ÖZEL HABER

Bilindiği üzere hayvancılık desteklerinde yapılan değişikliklerden dolayı buzağı yetiştiriciler için önemli bir duruma geldi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölüm Öğretim Üyesi Prof. Dr. Aydan Yılmaz, buzağı desteklerinden tam manasıyla yararlanabilmek ve karlı bir süt inekçiliği yapabilmek için süt ineklerinin gebelik ve sonrasında beslenmesine dikkat edilmesi gerektiğini bildirdi.

Yılmaz, süt ineklerinin gebelik ve sonrasında nasıl beslenmeleri ile ilgili olarak Tarım TV'de yetiştiricilere önemli bilgiler verdi. Yılmaz, şunları kaydetti:

“Süt inekleri çok önemli…

GEBELİK DÖNEMİ BESLENME DİĞER DÖNEMLERDEN FARKLI MI?

Kesinlikle farklı. Özellikle süt inekleri için söylüyorum. Son iki ayı çok çok önemli…

NEDEN ÖNEMLİ?

İhtiyaçları farklı, besin maddesi ihtiyaçları artıyor. Özellikle kalsiyum ve fosfor ihtiyaçları artıyor. Çünkü yavru son iki aylık dönemde ciddi anlamda gelişim kaydediyor. Bu dönemde sadece kalsiyum fosfor değil yemleme ile ilgili de değişiklikler olmalı.

NE GİBİ YEMLER KULLANILMALI?

Günlük yemleri içerisinde kaba yemler çok önemli. Bunlar yeşil olabilir kuru olabilir saman, yonca korunga, fiğ bunların yeşil ve kuruları, artı silaj ve özellikle ülkemizde mısır silaji hem yaygın olarak ekimi yapılıyor hem de hayvanların beslenmesinde kaba yem kaynağı olarak kullanılabiliyor.

Tabi bu dönemde öncelikli dikkat edilmesi gereken şey; tabiî ki her dönem için geçerli ama yavrunun ilerlemiş ve büyümüş olması da dikkate alınarak bu dönemde kaliteli kaba yemlere özen göstermek gerekiyor.

8'nci ayda günlük bu hayvanlar 5 litre süt veriyormuş gibi; ki bu dönemde bu hayvanlardan süt almıyoruz, sağmıyoruz, 9'ncu ayda ise 10 litre süt veriyormuş gibi besin maddesi ihtiyaçlarını karşılayacak yemler sunuyoruz. Ama bu yemler özellikle son iki aylık dönemde gerek kaba yemler gerek kesif yemleri kaliteli yemlerden oluşturacak şekilde bulundurulmalı.

Süt ineklerinin nelerle beslendikleri ile ilgili Ankara bölgesinde öğrencilerimizle işletmelerde yaptığımız incelemelerde çok enteresan şeyler gördük.

Beslenmede küflü ekmelerin dahi yedirilebildiğini gördük. Bu anlamda da hijyen koşulları çok çok önemli. Gebeliğin özellikle son iki aylık döneminde…

Kalsiyum, fosfor dedik ama tabiî ki bunun dışında diğer besin maddelerinin mutlaka karşılanması gerekiyor.

Buna uygun rasyonların karmaların hazırlanması çok önemli.

Hayvanların bu dönemde rahat ettirilmesi, bakım koşulları, aydınlatma olsun ve hayvanların bulunduğu barınakların temizlik koşullarının hijyen koşullarının sağlanması çok çok önemli ve bunların özenli davranılmadığını, özellikle orta ve küçük ölçekli işletmelerde görüyoruz.

DİKKAT EDİLMEZSE NE GİBİ SORUNLAR ÇIKABİLİR?

Doğumun güç olması, doğum sırasında komplikasyonlar, yavru kayıpları, her türlü problemlerle karşılaşmak mümkün. Bu sorunlarla karşılaşmamak için süt ineklerinde gebelik döneminde besleme anlamında çok özel bir bakımın olmasını altını özellikle vurgulamak istiyorum.

SÜT İNEKLERİNDE DOĞUMDAN SONRAKİ İŞTAHSIZLIK DÖNEMİ NEDİR? BU DÖNEMİN SANCISIZ ATLATILMASI İÇİN NELER YAPILMALI?

Bu iştahsızlığın mutlak suretle giderilmesi gerekiyor. Nasıl yapılabilir? Yemlemeye dikkat etmek, yemi oluşturan karma ve kaba yeme özellikle dikkat etmek gerekiyor.

BU İŞTAHSIZLIK NEYİ GETİRİR? HER DOĞUM SONRASI YAŞANIR MI?

