Öncelikle girdi fiyatlarının yani gübrenin, zirai ilacın, buğdayın, dünyada, ülkemizde yükselmesiyle ilgili yazıyoruz, söylüyoruz. Çiftçimizin durumu ortada.. Kısa vadede yapılacak tek çözüm var. Çiftçimizin 2021yılından tarımsal desteklemeden alacağı varsa hemen ödenmelidir. 2021yılı tarımsal desteklemelerden aldığı destekleme ödemelerinin en az % 75 Ocak Ayında avans olarak verilmelidir. AB ülkelerinde ön ödeme şeklinde çiftçilere ödeniyor. Tarlada çiftçi göremeyeceğiz. Zaten yaş ortalaması 58-60’ dır.. Bu Covid-19 denen salgında, tarım sektörümüzün önemini gördük. Salgında sahada mücadele veren kahramanlarımızdan olan çiftçilerimize ne kadar teşekkür etsek azdır. Bu avans mutlaka verilmelidir. 

***Tarımda kirlilik dediğimizde çoğu zaman, su kirliliği, tarımsal kirlilik, çevrenin ve çevredeki ekosistemlerin kirlenmesi, havanın kirliliği ve kentsel kirliliği düşünürüz.

***Tarımda ayrıca bilgi kirliliğide vardır.

Gübreyi azaltırsan ciddi bir verim kaybı beklenmez!

Bu sene toprağa attığın gübrenin etkisi bir sonraki sene de devam eder!

Geçen yıl gübreyi çok attın, bu sene atma, sıkıntı olmaz ve verim düşmez! 

Ülkemiz Tarım 5.0’ ı yaşıyor!

Tarımda dijitalleşme yaşanıyor!

Çiftçimiz orta gelir tuzağına düştü!

Bilgi kirliliği bazen bilinçli olarak yapılır. Bazıları gerçekleri söyleme yerine bu yolu seçer.. Bazen de alanında uzman olmayan kişiler buna neden olur. Yanlış bilgiyi doğru bilgi gibi sunarlar. Ancak çiftçimiz yıllardır bu işi yapıyor. Doğruların farkındadır. Bir de farkında olan azınlık bir grup daha var, eli ayağı toprakla buluşan, hem mektepli hem alaylı, doğrulardan vazgeçmeyen, koltuk sevdası olmayan, dürüst, ahlaklı ve terbiyeli teknik elemanlar…Çiftçimiz bunları da iyi tanır..

****Bilgi kirliliğine genel olarak bilgi devriminin bir sonucu olarak atıfta bulunulur. Burada insanlara daha az öneme sahip, alakasız, güvenilmez ve özgün olmayan, doğruluk ve kesinlikten yoksun, toplum üzerinde olumsuz bir etkisi olan kirlenmiş bilgiler verilir.

Bilgi kirliliği, insanların kararlarının kalitesi bozar. Temel gerçeklerden dikkati başka yöne çeken her şey, bilgi kirliliği olarak değerlendirilebilir. Bilgi kalitesine zarar verir. Aslında tükettiğimiz bilgilerin gerçekliğini pek aramayız.

İnsanlar çok yaygın olan hava, gürültü, toprak, su vb. ile ilgili kirliliklere çok aşinadır. Bilgi kirliliğini henüz fark etmemiş olan bilgi tüketicileri var.

***Bilgi Okuryazarlığı, sağlanan bilgilerin gerçekliğini ve güvenilirliğini yargılamak için insanların bireysel algılarının devreye girdiği bilgi kirliliği sorunlarının üstesinden gelmede çok kullanışlı olduğunu kanıtlıyor. 

*Bilginin kaynağını mutlaka araştırmalıyız.

***Endüstri 4.0, Tarım 4.0 ve Toplum 5.0 nedir?

Bunları sık sık duymaya başladık. Bu konuda herkes Tarım 4.0 derken, kimse Tarım 1.0, 2.0, 3.0’ ı sormuyor. Hatta bazı akademisyenler Ülkemiz için Tarım 5.0’ ı anlatmaya, yazmaya başladı!

Önce yazdığım bir fıkrayı sizlerle paylaşarak başlayalım….  

***Temel Trabzon’a gelir. Arkadaşı Dursun’ la karşılaşır. 

Dursun’ a;

Ula Dursun yarın konferansta Endüstri 4.0’ ı anlatacağım. Sende gel demiş.

Ertesi gün Dursun, Temel’ in konferansı için yola çıkar. Yolda Dursun’ a sorarlar. Dursun nereye gidiyorsun?

Dursun; Temel konferansta konuşacak, onu dinleyeceğim. Endüstri 4.0’ rı anlatacakmış. Merak ettim!

Endüstri 4 gol atmış, ama kime atmış anlamadım. Onu öğreneceğim…..

****Hızla büyüyen bir veri çağında yaşıyoruz..

Her dakikada;

197 milyon e-mail gönderiyoruz,

Facebook’ ta  44 milyon içerik paylaşıyoruz,

575 bin Tweet atıyoruz,

9.132 bağlantı yapılan Linkedin var..

