TMO, İç Anadolu Bölgesi’nin ekim ayı hububat ekiliş ve gelişim raporunu açıkladı. Türkiye’deki buğday ekiliş alanlarının yüzde 36’sını, toplam üretimin ise yüzde 33’ünü oluşturan bölgede, 2025 Ekim yağışları 53,5 mm ile geçen yıla göre yüzde 100’ün üzerinde artarken, yağışların bölgesel dağılımı ekiliş sürecini yakından etkiledi. Bölgenin ekim ayı yağış ortalaması 27,0 mm olurken, normali 31,5 mm, 2024 yılı ekim yağışları ise 8,2 mm olarak kaydedildi. Yağışlarda normaline göre yüzde 14 azalma, bir önceki yıla kıyasla ise sert artış görüldü.
Konya’da ekilişler bir ay gecikti
Konya’da iklim değişikliğinin etkisiyle sıcaklıkların yüksek seyretmesi ve yağışların yetersiz kalması, ekilişlerin yaklaşık bir ay gecikmesine neden oldu. Tarla hazırlıkları sürerken, ekilişler ancak ekim ayı sonunda başlayabildi. Kuru tarım alanlarında toprağın tav alması için yağış beklenirken, Karaman ve Çumra gibi sulu tarım yapılan bölgelerde ekilişler devam ediyor; çimlenme için sulama yapılıyor. Yağışların seyri doğrultusunda ekimlerin kasım ayı ortasında hızlanarak ay sonunda tamamlanması öngörülüyor.
Sertifikalı tohum satışlarına bağlı yapılan değerlendirmeye göre, Konya’da makarnalık buğday ekiliş alanlarında düşüş, arpa ve ekmeklik buğdayda ise artış bekleniyor.
Ankara, Sivas, Yozgat ve Aksaray önde gidiyor
Ankara, Sivas, Yozgat ve Aksaray’da ekilişlerin yüzde 50’den fazlası tamamlanmış durumda. Bu illerde erken ekilen alanlarda çıkışlar başladı. Kırıkkale’de ekiliş oranı yüzde 75’e ulaşırken çalışmaların kasım ayının ikinci haftasında tamamlanması bekleniyor. İl genelinde yer yer bitki çıkışları gözleniyor.
Kayseri ve Eskişehir’de farklı tablo
Kayseri’de ekilişlerin yaklaşık yüzde 40’ı tamamlandı ancak yağış yetersizliği nedeniyle bazı alanlarda ekim kasım ayına ertelendi. Eskişehir’de ise önceki yıllarda erken ekimlerin kuraklık ve dona maruz kalması üreticileri geç ekime yöneltmişti. Bu yıl ekim ayı yağışlarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi, bazı üreticilerin toprak tavını değerlendirerek ekimlerini öne çekmesine yol açtı. Ayın son haftasında ekilişler beklenenin üzerinde gerçekleşti; erken ekilen alanlarda çimlenme ve çıkışlar başladı.
Kırşehir ve Nevşehir’de nadas alanları artıyor
Kırşehir ve Nevşehir’de ekilişlerin yaklaşık yüzde 70’i tamamlandı. Sulanan ve erken ekilen alanlarda çıkışlar gözleniyor. Patates, pancar ve mısır hasadının tamamlanmasıyla birlikte yağışların başlaması, bu alanlarda ekilişi artıracak.
Bölgedeki il ve ilçe tarım müdürlükleri, erken ekimin “sarı cücelik hastalığı” riskini artırdığı konusunda üreticileri uyardı. Bu nedenle bazı üreticiler ekim zamanını öteledi. Kırşehir’de sertifikalı tohum kullanımı düşerken DAP gübresi tüketimi yüzde 16 azaldı; üreticiler organomineral, 20-20-0 ve çiftlik gübresine yöneldi.
İl bazlı ürün değişimleri dikkat çekiyor
Kayseri’de makarnalık buğdaydan ekmeklik buğdaya yüzde 8, makarnalıktan arpaya ise yüzde 3 oranında geçiş bekleniyor.
Kırıkkale’de Tarım ve Orman Bakanlığı’nın münavebe uygulaması nedeniyle ekmeklik buğday ekim alanlarında yüzde 8–10 düşüş görülürken, arpa ve nadas alanlarına yönelim arttı. Arpa ekim alanlarında yüzde 10–15 artış bekleniyor. Yetersiz yağış nedeniyle nadas oranının da yüzde 5–10 artacağı tahmin ediliyor.
Kırşehir ve Nevşehir’de geçen yıl nohut ekimi sonrası yapılan hububat ekilişlerinde verim düşüklüğü yaşanması nedeniyle birçok nohut tarlası bu yıl nadasa bırakıldı. Bu durumun nadas alanlarını artırması bekleniyor. ÇKS başvurularının aralık sonuna kadar sürecek olması, ürün geçişlerinin ilerleyen dönemde daha da netleşeceğini gösteriyor.
Eskişehir’de su kısıtı etkisi
Eskişehir’de altı ilçenin “su kısıtı bölgesi” ilan edilmesi ve yaz aylarında yaşanan su yetersizliği mısır verimini düşürdü. Bu nedenle mısırdan buğday ve arpaya geçiş olabileceği değerlendiriliyor.