İsmini açıklanmasını istemeyen mezbaha çalışanı, besi desteğinde sürecin nasıl işlediğini Tarımdan Haber'e anlattı:

“Malum et fiyatları her zaman gündemde. Bakanlık ta sözde bu işe biraz destek olabilmek adına, besilik sığır desteklemesi adı altında bir destekleme veriyor. Ancak bu destekleme amacına ulaşmıyor.

Neden mi?

Çünkü besiciler bir hayvanı kestirmek istediğinde öncelikle fiyat konusunda bir kasapla anlaşması gerekiyor.

DESTEKTEN YARARLANMAK İÇİN FATURA ALMASI GEREKİYOR

Kesim yapılıp işlem bittikten ve kilo üzerinden besiciye, kasap tarafından ödeme yapıldıktan sonra, besici destekleme almak isterse kasaptan fatura alması gerekiyor. Aslında kasaplar her alış veriş için fatura kesmek zorundalar ama maalesef gerçek hayatta işler böyle yürümüyor.

EK YÜK GETİRDİĞİ İÇİN BESİCİ BU DESTEKTEN FAYDALANMAK İSTEMİYOR

Besici fatura istediği vakit kasap besiciden toplam bedelin yüzde 2'si kadar bir bedel talep ediyor, sırf vergi kendinden çıkmasın diye. Bu durum besiciye ekstra bir yük getirdiği için birçok besici bu desteklemeden faydalanmak istemiyor.

Bu ödemeyi kabul ettiği zaman yine her şey bitmiyor. İlçe tarım müdürlüğünden alması gereken evrakların ücreti, ayrıca üretici birliklerine verilen dosya ücreti ve destekleme müracaat ücreti de eklenince desteğin neredeyse hiçbir anlamı kalmıyor.

Destek alamayan üretici maliyetleri düşürmediği için de bu desteklemeler et fiyatına herhangi bir etki etmiyor.

Gördüğünüz gibi burada birçok farklı durum var.

Kasapların vergi kaçırması, vergi ödemek zorunda kaldıklarında ise bu vergiyi besiciden tahsil etmeleri, destekleme başvurusu sırasında besiciye ilçe müdürlükleri ve üretici örgütleri tarafından yüklenen diğer maliyetler.

İşte besilik sığır desteklemesinin gerçek yüzü budur.

Birçok besici bu konudan şikayetçi. Size hesaplı kitaplı örnek de verebilirim. Konunun daha iyi anlaşılması için tüm kalemleri tek tek yazarak bir örnek vereyim.

YETİŞTİRİCİ BESİ DESTEĞİNDEN NEDEN YARARLANMIYOR? İŞTE RAKAMLAR!

Ortalama 250 kg karkas ağırlığı olan 20 adet hayvan kestiren bir üretici kasaptan 5 bin kg et bedeli olarak kilosu 29 TL den 145 bin TL ödeme alır. 20 hayvana devletin vereceği toplam destekleme brüt 5 bin TL'dir. Besici bu desteklerden faydalanmak isterse kasaptan fatura alması gerekecek, kasapta üreticiden 145 bin TL'ni yüzde 2'si kadar yani 2 bin 900 TL vergi bedeli isteyecek. Çünkü 29 TL olan kesim fiyatı aslında KDV hariç hesaplanmaktadır. Besici dosyasını hazırlayıp desteklemeye başvuru yapmak için Kırmızı Et Üreticileri Birliğine gittiğinde birliğe üye olmak zorunda kalıyor, tabi bunun da bir bedeli oluyor. Birlik üyelik aidatı dışında hayvan başı dosya kayıt bedeli isteniyor. Bunlara rağmen besici desteklemeyi hak edip, parası bankaya yattığında da banka ve üretici birlik kesintisi uygulanıyor.

Zaten daha fatura bedeli yüzünden eriyen destekleme bu gibi ufak tefek masraflarla iyice küçülüyor. Birçok üretici bu durum yüzünden desteklemeye kesinlikle başvurmuyor. Çünkü hem zaman hem de para kaybı olarak görüyor.

5 BİN LİRA DESTEK İÇİN 3 BİN LİRA MASRAF YAPMASI GEREKİYOR

5 bin TL destek almak için 2 bin 900 TL bedel ödemek yerine bu bedelle yeni bir buzağı alıyor, hem zaman kazanıyor hem de işletmesine yeni bir dana eklemiş oluyor.

Yani işin özeti, destekleme büyük bir balon!

İsmini açıklanmasını istemeyen mezbaha çalışanı, küçük üreticinin hayvanlarının kesimi sırasında nasıl mağdur edildiğini de şöyle anlattı: “Bu işin içinde profesyonel biri olarak bazı bilgiler vermek istiyorum size. Çünkü mezbahada çalışıyorum. Küçük ölçekli besiciden bahsetmek istiyorum. Bu kitle Türkiye'de en çok hayvana sahip kitle ama maalesef et üretiminin her aşamasında mağdur ediliyorlar.

Yem fiyatları, akaryakıt fiyatları ve diğer girdi fiyatları malûm. Bir de buna kesimhanelerde yaşadıkları mağduriyet eklenince üretici hepten mağdur oluyor. Kesimhaneye götürülen bir hayvanın daha kelle kesimi sırasında başlayan "et çalma" süreci, kesimhane de bütün hat boyunca devam ediyor.

ETLER TIRAŞLANIYOR KÜÇÜK ÜRETİCİ ZARAR EDİYOR!

İç alma, deri yüzme aşamalarında, üreticinin hakkı olan vücut kabuk yağı nerdeyse tamamen tıraşlanıyor. Bunun dışında karkaslar uzun süre sıcak dinlendirme yapıldıktan sonra kantar da tartılıyor. Kanı iyice süzülen ve kuruyan karkastan bir de kantar sonrası yüzde iki fire düşülüyor.

Bu işlemler yaklaşık 320 kg gelmesi gereken bir hayvanın en çok 300 kg gelmesine neden oluyor.

Hayvan başı 600 TL ye yakın zarar. Desteklemede de bu mağduriyet devam edince üreticinin iyice beli bükülüyor"