TARIMDAN HABER ÖZEL / Ulusal Kırmızı Et Konseyi, et fiyatlarını artıran yapısal sorunları başlıklar halinde sıralandı…
Raporda, hayvancılık sektöründe yaşanan yapısal sorunlara dikkat çekilirken, küçükbaş ve büyükbaş hayvancılıkta üreticiler açısından kazanç maliyet dengesinin bozulduğu ve ülke hayvancığı için bu durumun büyük bir risk oluşturduğu vurgulandı.
Kuzu etinin her zaman sığır etinin üstünde olduğu ancak bu tablonun 2022 yılından buyana bozulduğuna dikkat çekilen raporda, değer kaybeden bir ürünün üretiminin artmasını beklemenin de doğru olmayacağı ifade edildi.
Diğer yandan büyükbaş hayvancılıkta da üreticinin son iki yıldır sadece 4 ayda kazançlı bir üretim yaptığını diğer 18 ayda kesim fiyatlarının hep maliyetin altında kaldığı rakamlarla ortaya konulurken, üreticiler açısından maliyet-kazanç dengesinin bir türlü sağlanamadığı vurgulandı.
Türkiye’nin kendi kendine yetebilir bir et üretimi için üretimde ciddi bir eylem planına ihtiyaç bulduğunun altı çizilen raporda dikkat çeken başlıklar şöyle…
KUZU ETİNİN SIĞIR ETİ FİYATLARININ ALTINDA KALMASI ÜLKE HAYVANCILIĞI İÇİN BÜYÜK BİR TEHLİKE!
Kuzu etinin, sığır eti fiyatlarının altında kalmasının ülke hayvancılığı için büyük bir tehlike oluşturduğuna işaret edilen raporda, her zaman sığır etinden daha yüksek kesim fiyatına sahip olan kuzu etinin 2022 yılı başından itibaren sığır eti fiyatlarının gerisinde kaldığı ve bu gerilemenin 2023 yılının Haziran-Ağustos aylarında en üst seviyelere ulaştığı kaydedildi.
Halen de kuzu eti fiyatları sığır eti fiyatlarının gerisinde kalmaya devam ettiğine vurgu yapılan raporda, bu durumun tüketicinin küçükbaş etine kolay erişmesi açısından avantaj olarak gözükse de piyasa fiyatlarının maliyetin altında kalması durumunda kırmızı et üretimi içerisinde küçükbaş etinin payını yükseltmeyi hedefleyen hayvancılık politikaları açısından büyük bir risk olduğu belirtilerek, şunlar kaydedildi:
KÜÇÜKBAŞTA ÜRETİM GİDEREK DARALIYOR!
“Üretim şartlarının sığıra göre çok daha zor olduğu, şartları her geçen gün de ağırlaşan ve üretimden çekilen işletmelerin sayısının artmakta olduğu küçükbaş hayvan üretim kolunda yaşanan bu olumsuzluğa mutlaka dikkatlerin yoğunlaştırılması gerektiğini düşünüyoruz.
KUZU ETİNİ DEĞERLİ KILACAK TEDBİRLER ACİLEN ALINMALI!
Değer kaybeden bir ürünün üretiminin artmasını beklemek doğru olmayacağı için, kuzu etini değerli kılacak tedbirleri mutlaka hayata geçirmek zorundayız. Bunun için de daha öncesinde belirlenmiş ve sürekli olarak dile getirilmiş olan; başta meraların korunması, iyileştirilmesi ve yönetilmesi, çoban sorununun çözümüne ilişkin çalışmaların etkinleştirilmesi, küçükbaş eti tüketimin ve üretiminin özendirilmesi ve teşvik edilmesi gibi konulara ciddiyetle ağırlık verilmesi gerekmektedir”
2023 YILINDA SIĞIR ETİNDE GÖRÜLMEMİŞ BİR ARTIŞ YAŞANDI!
2023 yılında sığır eti fiyatlarında son beş yıl içerisinde görülmemiş bir artışın yaşandığı kaydedilen raporda, karkas sığır eti fiyatlarının maliyet ve yem fiyatları ile karşılaştırmalı tablosuna yer verildi.