2021'de her 60 saniyede bir çevrimiçi olarak 1,6 milyon dolar harcanıyor.

***2022 için Trend Nesnelerin İnterneti İstatistikleri

Nesnelerin interneti pazar geliri dünya çapında 212 milyar dolar,

Google Home, 2021 yılına kadar %48 ile en büyük IoT cihazları pazar payına sahip olacak.

2020'de hane başına ortalama bağlı cihaz sayısı 50 olacak.

2021 yılına kadar dünya çapında 35 milyar IoT cihazı kurulacak.

  ***Covid-19 yani özellikle pandemi sırasında internet erişimi daha da önemli hale geldiğinden, gerçek büyümenin bu rakamların önerdiğinden daha hızlı olması mümkündür.

Zamanın başlangıcından 2003 yılına kadar ürettiğimiz büyüklükte bilgiyi sadece 2 günde üretiyoruz.

İnternete bağlı cihaz sayısı 2020 yılında 50 milyarı geçti…

***Büyük veri endüstrisinin 125 milyar Dolara ulaşmış olduğu tahmin ediliyor ve bekleniyor. 

Nikola Tesla’ nın 1926 Yılında söylediği söz önemlidir; “Gelecekte İnsanlar Cebine Sığabilecek Kadar Küçük Bir Cihazla Uçsuz Bucaksız Miktardaki Veriye Ulaşıp Analiz Edebilecekler''...

***Veri Analitiğinin Tarihçesi

MÖ 18.000: İnsanlar ticari aktivitelerini ve depo kayıtlarını tutmak için çetele sistemi kullandılar.

MÖ 2400: İlk Abaküs ile hesaplamalar,

MÖ 300 – MS 48: İskenderiye Kütüphanesi, Dünya’nın en büyük veri merkezi

MS 100 – 200: İlk mekanik bilgisayar

1663 John Granunt: İlk istatistiksel analiz

1881 HermanHollerith: ABD nüfus sayımı için delikli kartlar kullanıldı. 10 yıl uzunluğundaki sayım süresi 6 aya indi.

1991 İnternetin doğuşu

1997 Google arama motorunu lanse etti.

1999 Büyük Veri kavramı ilk kez akademik bir yazıda kullanıldı. IoT kavramı ilk kez bir sunumda kullanıldı.

2005 Hadoop, Apache tarafından geliştirildi. Kullanıcı eksenli Web 2.0 doğdu.

2014 Mobil internet ilk defa masa üstü kullanımı geride bıraktı.

***Dünyada teknoloji çok hızlı ilerliyor. Endüstri 1.0 dan, Endüstri 2.0’ a, Endüstri 2.0’ dan Endüstri 3.0’a yaklaşık 100 yılda geçilirken, Endüstri 3.0’ dan 4.0’ a sadece 49 yılda geçilmiştir. Endüstri 4.0’ dan Endüstri 5.0’ a daha kısa sürede geçileceği görülmektedir. Burada dikkat edilecek en önemli konu teknolojinin gelişmesine paralel karmaşıklık derecesinin artmasıdır. Bu nedenle ülkeler hem teknolojiden geri kalmamak hem de karmaşıklık derecesini çözmek için reform paketleri açıklamışlardır. Örneğin; Almanya “Endüstri 4.0”, Japonya "Toplum 5.0", Kazakistan “Dördüncü Sanayi Devrimi”, Çin "İnovasyon Liderliği", İngiltere 4R, ABD "Karanlık Fabrika" veya "İleri İmalat Sistemleri" gibi kavramları ve tanımlamaları kullanarak bu süreçte "bizde varız" dediği gibi.

***Endüstri 1.0'dan 4.0'a 

İmalat endüstrisini sanayi devriminden dijital dönüşüme ve ötesine kadar takip eder.

Her yeni aşama;

Endüstri hakkında düşünme ve çalışma şeklimizi değiştiren üretim sürecindeki sanayi devriminin ilerlemesini temsil eder.

Endüstri 1.0 – Su ve Buhar gücüyle çalışan sistemler

1760 yılına dayanan Birinci Sanayi Devrimi, su ve buhar gücünün yardımıyla mekanik üretim tesisleri ortaya çıkmasıyla başladı. İlk mekanik dokuma tezgâhı 1784 yılında yapıldı.

 Endüstri 2.0 – Elektrik enerjisinin kullanımı ve seri üretime geçiş

Birinci Sanayi Devrimi, 1760'lar ile 1840 civarı arasındaki dönemi temsil ediyordu. İkinci sanayi devriminin başladığı yer burasıydı. Elektrik enerjisinin yardımıyla imalatta iş bölümü ve seri üretim ortaya çıktı. İlk montaj hatları, Cincinnati’ deki mezbahalarda 1870 yılında gerçekleşti. 

