Yeni düzenlemeye göre, damızlık hayvancılık işletmelerinde tabii tohumlamada kullanılacak boğalar ancak il tarım ve orman müdürlüklerinden izin alınarak kullanılabilecek. İzin verilen boğalar yalnızca izin alınan işletmede kullanılabilecek, boğanın başka bir işletmeye satılması veya nakledilmesi halinde yeni sahibi tarafından yeniden izin alınması gerekecek.
Küpesiz ve kayıtsız boğaya yasak
Hayvanların tanımlanması, tescili ve izlenmesine ilişkin mevzuata uygun kulak küpesi bulunmayan boğaların tabii tohumlama boğası olarak kullanılması yasaklandı. Ayrıca boğaların TÜRKVET sistemi ile Bakanlığın ıslah sistemlerine kayıtlı olması zorunlu tutuldu.
Hastalıktan ari işletmelere kısıtlama
Düzenleme kapsamında, hastalıktan ari işletmelerde bulunan düve ve ineklerin tabii tohumlama boğalarıyla aşımına izin verilmeyecek. Aynı şekilde, soy kütüğüne kayıtlı sütçü ve kombine ırk düve ve ineklerde de tabii tohumlama boğası kullanımı yasaklandı.
Sperma üretimi yasak
İzin verilen tabii tohumlama boğalarından sperma üretimi yapılamayacak. Bu boğalar yalnızca doğal aşım amacıyla kullanılabilecek.
Barınma ve aşım kuralları netleşti
Tabii tohumlama boğalarının işletmede ayrı bir bölmede bulundurulması zorunlu olacak. Kızgınlık gösteren aynı ırktan dişi hayvanlarla çiftleşme bu bölmede sağlanacak. Serbest sistem yetiştiricilik yapılan, 50 baş ve üzeri sığır işletmeleri ile mandalarda ise aşım takibinin yapılması kaydıyla sınıf usulü aşıma izin verilecek.
Aynı bölmede ya da birlikte bakım-beslemesi yapılan sürülerde, izin verilen boğalar dışında altı aydan büyük başka erkek hayvan bulundurulamayacak.
Sağlık testleri resmi veteriner gözetiminde
Tabii tohumlama boğalarına yapılacak tüm sağlık testleri ve uygulamalar il veya ilçe müdürlüğü resmî veteriner hekimleri tarafından gerçekleştirilecek. Bu test ve analizlerin tüm masrafları boğa sahibi tarafından karşılanacak. Bakanlık gerekli görmesi halinde ilave test ve analizler talep edebilecek.
Test sonuçları, analizi yapan laboratuvar tarafından il müdürlüğüne bildirilecek ve işlemler yalnızca Bakanlıkça onaylı resmî laboratuvarlarda yapılacak.
DNA testi ve ebeveyn doğrulaması gündemde
Bakanlık, gerekli görmesi halinde tabii tohumlama boğasından doğan buzağılarda ebeveyn doğrulaması amacıyla DNA testi yaptırabilecek.
Bildirim ve denetim zorunluluğu
Tabii tohumlama boğasının kesimi, ölümü ya da satışı durumunda, boğa sahibi bu durumu en geç 15 gün içinde il müdürlüğüne bildirmekle yükümlü olacak. İl müdürlüğü tarafından boğanın izni iptal edilerek Bakanlık veri tabanına ve kayıtlı olduğu merkez birliğine bildirilecek.
Aşım gerçekleştirilen işletmelerde, tohumlama kayıtlarından sorumlu personel tarafından EK-1 formu doldurularak 15 gün içinde il müdürlüğüne bildirilecek ve bilgiler veri tabanına kaydedilecek.
İzin verilen boğalar, yılda en az bir kez il müdürlüğü tarafından denetlenecek.
