede en az değinilen konu yine insan… İnsanlarda ve toplumlarda ruhsal sorunlar ve psikolojik rahatsızlıklar artacak. Buna da hazırlıklı olmak gerekmez mi?

(Robotlarla ilgili kısmı 2017 yılında yazıp paylaştığım bir yazımdan aldım.)  

####İklim değişikliği önümüzde yıllarda daha büyük sorun olarak karşımıza çıkacaktır. Aşağıdaki soruların cevapları üzerinde bilim ışığında cevaplar aranmalı ve hazırlıklı olunmalıdır.

İklim değişikliği, ülkemiz tarımına ne kadara mal olacak?

İklim değişikliği, ülkemiz tarım ve tarımsal gıda sektörleri için yılda ne kadar ek maliyet oluşturabilir?

İklim değişikliğinin, tarım ve gıda sektörleri üzerindeki mali etkisi ne olabilir? 

Tarımsal işletmelerimizin ekonomik modellerini ve dolayısıyla rekabet gücünü nasıl etkileyecektir?

Suyla ilgili ek maliyetler ne kadar olacaktır?

İklim değişikliğine bağlı olarak ürün kayıplarında  beklenen ve oldukça muhtemel artış ne kadar olacaktır?

İklim değişikliği nedeniyle örneğin meyve bahçesinin yenilenmesi gerekecek mi? Bunun maliyeti ne kadar olacaktır?

Bu konularda önlemler alınmazsa ülkemiz tarımı rekabet gücü gıda egemenliğimiz olumsuz etkilenir mi?

Ülkemiz için bu konular çok önemlidir. Tarımın geri dönüşü olmayan iklim değişikliği sürecine adaptasyonu çok önemlidir.

####Çok önemli bir konu!

Tarım, en tehlikeli sektörler arasında yer almaktadır. Çiftçilerin çok az koruması var. Bu konuda, yaralanma veya ölümle biten olaylardan haberimiz de olmuyor. Korunma tedbirleri değil temel korunma tedbirleri bile alınmıyor. Tarım işçiliği en tehlikeli işlerden biridir. Tüm meslekler arasında ölümcül yaralanmalarda üst sıralarda yer almaktadır. Ülkemizde bu konuda bilimsel çalışmalar yapılmalıdır. Tabloyu görmek gerekmez mi? Ayrıca çiftçilerin ekonomik nedenlerden dolayı, güvenli işyerlerine sahip olmaları gerçekten zor.

####Tarımdaki sorunları çözmek istiyorsak, doğru insanları doğru yere getirmekle başlanmalıdır.

Tarımda siyasi kararlar için, yanlışlığa düşme korkusu olmaksızın, doğruluğu ya da kesinliği kabul edilen bilimsel bilgi vazgeçilmezdir.