Zaman gazetesinden Şaban Gündüz'ün haberine göre, Türkiye, bakliyatta dışa bağımlı hale gelmesinin faturasını ödüyor. Döviz kurlarındaki artış, bakliyata zam olarak yansıyor.
Üretimdeki düşüş ise fiyatların daha da artmasına yol açıyor. Kış aylarında sofraların vazgeçilmezi olan bakliyatın fiyatları, üretimin düşmesi ve döviz kurlarının etkisiyle yükseldi. Toptan 4,6 lira olan nohut, perakendede 8 lirayı aştı. Kırmızı mercimek fiyatlarındaki artış da devam ediyor. Toptan fiyatı, 2,80 liradan 3,80'e çıktı. Market raflarında ise 7 lirayı geçti. Bakliyatçılara göre nohudun bu kadar yükselmesinde, döviz kurlarının yanı sıra kuruyemişçilerin leblebi için harmanda ürün toplaması ve yemeklik nohut kalmaması da etkili oldu. İzmir Ticaret Borsası (İTB) Yönetim Kurulu Üyesi Ercan Korkmaz, bakliyat üretiminin azalmasıyla ithalatın arttığını, dışarıdan gelen ürünlerin fiyatının da döviz kuruna bağlı olarak yükseldiğini söyledi. Korkmaz, “Döviz kurlarındaki artış, ürünlerin çoğu ithal olduğu için fiyatları aniden yükseltiyor." dedi.
Teşvik olmazsa dışa bağımlılık artacak
Bakliyattaki fiyat artışını değerlendiren İTB Yönetim Kurulu Üyesi Korkmaz, bakliyatta ekim alanı daraldıkça fiyatların arttığına dikkat çekerek, “Nohutta ekim alanları daraldı. Bu sene çok ekim olmadı. Çıkan nohut da yetmiyor. Üretilenin de çoğunu kuruyemişçiler, leblebi yapmak için topladı. Yemeklik nohut azaldığı için de fiyatlar arttı. Nohudun toptan fiyatı 4,60-5 lira, perakendede 8 lirayı geçti. Meksika ve Hindistan'dan ithalat başladı, yoksa 10 lirayı aşardı." dedi. Sadece nohutta değil, bütün bakliyat ürünlerinde üretim daralması olduğunu aktaran Korkmaz, “Bakliyatta tamamen ithale döndük. Fasulye, nohut, kırmızı mercimek, barbunya, yeşil mercimek ithal. Yerli ürünler çok azaldı. Bu devam ederse dışa daha da bağımlı hale geleceğiz. Yeni ekim alanı açılmaz, teşvik verilmezse bu bağımlılık daha da artacak. Çiftçi para kazanamadığı için ekim alanı daralıyor. Maliyet yüksek, emeğinin karşılığını alamıyor. Eline bir şey geçmeyince ekmiyor. Ziraat odalarının bu konunda çiftçileri yönlendirmesi lazım." dedi.
Bakliyat hasat edilir edilmez bitti
Perşembeler Gıda Maddeleri Genel Müdürü Ömer Perşembe ise şu bilgileri verdi: “Bu sene nohut ekildiği halde yetişmedi. Aşırı yağışlar, üretimi etkiledi. Ekilen tohumun üçte biri ancak çıktı, hasat edilir edilmez de bitti. Önümüzde dokuz ay var, daha kış girmedi. Ramazan'a zaten yetişmiyor. Bu sene bakliyat sıkıntılı. Sadece nohutta değil, mercimekte de zamansız yağan yağmur üretimi vurdu. Eskiden dolar düşüktü, dışarıdan ucuza geliyordu. Şimdi dolar da yükseldi, artık pahalı geliyor."
En çok artış nohutta
Son iki ayda sert bir şekilde yükselen bakliyat ürünlerinde, ortalama yüzde 25-30 fiyat artışı yaşandı. Bakliyatta en çok artış nohutta oldu, iki ay önceye göre yüzde 40'a yakın pahalandı. Toptancılarda 5 liraya dayanan nohut, perakendede 8 lirayı aştı. Mercimekteki artış ise yüzde 30. İki ay önce 2,80 lira olan mercimek, 3,80 liraya yükseldi. Market raflarında ise 7 ile 7,60 lira arasında satılıyor. Yüzde 25 civarında artan yeşil mercimek de 4,30 liradan 5,5 liraya kadar çıktı. Perakendede ise 8-10 lira arasında değişiyor. Bulgurda yüzde 15 civarında artış oldu. Pirinç ise mahsul bol olduğu için 3 liranın altına düştü.
