Tarım ve Orman Bakanlığı Bitkisel Üretim Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan Ürün Masaları Aralık ayı bültenleri yayınlandı. Soğan Bülteninde, içinde bulunduğumuz yıl, 2018 yılında soğanda yaşanan fiyat artışına bağlı olarak üreticilerin soğana yönelimi ve ikliminde elverişli olması nedeni ile oldukça verimli bir yıl olduğu belirtilerek, 2019’da 2,2 milyon ton üretim tahmin edilirken, bu üretimin de turfanda soğan üretimi tarihi olan 2020 Mayıs ayına kadar yeterli olacağı vurgulandı.
Bültendeki soğan stoku öngörüsü ise dikkat çekti. Soğanda fiyat dalgalanmalarının önüne geçebilmek ve piyasa regülasyonunda kullanılması amacı ile arzın fazla olduğu veya olağanüstü durumlar için TMO ya da belirlenecek bir başka kuruluş tarafından 1 aylık ülke ihtiyacını karşılayabilecek miktarda soğanın depolanması istendi. Bilindiği üzere geçtiğimiz yıl artan fiyatlardan dolayı depolar basılarak üretici stokçulukla suçlanmıştı. Geçen yıl üretici stokçulukla suçlanırken, Bakanlığın fiyat dalgalanmalarına karşı bir aylık soğan stoku önerisinde bulunması dikkat çekti.
Aralık ayı soğan bülteninde şu değerlendirmede bulunuldu:
Türkiye’de soğan, patates için de yapılan değerlendirme de hemen hemen aynı sorun ve çözüm önerilerine sahip bir üründür. Soğan, üretici ve tüketici fiyatı en fazla dalgalanma gösteren ürünlerin başında gelmektedir. Ülkemizde bir önceki yılın ürün fiyatına bağlı olarak takip eden yılda arz değişkenlik göstermekte olup Örümcek Ağı (Cobweb) teoremi olarak bilinen bu durumun en çok görüldüğü ürünlerin başında soğan gelmektedir.
TMO YADA BAŞKA BİR KURULUŞ 1 AYLIK SOĞAN DEPOLASIN
Bu duruma bağlı olarak üretim ve fiyatlarda dalgalanmalar meydana gelmektedir. Sözleşmeli üretimin yaygınlaştırılması, modern depoların tesisi ve mevcut depoların iyileştirilmesi önem arz etmektedir. Ayrıca, fiyat dalgalanmalarının önüne geçilebilmesi ve piyasaya regülasyonunda kullanılması amacı ile arzın fazla olduğu veya olağanüstü durumlar için TMO yada belirlenecek bir başka kuruluş tarafından 1 aylık ülke ihtiyacını karşılayabilecek miktarın depolanması önemli görülmektedir.
İhracat desteği yapılması kararının alınacağı yıllarda zamanlamasının doğru yapılması üretici, tüketici ve sektör açısından oldukça önemlidir. Yine soğan ihracatımızın taze olarak yapılması yerine katma değeri yüksek olan dondurulmuş ve işlenmiş ürün olarak teşvik edilmesi ve yönlendirilmesi ülkemiz ekonomisi açısından önem arz etmektedir. İçinde bulunduğumuz yıl, 2018 yılında soğanda yaşanan fiyat artışına bağlı olarak üreticilerimizin soğana yönelimi ve ikliminde elverişli olması nedeni ile oldukça verimli bir yıl olmuştur. Soğanın 2019 yılı TÜİK 2. tahmininde 2,2 milyon ton üretim tahmin edilmektedir. Ülke ihtiyacımız göz önüne alındığında turfanda soğanın üretimi olan 2020 yılı Mayıs ayına kadar yeterli olacağı değerlendirilmektedir."
