Migros Grubu İcra Başkanı ve CEO’su Özgür Tort, Türkiye’nin tarımda kritik bir eşikte olduğunu belirterek, mevcut gidişatın devam etmesi halinde ülkenin ciddi bir gıda arzı sorunuyla karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulundu. Tort, TÜRKONFED’in Antalya’da düzenlediği 26. İş Dünyası Zirvesinde yaptığı konuşmada, hem sektör hem de ülke açısından “satacak ürün bulunamayacak bir döneme” girilebileceğini söyledi.
“Satacak ürün bulamayabiliriz”
Tort, Türkiye’de üretim maliyetleri ve tarımsal sürdürülebilirlik konusunda derinleşen bir risk bulunduğunu vurgulayarak şunları kaydetti: “Ben kendi işim ve ülkemizin salahiyeti açısından da bakıyorum, bu tempoda gidersek Türkiye’de satacak ürün bulamayabiliriz. O zaman ithalat furyasının içinde bazı sektörlerimiz varken gıdamızı da bu paydaşlardan biri haline getirmek zorunda kalacağız diye kaygılarımız var.”
“Gıdasız kalma riski var”
Türkiye’de çiftçi yaş ortalamasının 59’a çıkmasının tarımsal üretim için alarm niteliğinde olduğunu söyleyen Tort, sanayicilere çağrı yaptı: “Bu gidişle yolumuz çok meşakkatli hatta olumsuz. Sanayicilere çok saygım var, ne olur tarım sanayisine yönelin. Bu biraz da milli bir konu. Gıdasız kalma riski var. Pandemide yaşadık, savaş dönemlerinde yaşadık. Aksiyona geçmemiz gerekiyor.”
“İthalatı çok rahat yapabiliriz ama yapmayacağız”
Mercimek örneğini veren Tort, ithalatın kolay fakat uzun vadede zararlı bir alışkanlık olduğunu belirterek, şunları kaydetti: “Üretmek hiç kârlı değil ve ithalat çok daha kolay. Mercimeği ithal etmek çok kolay. Migros 70 senelik bir şirket; ithalatı çok rahat yapabilir ama yapmayacağız dedik. Yerli mercimek konusunda ciddi bir irade koyduk. Kayseri Şeker ile boş tarlada mercimek üretiyoruz. İthalden pahalıya gelmesine rağmen bu mücadeleyi veriyoruz.”
“Tarım öyle agresif yapıldı ki bazı şehirlerde üretim riski var”
Tort, aşırı ve plansız üretimin bazı bölgeleri üretim dışı bırakma tehlikesi doğurduğunu söyledi. Tort, “Satmaya çalıştığımız susamların, helvaların, tahinlerin tamamını yüzde 100 yerliye çeviriyoruz. Niğde patatesin merkeziydi. O kadar agresif tarım yaptık ki Niğde’de patates yetişmeme riski var. Oradaki üreticilerle kol kola verip kendi orijinal çeşitlerimizi yeniden ürettiriyoruz. Üretimde kelebek etkisi müthiş çalışıyor.” dedi.
“Tarım ne yazık ki sınıfta kaldı”
Üretim maliyetlerinin kontrol altına alınmadığına dikkat çeken Tort, taşımadan girdilere kadar birçok alanda iyileştirme gerektiğini ifade etti. Tort, “Antalya’da sıfır maliyetli bir ürünü İstanbul’da satmanın maliyeti 21 lira. Tedarik zinciri ve üretim maliyetini düşürmemiz lazım. Kamyonla değil raylı sistemle taşırsak nakliye maliyeti üçte bire düşüyor. Pestisit, gübre, sulama, enerji kontrolünde tarım ne yazık ki sınıfta kaldı.” diye konuştu.