BESİCİ SON İKİ YILDA SADECE 4 AY PARA KAZANDI!
Raporda, karkas kesim fiyatları açısından sadece Nisan, Mayıs, Haziran ve Temmuz aylarında üreticinin kazançlı bir üretim yaptığını onun dışında son iki yıldır kesim fiyatlarının besi maliyetinin altında kalarak üreticinin zarar ettiği, rakamlarla orta kondu.
AĞUSTOS AYINDAN SONRA MALİYETLERDE CİDDİ ARTIŞLAR YAŞANDI!
Ağustos ayından itibaren maliyetlerin artmasına rağmen, kesim fiyatlarının artmadığı ve üretici açısından üretim maliyet dengesinin bozulduğu ifade edilen raporda, şunlar kaydedildi:
BESİ MALİYETLERİ YEM MALİYETLERİNİN ÜSTÜNE ÇIKTI
“Maliyetlerin artışında her zaman en büyük paya sahip olan yem, yerini besi materyaline bırakmıştır. Raporumuzun başında belirttiğimiz üzere kendi kendine yetebilir bir et üretimi için üretimde ciddi bir eylem planına ihtiyaç duyulmaktadır.
BESİLİK METARYAL İHTİYACININ YURT İÇİNDEN KARŞILANMASI İÇİN ÖNLEM ALINMALI
Besilik materyal ihtiyacımızın yurt içinden karşılanması yönünde birçok çözüm önerisi geliştirilmiş ve sürekli gündeme getirilmiştir. Bunlardan en fazla önem arz eden çözüm önerisi, kullanma melezlemesi ile sütçülüğün ön planda olmadığı bölgelerimizde mevcut damızlık dişilerden verimleri düşenlerinin etçi ırklarla tohumlanmasıdır.
DOĞU İLLERİNDE DİŞİ DAMIZLIK SAYISI HIZLA AZALIYOR
Bunun yanında besi materyali temininde diğer bir çözüm de, büyük ölçüde besi materyali temininin yapıldığı doğu illerimizde son yıllarda dişi damızlık sayılarındaki azalmanın önüne geçilmesidir. Mera imkânlarının en iyi kullanabileceği illerimizde damızlık dişi sığır sayısındaki azalmanın önüne geçmenin yanında, mera beslenmesine uygun dişi damızlık hayvan sayımızı arttırmanın gayreti içerisine girmeliyiz.
Mera imkânı olan bölgelerimize has sorunların giderilmesi yönünde teşvik ve destek programlarının uygulanmasının çözüm noktasında çok etkili olacağı kanaatindeyiz.
Damızlık materyal ihtiyacının karşılanmasında buzağı kayıplarının önüne geçilmesinin ne kadar önemli olduğu gerçeği sektör içerisinde tam olarak kavranmış olup Tarım ve Orman Bakanlığı bu konuda çalışmalarını büyük bir gayret içerisinde yürütmektedir.
Ancak besi materyali ihtiyacımızın tamamının iç piyasadan karşılanması konusunda yukarıda belirtilen konularda da Bakanlığımızın etkili programlar geliştirmesi ve kararlılıkla uygulaması mutlaka gereklidir.
YEM FİYATLARININ YÜKSEKLİĞİ MALİYETLERDE ÖNEMLİ BİR UNSURU OLUŞTURUYOR
2023 yılında besi materyali fiyatlarında yaşanan aşırı yükseliş, üretim maliyetlerinin artışına en büyük sebep gösterilse de yem fiyatlarının yüksekliği halen ciddi bir sorun olarak yerini korumaya devam etmiştir. Yem fiyatlarındaki yüksekliğin nedenleri arasında zaman zaman yem sanayicilerinin haksız fiyat belirlemesi sayılmaktaysa da sorunun temelinde yeterince kaliteli kaba yeme ulaşılamaması, kesif yem hammadde fiyatlarının ve enerji fiyatlarının sürekli yükselmesinin yattığı gerçeğini göz ardı edemeyiz.