Doğumdan sonra bu durumla karşı karşıya geliyoruz. Normal canlı ağırlık kaybı ile sonuçlanır. Yem tüketmeyen hayvan canlı ağırlık kaybetmeye başlar. Günlük 500 grama kadar bir kayıp normal karşılanıyor. Bu 750 gramları bulabilir. Ve biz bunu kontrol etmek durumundayız. Hayvanın süt verebilmesi ve ihtiyaçlarını karşılayabilmesi için de bu yemi tüketmesi lazım. O zaman ne yapmamız lazım? O zaman verdiğimiz yemi karmayı çok iyi hazırlamamız gerekiyor.

NEYE DİKKAT ETMEMİZ GEREKİYOR?

Kesif yemi yoğun konsantre yemin bileşiminin çok iyi hazırlanması gerekiyor. Besin maddelerince yüksek hazırlanmış bir karmanın yedirilmesi gerekiyor. Artı verilen kaba yemin kalitesi çok çok önemli. Çünkü kaliteli kaba yemle bu geçiş süresi en iyi koşullarda atlatılabilir.

Bu dönemde yem tüketiminin düşmesine bağlı olarak gerçekleşen canlı ağırlıktaki kayıp mutlaka olacak. Ama bunu en az kayıpla ve daha sonrasında yukarı çekmek en önemli hedefimiz olmalı.

Canlı ağırlık kaybı şu anlamda önemli… Hayvanın performansı ve gelecek nesillerin oluşturulması, suni tohumlama veya diğer normal tohumlama yapacaksak eğer döl tutmadaki isabet derecemizin yüksek olması açısından çok çok önemli. Çünkü ancak döl tutma, tohumlama artık canlı ağırlığın pozitife yükseldiği aşamada yapılması gerekiyor.

Niye bunu söylüyoruz?

Şu açıdan süt ineklerinde her yıl bir yavru almak hedeftir. Bizim ülkemiz koşullarına baktığımızda bir buçuk yılda bir yavru aldığımızı birçok işletmede görüyoruz ki, bir buçuk yılda bir yavru almakla yılda bir yavru almak arasında büyük ekonomik farklıklar var. Normal sağlıklı bir inek 7-8 yavru verebilir. Bir buçuk yılda bir yavru demek inek başına 2 döl kaybı demektir. Burada önemli bir parasal kayıp var. Diğer yandan sütte gelirin de düşmesi anlamına geliyor.

TOHUMLAMA NE ZAMAN YAPILMALI?

Süt veriminin yüksek olduğu dönemlerde döl tutmaz. İllaki süt veriminin aşağı yönlü ivme kazandığı dönemlerde ve canlı ağırlığında yukarı ivme kazandığı ikisinin kesiştiği noktalarda tohumlamanın yapılması çok çok önemli.

NE İÇİN ÖNEMLİ?

Yılda bir yavru almak için önemli.

AYNI ŞARTLAR SÜT VEREN KÜÇÜKBAŞLAR İÇİN DE GEÇERLİ Mİ?

Aynı prensipler koyun ve keçilerde de var. Onlarda da iştahsızlık geçen bir dönem var. Ve bu dönemi atlatıp ondan sonra yemde konsantre yemde geçiş süreci, laktasyonda nasıl, kuru dönemde nasıl veya pikten sonraki dönemde nasıl hepsi temel prensiplerde aynı.

HAYVANCILIKTA KABA YEMİN ÖNEMİ NEDİR?

Bir kere öncelikle şunu söylemek lazım; Hayvancılıkta özellikle süt hayvancılığında işletmeler için yem yüzde 70 kadar oldukça büyük bir masraf unsuru. Bu çok önemli… E o zaman biz yeme bakmak zorundayız.

Ne için?

Kar için. Sütte kar elde etmek istiyorsak veya yavru ile gelecek jenerasyonlar oluşturmak istiyorsak işte o zamanda neye bakmak durumundayız? O zaman karlılığın koşulları nelerdir? Yüzde 70 az bir rakam değil. Yüzde 70'i yem ise o zaman biz ucuz ve kaliteli yemler kullanmak durumundayız.

UCUZ YEMİ NASIL TEMİN EDEBİLİRİZ?

Kendimiz yetiştirmeliyiz. Ben özellikle süt hayvanları ile ilgili yetiştiricilere şunu tavsiye ediyorum. Kendi yeminizi kendiniz üretmek zorundasınız.

NELER ÜRETEBİLİRLER?

Su var ise ortamlarında yonca, silajlık mısır yetiştirilebilirler. Su kaynakları yeterli değilse o zaman korunga ve fiğe yönelmelerini istiyoruz.

Çünkü öncelikle kaliteli kaba yemler bunlardır. Bunları kendileri yetiştirirlerse toplamda hayvanlara bir gün içinde yedirdikleri yemin maliyeti düşecektir. Bu maliyet tabiî ki sattıkları süte yansıyacak. Yem maliyeti düştüğü için daha fazla gelir elde edecektir. Birinci koşul budur. Kendi yemlerini kendileri mutlaka üretmek durumundadırlar.