Zaman'ın haberine göre Merkez Bankası araştırmasına göre yasa sonrası toptan fiyatlarda yüzde 22'ye kadar düşüş gözlenirken perakendede anlamlı bir etki görülmediğine dikkat çekildi. Parekendecilerin kar payı belirlenmediği sürece bu sorunun yaşanmaya devam edileceğine vurgu yapıldı.
3 yıl önce çıkarılan Hal Yasası'nın sonuçlarının analiz edildiği haberde, yasadan tüketici lehinde bir sonuç alınamadığına dikkat çekildi. Bu iddia Merkez Bankası uzmanlarının yaptığı araştırma sonuçlarına dayandırılırken, haberde şunlar kaydedildi: "Domatesten marula, elmadan muza kadar 28 farklı ürünün yasa öncesi ve yasa çıktıktan sonraki fiyatlarını kârlılaştıran uzmanlar fiyatlarda herhangi bir değişim olmadığını tespit etti. Toptan fiyatlarda ise yüzde 20 civarında düşüş yaşandı. Araştırmada perakende firmalarının fiyatlama gücünün toptancı ve üreticiye kıyasla ciddi oranda fazla olduğu, bu sebeple toptan fiyatlardaki gerilemenin perakende fiyatlara yansımamasının fiyat belirleme gücündeki bu farktan kaynaklanabileceği belirtildi" denildi.
Çözüm olarak araştırmanın sonuç kısmındaki uyarılara vurgu yapıldı. Buna göre 'Eğer hedef taze meyve ve sebze fiyatlarını azaltmak ise Türkiye'de toptancı ve üreticinin fiyatlama davranışını etkileyen politikalardan ziyade perakendecinin kâr marjını hedefleyen politikalar tercih edilmelidir' uyarıları hatırlatıldı.
Haberde yine önemli bir ayrıntıya dikkat çekilerek, yaşanan sorunda toptancıların elinin zayıf olduğu dile getirildi. "Toptancı firmalar genel olarak küçük ve bulundukları piyasa çoğunlukla yerel yetkililer tarafından kontrol ediliyor. Bu sebeple toptancıların fiyat belirleme kapasitesi sınırlı. Ancak perakende ürün piyasası bir kısmı uluslararası ortaklı olan sınırlı sayıda büyük perakende zincirlerinden oluşuyor. Perakende firmalarının fiyatlama gücü toptancı ve üreticiye kıyasla ciddi oranda fazla" değerlendirmelerine yer verildi.
Araştırma sonuçlarında öne çıkan bir diğer konunun da maliyetlerde artış olduğunda pazar ve market fiyatlarının yukarı gitmesinin kolay olduğu ancak maliyetler düştüğünde fiyatların gerilemesinin zor olduğunun dikkat çekildiği belirtildi.
Zaman
