Milli Gazete'den Sadettin İnan'ın haberine göre, şeker pancarında münavebe uygulamasının nasıl rafa kaldırıldığını Binbir Gıda tarafından üretilen şeker miktarı belgeleri ile birlikte ortaya koydu. 2018 yılında özelleştirilen ve Binbir Gıda tarafından satın alınan Alpullu Şeker Fabrikası’nın 2022/2023 pazarlama yılı şeker kotası 25 bin ton olmasına rağmen kotasının tam 10 bin ton üstünde 35 bin ton şeker üretti.
Türkiye’de bulunan 33 şeker fabrikasında, 2022-2023 pazarlama yılı şeker üretimi Şubat ayında sona ererken, Şeker Dairesi Başkanlığının, kamu şeker fabrikalarının zarar etmesini göze alarak bazı özel şeker fabrikalarına el altında büyük bir kıyak geçtiği ortaya çıktı.
Fabrika hinterlandında şeker pancarı ekimi çok düşük olmasına rağmen Binbir Gıda’nın şeker kotası karşılığı 178 bin 500 ton pancarın da üstüne çıkarak tam 250 bin ton pancar işleyerek 35 bin ton şeker üretmesi, şeker pancarında münavebe uygulamasının sabote edilerek, özel şeker fabrikalarına nasıl kıyak geçildiğini gözler önüne seriyor.
KAMU ŞEKER FABRİKALARI ZARAR ETTİRİLİRKEN, ÖZEL ŞEKER FABRİKALARINA KIYAK GEÇİLİYOR!
Binbir Gıda’nın, Alpullu Şeker Fabrikası hinterlandında yeterli pancar üretimi bulunmamasına rağmen kotasının çok üstünde bir şeker üretmesi, söz konusu pancarın başka bölgelerden kontrolsüz bir şekilde fabrika alanına taşındığını belgelerken, bu durum Türkiye’nin sözleşmeli üretim modelini en başarılı uyguladığı şeker pancarı üretimindeki kontrolsüz ekimin hangi boyutlara geldiğini ortaya koyuyor.
PANCAR BÖLGESİ OLMASINA RAĞMEN KAMU ŞEKER FABRİKASI KOTASINI TAMAMLAYAMADI!
Şeker pancarında münavebeye uyulmadan yapılan ekimler toprakların zehirlenmesine zemin hazırlarken, kamu şeker fabrikalarının da kotası kadar üretim yapamayarak zarar etmesine neden oluyor. Örneğin verimlilik açısından Türkiye’nin sayılı şeker fabrikalarından olan ve pancar ekiminin en yoğun olduğu Konya’da bulunan Ilgın Şeker Fabrikası, bu yıl şeker kotasını tamamlayamadı. 135 bin ile 140 bin ton şeker üretme kapasitesi bulunmasına rağmen bu yıl üretimi 110 bin tonda kaldı. Yetkililer, bölgede geçtiğimiz yıllara göre pancar ekiminde bir azalma olsa da Ilgın Şeker Fabrikası’nın kotası kadar şeker üretememesinin ana nedeni olarak bölgeden diğer fabrikalara kontrolsüz bir şekilde pancarın taşınmasını gösteriyor.
BİR YAPTIRIM UYGULANMADIĞI İÇİN C ŞEKERİ A ŞEKER OLARAK SATILABİLİYOR!
Aslında kota üstünde şeker üretimi, C şeker kapsamında daha düşük fiyattan satıldığı için fabrikalar için tercih edilen bir durum değil. Ancak şekerin üretiminde ve pazarlanmasında yaşanan denetimsizlik bu konuda da firmalara büyük bir kolaylık sağlıyor. Şeker sektöründe yaşanan denetimsizlikten dolayı, firmalar C şekerini bile çok rahat A şeker kapsamında piyasaya satarak büyük bir rant elde edebiliyorlar.
BİNBİR GIDA HANGİ ÇİFTÇİ İLE NASIL BİR SÖZLEŞME İMZALADI?
Binbir Gıda’nın 2022/2023 pazarlama yılında işlediği 250 bin ton şeker pancarını hangi çiftçilerle nasıl bir sözleşme kapsamında tedarik ettiği bilinmezken, Şeker Dairesi Başkanlığının özel ve kooperatif fabrikalarının çiftçilerle yapılan sözleşmeler ve üretim miktarları hakkında hiçbir bilgi paylaşımında bulunmayarak, şeker üretimine dair bütün süreci kamuoyundan gizlemesi de dikkat çekiyor. Bu kapsamda Şeker Dairesi Başkanlığının kamuoyuna şu soruların cevabını vermesi gerekiyor.
KAMUOYU ŞEKER DAİRESİ BAŞKANLIĞINDAN BU SORULARIN CEVABINI BEKLİYOR
- Binbir Gıda, 2022/2023 pazarlama yılında çiftçilerle pancar ekimi için yaptığı sözleşme miktarı ne kadardır?
- 25 bin ton şeker kotasına karşılık 178 bin 500 ton şeker pancarı işlenmesi gerekirken, kotanın üstü işlenen 71 bin 500 ton şeker pancarı hangi bölgelerden ve hangi izinle tedarik edilmiştir?
- Fabrika sahası dışında pancar alımlarına hangi şartlarda izin verilmektedir?
- Münavebeye aykırı bir şekilde usulsüz pancar alımlarına karşı cezai müeyyide uygulanıyor mu?
- Binbir Gıda’nın kota üstü üretilen 10 bin ton şekeri piyasaya hangi fiyattan satılmıştır?
- Pancar üretiminde münavebeye uyulması için bir denetim yapılıyor mu?
- Münavebeye uyulmaması durumunda bir yaptırım söz konusu mudur?