TMO TARAFINDAN ARPADA UYGULANAN DÜŞÜK FİYATLI SATIŞ MISIRDA DA UYGULANMALI!
İşletmelerin ihtiyaç duydukları kesif yemi kendilerinin üretmesinin yem maliyetini önemli ölçüde düşüreceği kanaatimizi tekrarlıyoruz. Üretim maliyetlerinin düşürülmesi noktasında TMO tarafından hayvan sahiplerine düşük fiyatlı arpa tahsisi uygulamasının faydalı olduğu görülmüştür. Aynı desteklemenin mısırda uygulanmasında da fayda görülmektedir.
Bunun yanında kaliteli kaba yem tedarikinde sağlanacak ilerlemeler kesif yeme olan ihtiyacı azaltacaktır. Bu yönde de meralardan daha çok faydalanılması ve yem bitkisi üretiminin artırılması stratejik öneme sahiptir.
MERALARIMIZ YETERİNCE KORUNMUYOR
Bu nedenle meralarımızın korunarak geliştirilmesi üzerinde ciddiyetle durulması gerekmektedir. Ancak, meralarımızın yeterince korunamadığı bir gerçektir. Yurdumuzun her bölgesinde yeni kurulacak organize sanayiler ve toplu konut alanları gibi yerleşkeler kolaycılık mantığıyla meralara kurularak, hayvancılığımız telafisi olmayan bir yola sürüklenmesine neden olmaktadır.
KAYBEDİLMİŞ MERA ALANLARI KAYBEDİLMİŞ VATAN TOPRAĞI GİBİDİR!
Bu konularda başta Tarım ve Orman Bakanlığımız olmak üzere tüm milletimize çok büyük görevler ve sorumluluklar düşmektedir. Kaybedilen mera alanlarının kaybedilmiş vatan toprağı gibi değerlendirilmesi ve bu yönde toplum algısı oluşturulmasını çok büyük bir gereklilik görüyoruz.
ZİRAAT BANKASI TARAFINDAN BESİCİLERE VERİLEN KREDİLERİN MALİYETLERİ DÜŞÜRÜLMELİ
Ziraat Bankası tarafından besicilerimize sağlanan kredi faiz oranlarının yükselmesi ve işletme başına verilen kredi limitinin düşük tutulması da üretim maliyetlerini arttıran nedenler arasında yer almıştır. Bütçe imkanları dahilinde bu hususun da iyileştirilmesinde yarar görüyoruz.
AFGAN ÇOBAN MESELİSİNE MUTLAKA BİR ÇÖZÜM BULUNMALI
İşçilik maliyetlerindeki artışlar her ne kadar üretim maliyeti artışlarında belirli bir paya sahipse de, hayvan bakıcısı işçi ve çoban bulma konusunda yaşanan sorun daha çok gündeme gelmiştir. Yabancı uyruklu göçmen işçiler, işçi ihtiyacının karşılanmasında her ne kadar fayda sağlamışsa da ilgili bakanlıklarımız tarafından bu tür işçilerin çalıştırılma esaslarının hukuki ve sosyal güvenlik açısından kapsamlı bir düzenlenme yapması büyük bir zarurettir.
BESİLİK İTHALATI SEKTÖR İLE PAYLAŞILMALI
Bunların yanında; besilik sığır ithalatının iyi bir planlamaya dayandırılması ve yıl içinde ne kadar besilik sığır ithal edileceğinin sektör ile paylaşılması ve Et ve Süt Kurumunun piyasa düzenleme faaliyetlerinin zamanında ve ihtiyaç nispetinde gerçekleştirilmesi de sektörümüzün beklentileri arasında yer almaktadır.
