Rusya yarım asır sonra ilk defa seferberlik ilan etti. 300 bin yedek asker orduya çağrıldı. Rusya’da seferberlik ilan edilir edilmez Antalya’ya kalkan uçaklarda yer bulmak imkânsızlaştı. Memleket sevgisi de bir yere kadar diyen Ruslar ülkeden kaçmanın derdine düştüler. Ruslar kaçarken Ukrayna’nın hatta dünyanın en verimli tarım topraklarında referandum zamanı yaklaşıyor.

UKRAYNA’NIN TARIM TOPRAKLARI RUSYA’YA

Ukrayna’nın işgal altındaki bölgelerinden Donetsk, Donbas, Herson ve Zaporijya’da 23-27 Eylül tarihlerinde Rusya’ya katılım konusunda referandum yapılacak. Bölge’nin Rusya ile tarihten gelen çok güçlü bağları var. Muhtemel katılma yönünde bir karar çıkacak. Türkiye basını konunun magazin tarafıyla ilgilenmekten tarımdaki bekleyen tehlikeyi göremiyor.

REFERANDUM DÜNYA TARIM DENGELERİNİ DEĞİŞTİRİR

Donetsk, Donbas, Herson ve Zaporijya’da 23-27 Eylül tarihlerinde Rusya’ya katılım konusunda yapılacak referandum tarımın geleceği için çok önemli.

Dünyanın en verimli topraklarından biri Ukrayna’da Avrupa’nın bu bölgesi verimli tarım topraklarıyla biliniyor. Hatta Hitler savaş döneminde organik madde miktarı % 10’un üzerinde olan Polonya’dan binlerce kamyon toprağı Almanya’ya taşımış. İklim olarak Kansas’a benzeyen Ukrayna toprakları oldukça verimli.  Dünyanın süper verimli “chernozem” veya “kara toprak” diye bilinen topraklarının % 25’i Ukrayna’da. Zaten bu nedenle Avrupa’nın ekmek sepeti olmak gibi iddialı bir pazarın sahibidir. Referanduma gidilen yerler Ukrayna’nın en verimli tarım arazilerinden.

RUSYA TARIMDA TEKEL OLABİLİR

Bölge Rusya’ya bağlanırsa Ukrayna tarımdaki gücünü kaybedebilir. Rusya verimli arazileri topraklarına katarak yıl boyu kullandığı “tahıl silahının” dozunu daha da artıracaktır. Rusya tarımda tekel olabilir. Dünyanın en verimli arazileri tarımın yıldızı Ukrayna’dan Rusya’ya geçmesi tüm dünyadaki tarımsal ihracat dengesi, fiyatlar, arz gibi temel konuları derinden etkileyecektir.

DÜNYANIN EN VERİMLİ TOPRAKLARI RUSYA’YA

Referandum yapılan yerlerde; buğday, arpa, soya fasulyesi, ayçiçeği, kanola, mısır ve  çeşitli sebzeler yetiştiriliyor. Ukrayna, savaş başlamadan önce tarımda yıldızı parlayan, süper tarım ülkelerinden biri olmak üzereydi. Savaş olmasaydı kurduğu seralar sayesinde sebzede Türkiye’nin pazarını elinden almanın eşiğindeydi. Benzer bir durum organik gıda pazarında da mevcut dünyanın 3. Büyük üreticisi.

Ukrayna 42 milyon hektardan büyük tarımsal araziye sahip % 80’inin verimi dünya ortalamasının üzerinde. Yılda 32 milyon hektar ekim yapılıyor, neredeyse İtalya’nın büyüklüğü kadar bir alan. Ukrayna savaşa girmeseydi verimli toprakları, teknoloji yatırımlarıyla dünyayı besleyebilirdi. İstihdamının %15’i tarımda. Ukrayna’nın 70 milyar dolara yaklaşan ihracatının 28 milyar dolara yaklaşan kısmı tarımdan geliyor. 44 milyonluk Ukrayna 28 milyar dolarlık tarımsal ihracat yaparken 6 milyar dolarlık ithalat yapıyor. Türkiye’nin tarımsal ithalatı 17,2 milyar dolar. Ukraynalılar karın tokluğuna değil para kazanmak için tarım yapıyor yani.

Ukrayna’nın tarımsal ihracatının büyük bir bölümü Avrupa ve Çin, Mısır, Hindistan ve Türkiye’ye yapılıyor.

