SADETTİN İNAN / Çorum’da faaliyet gösteren özel bir şeker fabrikasında çiftçilerin pancar hakkının gasp edildiği ortaya çıktı. Safi Holding’e ait Safi Şeker Fabrikasında, çiftçilerin bilgisi dışında ve mevzuata aykırı şekilde pancarın bir bölümünü düşük fiyatlı C kotası kapsamında değerlendirilerek ödemeleri eksik yapıldı. Çiftçiler hem pancar bedelinde büyük kayıp yaşarken hem de prim desteğinden mahrum bırakıldı.
Kanunsuz kesinti dilekçeyle ortaya çıktı
Skandal niteliğindeki uygulama, bir Çorumlu çiftçinin Tarım ve Orman Bakanlığı’na gönderdiği dilekçe ile gündeme taşındı. Söz konusu dilekçeyi kamuoyuna açıklayan CHP Çorum Milletvekili Mehmet Tahtasız, çiftçilerin üretim sözleşmelerinde A kotası kapsamındaki pancarlarının yüzde 5’inin, bilgileri dışında C kotası olarak değerlendirilip düşük fiyattan satın alındığını açıkladı. Tahtasız, bu uygulamanın tamamen mevzuata aykırı olduğuna dikkat çekti.
Çiftçiye ödenmesi gereken para şirketin kasasına aktarıldı!
CHP’li Tahtasız, üreticilere sözleşme örneğinin dahi verilmediğini belirterek, “Safi Şeker, çiftçiye önceden bilgi vermeden C kotası icat etmiş ve bu yolla ton başına 812 TL’lik kesinti yapmıştır. Aynı zamanda çiftçinin ton başına 113 TL destek almasının da önüne geçilmiştir. Yani çiftçinin alın teriyle kazandığı para, kendi rızası dışında şirketin kasasına aktarılmıştır” dedi.
A kotası pancar C kotasına çevrilmiş
Normal şartlarda, fabrikaların C kotası kapsamında alım yapabilmesi için, çiftçinin kendi kotasının üzerinde üretim yapması gerekiyor. Örneğin, 100 ton kotası olan bir çiftçi 101 ton üretirse, 100 tonu A kotası, fazlası C kotası olarak alınabiliyor. Ancak Çorum’da, çiftçinin A kotasına dahil olan pancarının yüzde 5’i doğrudan C kotası gibi değerlendirilerek hem ödeme düşürülmüş hem de çiftçi destekten mahrum bırakılmış oldu.
Şeker Dairesi'nin Safi Şeker'e nasıl bir yaptırım uyguladığı bilinmiyor!
Çiftçilerin tepkisi ve şikayetlerine rağmen Şeker Dairesi Başkanlığının, bu uygulamaya karşı Safi Şeker hakkında herhangi bir yaptırım uygulayıp uygulamadığı bilinmiyor.
İşte o pancar çiftçisinin skandal dilekçesi...
Şeker Kurulu acilen yeniden ihdas edilmeli!
Denetim yetersizliği, sadece çiftçiyi değil, şeker piyasasında da ciddi bir güvensizliğe neden oluyor. Sektör temsilcileri, denetim mekanizmalarının zayıflığına dikkat çekerek, halk sağlığını yakından ilgilendiren nişasta bazlı şekerlerin denetiminin ve özel şeker fabrikalarında çiftçi mağduriyetlerinin önüne geçilebilmesi için Şeker Kurulu’nun yeniden ihdas edilmesini talep ediyor.
Tahtasız: Haksız kazançla binlerce çiftçi mağdur edildi
TÜRKŞEKER’in KİT Üst Komisyonu toplantısında konuyu Tarım Bakan Yardımcısı Abdulkadir Polat ve TÜRKŞEKER Genel Müdürü Muhiddin Şahin’in önünde gündeme getiren Tahtasız, “Bu kanunsuz uygulamayla binlerce çiftçinin cebinden para alınmış, destek hakkı gasp edilmiştir. Bu keyfi uygulamanın yasal dayanağı nedir? Tarım Bakanlığı neden sessiz kalıyor? Bu konuda kamuoyuna bir açıklama yapılmalı ve sorumlular hakkında işlem başlatılmalıdır” diye konuştu.
Aynı uygulama diğer özel şeker fabrikalarında da olabilir çünkü çiftçinin hakkını arayacağı bir mecra yok!
Sektör yetkilileri, Çorum’daki uygulamanın münferit olmadığını, benzer durumların diğer özel şeker fabrikalarında da yaşanabileceğini belirtiyor. Özellikle sözleşme güvencesi olmayan çiftçilerin, “pancarını alamama korkusu” nedeniyle sessiz kalmak zorunda bırakıldığına dikkat çekiliyor.
