ÖZEL ANALİZ / Bilindiği üzere geçtiğimiz yıl kuraklıktan dolayı fiyatlar yüksek seyrettiği için TMO, müdahale alım fiyatını açıklamamıştı. Ama bu yıl farklı. Rekolte fazla beklendiği için fiyatların da doğal olarak düşmesi bekleniyor.
Bu noktada TMO'nun açıklayacağı, 'müdahale alım fiyatı' üreticinin mağdur olmaması için büyük önem taşıyor. TMO, yine rekoltenin yüksek olduğu 2013 yılında 7 Haziran'da devreye girmiş, müdahale alım fiyatını açıklamıştı.
Bu yıl Haziran ayının ortalarına gelinmesine rağmen TMO'nun halen devreye girmemesi üreticiyi kaygılandırırken birçok soru işaretini beraberinde getiriyor.
Seyhan Ziraat Odası Başkanı Süleyman Girmen, Adana'da buğday hasadının neredeyse bitme aşamasına geldiğini ve fiyatların 70-75 kuruşa kadar düştüğünü kaydetti. Piyasada aşırı bir belirsizlik havasının bulunduğunu vurgulayan Girmen, TMO'nun biran önce devreye girmesini beklediklerini söyledi.
Tablo bu…
Peki, TMO neden devreye girmiyor?
Rakamlar üzerinden bunun analizini yapmaya çalışalım.
Öncelikle TMO, piyasayı sıkı bir şekilde takip ediyordur. Yoksa üretici beklenti içindeyken TMO, bu kadar piyasalara duyarsız kalamaz. Çünkü bunun siyasi faturası çok ağır olur. Hatta TMO, müdahale alım fiyatını bile belirlenmiş durumdadır.
O zaman neden açıklanmıyor?
İşte bu sorunun cevabı önemli…
TMO'nun devreye girmemesinin tek bir nedeni olabilir. Şu anda piyasadaki rakamlar, (70-75 kuruş) TMO'yu rahatsız etmiyor demektir. Eşik değerinin altına inilmediği anlamına gelir.
Yoksa çoktan devreye girerdi.
Üretici, 90 kuruşla 1 lira arasında bir müdahale alım fiyatı beklese de TMO'nun bu tavrı, açıklanacak müdahale alım fiyatlarının bu rakamları görmeyeceğini gösteriyor.
Burada şunu da belirtmeliyiz; Adana'da hasatla birlikte 85 kuruştan başlayıp 70-75 kuruşa kadar inen fiyat, ürünün tarladaki fiyatını oluşturuyor. Dolayısıyla buna hasat ve taşıma maliyetlerini de eklememiz gerekiyor. O zaman da karşımıza 80-85 kuruş gibi bir rakam çıkıyor. TMO'nun tavrı da açıklayacağı rakamın bu civarda yani 80-85 kuruşlarda olacağını gösteriyor.
Bu noktada yaş çay alım fiyatlarına yapılan yüzde 13'lük artışta bu rakamı kuvvetlendiriyor. Bir önceki yılın açıklanan 72 kuruşluk müdahale alım fiyatını baz aldığımızda yüzde 13'lük artışın karşılığı 81-82 kuruşlara geliyor.
Kaliteli ürünlerde fiyatların 70 kuruşun altına inmesi TMO'yu harekete geçirecektir. Bu tabloda bize TMO'nun müdahalesinin yaklaştığını gösteriyor.
Üreticiyi bu rakamlar memnun etmeyecektir ancak TMO'nun müdahale alım fiyatı piyasanın beklentisi doğrultusunda; 90 kuruş ile 1 lira arasında olmuş olsaydı, TMO çoktan devreye girmişti.
Hele seçim fırsatı hiç kaçırılmazdı.
Rakamı da Bakan değil Başbakan açıklardı.
Sizce de öyle değil mi?