UKRAYNA TARIM ŞİRKETLERİNİN MERKEZİ KIBRIS -  LEFKOŞA

Ukrayna’daki tarımsal arazilerin önemli bir bölümünün işletmesi 10 büyük şirket tarafından yapılıyor. Bu işletmelerde 150 binden fazla kişi istihdam ediliyor. Söz konusu şirketlerin gelirleri 5 milyar doların üzerinde. Türkiye’nin toplam tarımsal ihracatının 22,9 milyar dolar olduğunu düşünürsek büyüklüğünü varın siz hesaplayın.

Şirketlerin yarısının merkezi Kıbrıs-Lefkoşa sizce de ilginç değil mi? Kalanı Amerika ve Avrupa’daki çeşitli merkezlere kayıtlı.

RUSYA EKONOMİSİ YETERİ KADAR GÜÇLÜ DEĞİL Mİ?

Ukrayna Rusya’nın düşündüğü kadar zayıf çıkmadı, Rusya pes etmek üzere olabilir mi, savaş çoktan Rusya – Batılı Devletler savaşına döndü. Rus ekonomisi yeteri kadar mukavemetli değil mi? Tahılı silahıyla istediğini elde etmeye çok yaklaştı gibi gözüken Rusya seferberlik çağrısıyla içten içe ekonomide zorlandığını gösteriyor olabilir.

RUS EKONOMİSİ SİNYAL VERİYOR

Zira Rus ekonomisi dışarıya çok renk vermese de içeride bazı olumsuz sinyaller var. Rusya ekonomisi henüz yaptırımların etkisini tam olarak yaşamaya başlamadı. Üç beş mağazanın kapanması olarak gösterilen yaptırımlar oldukça zorlu. Global medya konuyu sadece Zara mağazalarının kapanmasına indirgeyip konunun ciddi taraflarından çok da bahsetmediler. Savaşın etkileri; çeşitli global markaların eksikliğini hisseden Oligartlar dışında halk tarafında henüz tam olarak hissedilmiş değil derken seferberlik ilanıyla Rusların savaş hakkında çok da istekli olmadıklarını gördük

Yaptırımlar Rusya’nın asıl yükünü taşıyan yatırımcıları köşeye sıkıştırmak üzere. Finlandiya Gelişmekte Olan Ekonomiler Bankası Enstitüsü, Rusya’nın son aylarda yaptığı ithalat değerinin, bir önceki yıla göre mekanik ve makine cihazlarında % 40, elektrikli teçhizatta % 60, motorlu taşıtlarda % 65 düşük olduğunu bildirdi. Rus kuvvetlerin kullandığı modern balistik ve seyir füzelerindeki düşüşün nedeni olarak üretimdeki hammadde kaynaklı aksamalar gösteriliyor.

RUSYA ÜRETEMİYOR

Petrol ve gaz fiyatlarındaki artış bir yıl önceye göre Rusya’nın kazancını şimdilik telafi ediyor gibi gözükse de IMF’e göre yılsonuna kadar GSYİH’nın % 6 düşmesi bekleniyor. Rusya ekonomisi 2023 yılında % 3,5 küçülebilir.

YAPTIRIMLAR RUSYA’DA KAÇAKÇILIĞI, İLLEGAL TİCARETİ TETİKLEYEBİLİR

Yaptırımlar kaçakçılığın önünü açacağı gibi farklı ülkelerden farklı yöntemlerle ürünlerin ülkeye girmesi pek mümkün. Türkiye’den Rusya’ya bavul ticaretiyle Zara marka ürünlerin gittiğini Rus Hükümeti sanırım biliyordur. Rusya farklı yöntemlere aşikâr mı evet. Zira Putin Hükümeti yıllardır ABD ve farklı ülkelere koyduğu gıda ihracatına karşı yurt içinde gelişmiş güçlü yapılar, illegal yöntemler mevcut.

SAVAŞ ENKAZININ KAZANANLARI AÇIKLANMAK ÜZERE

İşgal edilen Ukrayna şehirlerindeki hasarı giderecek Rus inşaat şirketleri yakın gelecekte açıklanacak gibi. Savaş sonrası yeniden yapılanma sadece Rusya – Ukrayna savaşında değil tüm savaşların ayrıcalıklı devlet yanlısı şirketleri ihya ettiği kazançlı işler olmaya devam edecek.

TÜRKİYE TARIMDAKİ GÜÇLÜ PAZARLARINI KAYBEDEBİLİR

Velhasıl tarım üstü açık fabrikada yapılıyor, komşuda olan her şey bizi etkiliyor. Rusya Ukrayna’nın tarım topraklarına sahip olduğunda Türkiye’nin pazarda iyi olduğu sebze, fındık gibi ürünler riske girebilir benden söylemesi. Zira Ruslar kafaya koyarsa verimi artırır pazarı alır tıpkı buğdayda yaptıkları gibi.