Tarım Politikaları Uzmanı Ergin Kahveci, 2026 yılına ait tarımsal destekleme bütçesini ve Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nı mercek altına aldı. Kahveci, yaptığı analizde tarım bütçesinin bir yandan artırılırken, diğer yandan temel kalemlerde ciddi bir azalış yaşandığını rakamlarla ortaya koydu.
Rakamlarla Çelişki: Yüzde 27 Zam, Yüzde 6,32 Düşüş
Kahveci, özellikle temel destek ödemesindeki tezatlığa dikkat çekti.
Temel Destekte Artış: 2025 üretim dönemi için ödenecek Temel Destek Ödeneği, dekarda 244 TL’den yüzde 27 artışla 310 TL/da olarak belirlendi.
Genel Bütçede Düşüş: Ancak Temel Destek Ödemesi için ayrılan toplam bütçe, 2025 yılı 97,027 milyar TL’den 2026 Bütçesine 90,890 milyar TL’ye düşürüldü.
Net Kayıp: Bu durum, toplam temel destek bütçesinde yüzde 6,32'lik bir azalış anlamına geliyor.
Kahveci, yüzde 27’lik artışın verildiği bir kalemin toplam bütçesinin düşmesini, "ya temel destek ödemesi ile daha önce var olan bazı alt kategori desteklerin kalktığı ya da 310 TL’lik hesaplarda bir sapma olacağı” şüphesini gündeme getirdiğini ifade etti.
Tarımsal Destekler Tarımsal Girdiye Yenik Düştü!
Kahveci yaptığı analizde, toplam tarımsal desteklemelerde yapılan (167 milyar 635 milyon TL) yüzde 5,7 artışın hem genel ve gıda enflasyonunun hem de tarımsal girdilerde yaşanan yüksek maliyet artışının çok altında kaldığını dile getirdi.
Kahveci, bu artış oranının, tarımsal uyarlama hesaplarında kullanılması gereken Tarımsal Üretici Fiyat Endeksi’nin (TÜFE) dahi altında kalmasının, bütçenin tarımsal gerçeklerden uzak hazırlandığını gösterdiğini ve yanlıştan dönülmesi gerektiğini ifade etti.
Asıl Tehlike: Finansman Sorunu ve Piyasa Bozucu Harcamalar
Kahveci, tarımsal kamu bütçe harcamalarındaki faiz ve vergi harcamaları kaleminin, çiftçinin finansman sorununu pekiştirdiğini ve piyasayı bozduğunun altını çizdi.
Tarımsal kredi faiz görev zararlarının 220 milyar TL’ye fırladığını hatırlatan Kahveci, faiz giderinin tarımsal doğrudan destekleri geride bırakdığını vurgulayarak, bu durumun çiftçilerin finansman ve özkaynak sorunlarının ne kadar derinleştiğini açıkça gösterdiğini ifade etti.
