Buğday hasadı başlarken, bütün gözler Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’ya çevrilmiş durumda. TMO, buğday taban fiyatını ne zaman açıklayacak? Taban fiyatı kaç lira olacak? İşte TMO’nun buğday alım fiyatına yönelik gündeme gelen farklı senaryolar... 

Milli Gazete'den Sadettin İnan'ın haberine göre, buğday fiyatları ticaret borsalarında 7 bin liraya kadar çıkarken, TMO’nun bu süreçte açıklayacağı buğday alım fiyatı piyasalar ve çiftçi için büyük önem taşıyor. Çiftçi dört gözle buğday alım fiyatlarının açıklanmasını beklerken, farklı fiyatlar gündeme geliyor. Ticaret borsalarında buğday fiyatlarının yükselmeye başlaması çiftçinin buğday taban fiyatına yönelik beklentilerini de yukarı çekiyor. 

ALIM FİYATINDA FARKLI FİYATLAR GÜNDEME GELDİ

Adana Çiftçiler Birliği Başkanı Mutlu Doğru, geçtiğimiz haftalarda yaptığı açıklamada buğday alım fiyatının 5.75 TL olarak açıklanmasını isterken, Tarımdan Haber yazarı ve ziraat mühendisi Faik Toy ise en düşük buğday alım fiyatının 7.5 lira olması gerektiğini kaydetmişti. Ancak Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu üyesi, İpsala Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Dağcan, yaptığı açıklamada buğday taban fiyatının en az 8.5 olması gerektiğini belirtti. 

Peki TMO buğday taban fiyatını kaç lira açıklayacak? Buğday alım fiyatına yönelik çalışmalar tamamlandı mı? Buğday alımında nasıl bir politika uygulanacak? İşte kulislerde konuşulan buğday alım senaryoları… 

TMO’nun bu yıl buğday alımında aktif olabilmesi için geçen yılki alım politikasından farklı bir politika uygulayacağı kaydedilirken, bu konuda iki başlık ön plana çıkıyor. 

AVANS FİYAT AÇIKLANARAK FİYAT ARTIŞLARINDAN ÇİFTÇİ KORUNMAYA ÇALIŞILACAK

Buna göre Tarım ve Orman Bakanlığının yürüttüğü buğday alım fiyatı çalışmalarında iki başlık ön planda çıkarken, bunlardan ilki doğrudan fiyat açıklamak yerine önce avans fiyat, hasat sonuna doğru da net fiyatın açıklanması üzerinde duruluyor. Buna göre Haziran ayında avans fiyat açıklanacak ama net fiyat hasat ortasında veya sonunda açıklanacak. Bu alım politikasına göre buğday fiyatlarındaki artıştan çiftçi olumsuz etkilenmeyecek. TMO’ya buğdayını veren çiftçi belirlenen avans fiyattan ilk planda parasını alarak ihtiyacını görecek, net fiyat açıklandığında da aradaki farkı alacak. Bu alım politikasında fiyatların artması durumunda çiftçinin mağdur olmayacağı ve net fiyatın ilerleyen günlerde oluşan fiyata göre belirleneceği için çiftçiye de bu fiyat üzerinden ödeme yapılması planlanıyor. 

BUĞDAYINI TMO'YA SATAN ÇİFTÇİYE ALIM FİYATINA İLAVE DESTEK VERİLEBİLİR

TMO’nun buğday taban fiyatına yönelik bir diğer alternatif alım politikasının da TMO’ya ürününü satan çiftçiye ek destek verilmesi gündemde. Bu çalışmaya göre alım fiyatı açıklanacak artı bu fiyata ek çiftçiye destek verilmesi amaçlanıyor. Bilindiği üzere Ramazan ayında yetiştiricinin besilik hayvanlarını Et ve Süt Kurumu’nda kestirmeleri için karkas kesim fiyatına ilave olarak hayvan başına 2500 lira ilave destek verilmişti. Ancak verilen desteğe rağmen Et ve Süt Kurumu’nun karkas kesim fiyatlarının piyasa fiyatlarının altında kalmasından dolayı yetiştiriciler bu desteğe ilgi göstermemiş ve hayvanlarını Et ve Süt Kurumu’nda kestirmemişlerdi. Onun için TMO’nun uygulayacağı bu alım politikasında açıklanacak buğday alım fiyatı ve verilecek desteğin miktarı büyük önem taşıyor. Verilen desteğe rağmen buğday alım fiyatının piyasa fiyatlarından cazip bir tarafı olmazsa çiftçi buğdayını TMO’ya satmaz. 

BÖLGELER ARASI FARKLI ALIM FİYATI İLE KADEMELİ ALIM FİYATI DA GÜNDEME GELDİ 

TMO’nun buğday taban fiyatına yönelik yapılan çalışmalarda bölgeler arası farklı alım politikasının belirlenmesi ve kademeli alım fiyatının açıklanması. Ancak yapılan çalışmalarda bu iki başlık farklı sorunları beraberinde getireceği için üzerinde durulmadığı kaydediliyor.