HABER MERKEZİ / Türkiye dünyanın en önemli arpa üreticisi ülkelerinden biri olup, 2022 yılı FAO istatistiklerine göre yaklaşık 3,18 milyon hektar ekiliş alanı ile Rusya ve Avustralya’nın ardından üçüncü, 8,5 milyon ton üretimi ile dünyada altıncı sırada yer alıyor.
1 dönümden kaç kg arpa çıkar?
Buna göre 1 dönümden elde edilen arpa miktarı yıllara göre değişiklik gösteriyor. TÜİK verilerine göre ise Türkiye’nin 2023 yılı arpa ekiliş alanı yaklaşık 3,28 milyon hektar olurken, üretimi 9,2 milyon ton olarak gerçekleşti. 2000’li yılların başlarında yaklaşık 3,5 milyon hektar olan ekiliş alanı 2010-2020 yılları arasında azalma seyrine girerek 2,4 milyon hektara geriledi. Aynı dönemde yaklaşık 9-9,5 milyon ton olan üretim miktarı da 6,5-7 milyon ton civarlarına kadar düştü.
Arpa ekim alanları düşüyor mu?
2020 yılından itibaren ise hem ekiliş alanında hem de üretim miktarında yeniden bir artış yaşanmaya başlandı. 2022 ve 2023 üretim sezonlarında arpa ekiliş alanları 3,2 milyon hektar civarında olurken, üretim ise 8,5-9 milyon ton seviyelerine kadar yükseldi. Aşağıdaki çizelgede rakamlar bu durumu net bir şekilde gösteriyor.
1 dekara arpa verimi kaç kilo?
Son yıllarda arpadaki artış eğilimi buğdaydan arpaya olan yönelimdir. Bu yönelimin nedenleri arasında buğday çiftçisinin istediği kalite - fiyat dengesinde arzu edilen seviyelere ulaşamaması ile tahıl yetiştirilen alanlarda baş gösteren domuz zararı sayılabilir.
Arpa üretimi en fazla nerede yapılıyor?
Türkiye’de arpanın en önemli ekiliş ve üretim alanları, çoğunlukla yağışa bağımlı olarak kuru tarım yapılan, kurak ve yarı kurak iklim bölgeleri olarak tanımlanan (MGM, 2024) İç Anadolu ve yakın illeri kapsayan Geçit Bölgeleridir. Bu bölgelerde arpanın verim ve üretim miktarını en fazla etkileyen unsurlardan biri üretim sezonu içinde alınan yağış miktarı ve bitki gelişim dönemlerine göre yağışın dağılımıdır. Türkiye’de yıllara göre arpa veriminde istikrarlı bir artış gerçekleşti. Bu artışta ıslah edilen yüksek verimli yeni çeşitler ve sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaşması rol oynadı.
Türkiye'nin yıllara göre arpa ithalat rakamları!
Türkiye’nin 2018-2022 yılları arasındaki arpa dışalım ve dışsatım miktarları aşağıdaki tabloda yer alıyor. Verilere göre, arpa dışalımı özellikle 2021 yılında belirgin bir artış göstermiş ve yaklaşık 2,4 milyon ton olarak kayıtlara geçti. Bu artışın ardından 2022 yılında dışalımı azalarak yaklaşık 1,6 milyon ton olarak gerçekleşti. Arpa dışsatımı ise 2018 ve 2020 yıllarında düşük seviyelerdeyken, 2021 ve 2022 yıllarında belirgin bir artış gösterdi. 2022 yılında arpa dışsatım miktarı yaklaşık 250 bin tona ulaştı.
Üretilen arpa nerede kullanılıyor?
Türkiye’de üretilen arpanın tohumluk olarak kullanılacak kısmı ayrıldıktan sonra, yaklaşık %95’i doğrudan ya da fabrikasyon ürün olarak hayvan beslenmesinde tüketiliyor. Üretilen arpanın yaklaşık %5’i ise malt ve bira sanayisi tarafından hammadde olarak kullanılıyor.
Ülkemizde arpanın gıda olarak tüketimi ise bazı yerel tüketimler ve gıda katkı maddesi üreten az miktardaki işletme haricinde neredeyse yok denilecek kadar azdır. Ancak, 2013 yılından sonra tescil ettirilen Özen ve Yalın gibi kavuzsuz (çıplak) arpa çeşitleri ile arpanın gıda olarak tüketiminin yaygınlaşması sağlamıştır.
