Ziraat Yüksek Mühendisi Ertuğrul Aslan, hayvancılık işletmelerinde büyük ekonomik kayıplara yol açan şap hastalığına karşı korunma ve tedavi süreçlerinde yönelik dikkat çeken analizlerde bulundu. Aslan, hastalığın viral olduğu için tedavisinin bulunmadığını, tek koruma yolunun ise düzenli aşı programları olduğunun altını çizdi.
Aşı İddialarına İtibar Etmeyin, Serotipe Dikkat
Aslan, üreticiler arasında yayılan, "Aşı yaptığım ahırda şap var, yapmadığımda yok" gibi yanıltıcı söylemlere karşı kesinlikle itibar edilmemesi gerektiğini kaydetti. Aslan, bölgede şap vakası varsa, işletmenin bu hastalıkla karşılaşması kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Aslan, bu yıl yaşanan yayılmanın en büyük nedeninin, ülkemizde uzun yıllar sonra yeni bir şap serotipinin görülmesi ve buna bağlı olarak aşı üretim ve uygulama süreçlerinde yaşanan aksaklıklar olduğunu dile getirdi.
Korunmanın Temeli: Biçer Güvenlik ve Aşı Zinciri
Uzman, hastalığın direkt temasın yanı sıra insan, araç hareketliliği ve hatta virüsün havada kalabilme süresi nedeniyle hava hareketleri ile bile bulaşabildiğine dikkat çekerek, korunma için kritik maddeleri sıraladı:
Aşı İhmaline Son: İl/ilçe müdürlükleri aşıya geldiğinde "hayvan açıkta" veya "siz bize verin biz yaparız" gibi mazeretler üretilmemeli, eksik hayvan aşılanmamalıdır.
Soğuk Zincir: Aşı, kesinlikle akşam saatlerinde uygulanmalı ve soğuk zincir kuralına azami dikkat edilmelidir.
Biyogüvenlik: İşletme giriş-çıkışları, personel ve araç hareketliliği kontrol altına alınmalı, tüm araçlar dezenfekte edilmelidir.
Aslan ayrıca, 25 hayvanlık doz şişelerinin bazen 25 hayvana yetmediği için eksik doz aşı yapılmasından kaçınılması gerektiği uyarısında bulundu.
Hastalık Bulaşırsa: Antibiyotikten Kaçının!
İşletmeye şap bulaşması durumunda izlenmesi gereken yollar, üreticinin maliyetini direkt etkileyecek hayati bilgiler içeriyor.
En kritik uyarı: Şap viral bir hastalık olduğu için antibiyotik kullanımından kesinlikle kaçınılmalıdır. Gereksiz antibiyotik, hayvan dolaşım sistemini yavaşlatmakta ve işletmenin süt satışını durdurmaktadır.
Yapılması Gerekenler:
Ateş düşürmeye yönelik tedaviye başlanmalı.
Ağız yaralarına karşı dezenfektan kullanılmalı, elle müdahaleden kaçınılmalı.
Bağışıklık sistemini kuvvetlendirecek vitamin ve enerjice yüksek rasyonlar (ot silajı, mısır silajı) kullanılmalı.
Ayak yaraları için günde en az iki defa ayak banyosu yapılmalıdır.
Hastalık Sonrası İşletmelerde Atılacak Adımlar
Hastalık sona erdiğinde dahi işletmenin normal düzene dönmesi zaman alacaktır. Aslan, bu dönem için şu tavsiyeleri verdi:
-Dezenfektan kurallarına uyulmaya devam edilmeli ve yeni hayvan sevki kısıtlanmalıdır.
-Tahribatı ağır olan ve ekonomik olmayan hayvanlar işletmeden uzaklaştırılmalıdır.
-Hastalık döneminde kullanılan alet, ekipman, önlük ve medikal malzemeler dahil her şeyin mutlaka steril edilmesi gerekmektedir.
