Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TİGEM) tarafından düzenlenen toplam 21 bin tonluk üre gübresi alım ihalesi, uygulanan yöntem ve çıkan farklı fiyatlar nedeniyle sektörde büyük bir tartışma başlattı. İşletmelerin bulunduğu bölgelere göre farklı fiyatlarla sonuçlanan üç ayrı ihale, özellikle online teklif toplama sürecindeki şeffaflık endişelerini beraberinde getirdi.
İşletmelere göre ihaleler (navlun bedelinden dolayı) farklı fiyatlarda sonuçlandı. Ceylanpınar işletmesine 15 bin tonluk üre gübresinin ihalesi 24,458 TL/tondan sonuçlanırken, Dalaman, Tükgeldi ve Karacabey işletmeleri için yapılan ilahe 22,640 TL/tondan ve diğer işletmeler için yapılan ihale ise 22,200 TL/tondan sonuçlandı.
Online İhale Yöntemi ve "Son Teklif" Soru İşaretleri
TİGEM gibi devasa alımlar yapan bir devlet kurumunun, ihale komisyonu kurup teklifleri kapalı zarf usulüyle alması beklenirken, online yöntemle ihaleye çıkması dikkat çekti. Ancak asıl tartışma, tekliflerin aynı anda değil, farklı saat dilimlerinde alınmasıyla başladı.
Bu yöntem, firmaların diğer teklifleri bilme endişesini doğurdu. Bu duruma en çarpıcı örnek, Ceylanpınar İşletmesi'nin 15 bin tonluk üre gübresi alımında yaşandı. İhaleyi kazanan firma en son teklifi veren firma oldu. İhaleyi alan firma ile ikinci sıradaki firma arasındaki fiyat farkının çok düşük olması da dikkat çekti.
Sektör temsilcileri, tekliflerin farklı saatlerde verilmesi nedeniyle, en son teklifi veren firmanın veya firmaların, rakiplerinin fiyatları hakkında bilgi edinmiş olabileceği ve bu bilgiyi kullanarak ihaleyi "kıl payı" kazanma ihtimalinin yüksek olduğu endişesini dile getirdi.
TİGEM’in yüksek tonajlı alımlarında şeffaflığı ve rekabeti güvence altına alacak kapalı zarf usulü yerine online teklif yöntemini tercih etmesi, kurumun milyonlarca liralık alım sürecini tartışmalı hale getirdi.