'Şap’ın faturası çıkmaya başladı: Gebe düve fiyatı 250 bin liraya dayandı!' başlıklı haberimize sosyal medyada tartışmaya neden oldu. Birçok üretici süt fiyatlarının 13, 14 ve 15 liradan satıldığına dikkat çekerken, ‘Süt 15 liradan alınırken 250 bin liraya düve almak ne kadar akıllı bir iş olabilir?’ sorusunu yöneltti. Üreticinin bu hesabı doğru olabilir ancak haberde şap hastalığından dolayı yüzbinlerce anaç hayvanın telef olduğu ve hayvan varlığında ciddi bir düşüş yaşandığına dikkat çekilerek, bundan dolayı damızlık gebe düve fiyatlarına gelen astronomik zamma işaret edilmişti.
Şap hastalığı şuanda gündemden düşse de şap hastalığının hayvancılığa faturası her geçen gün ağırlaşıyor. Şap salgını, sadece hayvan sağlığını değil, hayvancılık ekonomisini de vurdu. Birçok bölgede yüzbinlerce anaç hayvanın telef olması, damızlık hayvan varlığında ciddi bir düşüşe yol açarken, bu durum piyasada gebe düve fiyatlarını da adeta uçurdu.
Bugünlerde piyasada gebe düve fiyatı 250 bin liraya dayanmış durumda. Ancak sosyal medyada bu fiyatları gören üreticiler tepki gösteriyor. Birçok üretici, “Süt 13-14 liradan, en fazla 15 liradan alınıyor. Bu fiyatla 250 bin liraya düve almak akıl karı mı?” diyerek tepkisini dile getirdi.
Üreticinin tepkisi anlaşılır ama tablo daha derin
Üreticinin hesabı elbette doğru. 15 liradan satılan sütle 250 bin liralık bir hayvan yatırımının geri dönüşü yıllar alır. Ancak bu fiyat artışının arkasında sadece piyasa dengesizliği değil, şap hastalığının hayvan varlığına neden olduğu yıkım da yatıyor.
Tarım Bakanlığı şap hastalığının hayvancılığa etkileri ile ilgili resmi bir açıklama yapmasa da salgın sürecinde yüzbinlerce anaç hayvan telef oldu, birçok işletme damızlık kaybı yaşadı. Bu da piyasada damızlık hayvan arzını ciddi biçimde azalttı. Arz daralınca fiyatlar doğal olarak tırmandı.
Hayvancılığın yapısal kırılganlığı yeniden gündemde
Şap salgınıyla birlikte, Türkiye’de hayvancılığın ne kadar kırılgan bir yapıda olduğu bir kez daha ortaya çıktı. Yetersiz aşılama, denetimsiz hayvan hareketleri ve üretim planlamasındaki eksiklikler, bir hastalığın kısa sürede tüm sektörü nasıl sarsabileceğini gösterdi.
Bugün tartışılan 250 bin liralık gebe düve fiyatı, sadece bir ekonomik gösterge değil, aynı zamanda hayvancılığın kriz yönetimindeki eksikliklerin bir yansıması olarak çıkıyor karşımıza.
Süt fiyatı yerinde sayarken girdi ve yatırım maliyetleri uçtu
Süt üreticisi, girdi maliyetleri karşısında zaten zor durumda. Yem, mazot ve enerji fiyatları sürekli artarken, süt fiyatı neredeyse yerinde sayıyor. Üretici, bir yandan düşük süt fiyatına mahkum edilirken, diğer yandan damızlık hayvan fiyatlarının artması, bu sürecin sürdürülebilir olmadığını ortaya koyarken, yakın dönemde hayvan sayısının düşmesinden dolayı süt fiyatların da artması bekleniyor.