Endüstri 3.0 – Elektronik ve bilişim teknolojilerinin entegre kullanımı

İlk bilgisayar çağıyla başladı. Üretimi daha da otomatikleştiren elektronik ve BT sistemlerinin kullanılmasına başlandı. İlk programlanabilir mantık devresi yapıldı…

Endüstri 4.0 Siber ve fiziksel sistemlerin entegrasyonu

Dördüncü Sanayi Devrimi, insan müdahalesi olmadan otonom olarak bilgi alışverişinde bulunabilen, eylemleri tetikleyebilen ve birbirini kontrol edebilen akıllı makineler, depolama sistemleri ve üretim tesisleri çağıdır.

Artık aşağıdaki konuları bilmek zorundayız;

Otonom robotlar, Simülasyon, Sistem Entegrasyonu, Nesnelerin Entegrasyonu, Nesnelerin İnterneti, Büyük Data ve Analizi, Bulut, Zenginleştirilmiş Gerçeklik, Eklemeli Üretim (3D Yazıcıları), Siber Güvenlik…

Endüstri 4.0’ da 3 dalga şeklinde geldi;

1. Dalga-- Endüstri Devrimi

2. Dalga-- İnternet Devrimi

3. Dalga-- Endüstriyel İnternet Devrimi

***Endüstri 5.0 Nedir?

Endüstri 5.0, insan ve makinenin uzlaştığı ve üretim araçlarını ve verimliliğini artırmak için birlikte çalışmanın yollarını bulduğu devrimdir. Endüstri 4.0'ın ilkelerini henüz benimseyen şirketler arasında çoktan başlamış olabilir. Karanlık fabrikalar, seralarda geliyor..

***Tarım 1.0'dan 4.0'a 

Sanayi geliştikçe tarımsal sanayide gelişir. 

Geleneksel tarımımızı düşündüğümüzde insan ve hayvan işgüçü vardı.

Buğdaydan un nasıl elde ettik?

İki yuvarlak taş ve el gücü başladık. Su gücünden yararlanarak değirmenler kurduk. Elektrik bulunmasıyla elektrikli un fabrikaları kuruldu. Şimdi ise daha otomatikleşti. İleride, yapay zeka, robotlar, internet yani son derece ileri teknoloji ile un elde edilecektir.

Tarım 1.0

Tarımın 1920 yıllarına kadar, daha çok el emeği ile yapıldığı dönemdir. Verimliliği düşük, emek yoğun bir tarım sistemidir. 

Tarım 2.0 

Tarımın 1920’ den 2010 yılına kadar geçen dönem kabul edilir.

Yeşil Devrim bu dönemdedir. 1950 yılların sonlarında, ek nitrojen gibi tarımsal yönetim uygulamalarının ve sentetik pestisitler, gübreler ve daha verimli özel makineler gibi yeni araçların, nispeten ucuz girdilerden yararlanmaya izin vermesiyle başladı. Üretim ve gelir arttı. Üzücü olaylar yaşandı. 

Tarım 3.0

Hassas Tarım, askeri GPS sinyallerinin kamu kullanımına sunulmasıyla başladı. Daha az girdi kullanmaya, daha fazla ürün elde etmeye, maliyeti düşürmeye çalışılmaktadır. Bu nedenle tarla içi varyasyonları yönetmek önem kazandı. Bilgisayar ve otomasyon kullanımı seralarda ve sulama sistemlerinde karşımıza çıkıyor.

Tarım 4.0 

Tarım 4.0, hassas çiftçiliğin evrimini içerir. Gelişmiş araçlar ve teknoloji aracılığıyla toplanan, iletilen veri ve bilgilerin kesin, doğru analizine dayalı olarak tarımda gerçekleştirilen tüm eylemleri ifade eder.

Bu teknolojilerin amacı, çiftçilere faaliyetleriyle ilgili karar verme sürecinde ve tedarik zincirindeki diğer taraflarla ilişkilerinde en kapsamlı ve kesin desteği sunmaktır.

Nihai hedef, tarımsal süreçlerin ekonomik, çevresel ve sosyal sürdürülebilirliğini ve ayrıca karlılığını artırmaktır.

Tarım 4.0, tüm üretim zincirini etkileyen faaliyetlerin etkinliğini genişletmek, hızlandırmak ve verimliliğini artırmak için Nesnelerin İnterneti (IoT), Büyük Veri, Yapay Zeka ve Robotik kullanımını ifade eder. 

Tarım 4.0'a geçmek neden önemlidir?

Faaliyetler üzerinde daha fazla kontrol, kaynakların optimizasyonuna ve sonuç olarak daha az işçilik, zirai ilaç, su ve gübre kullanılır. Bütün bunlar çiftçi için tasarruf anlamına geliyor ve % 20 verimlilik artışı ile %30 civarında üretim girdilerinde tasarruf söz konusudur.

Bu teknolojilere erişim, bir çiftçinin karşılaştığı en büyük engellerden biridir. Ancak, tarımı modernleştirme ihtiyacını artık ertelenemez. Kolaylaştırmak için daha fazla bilim ışığında desteğe ihtiyaç var. 

Burada en önemli sorunda alt yapıdır. Yani internet hızı, geniş bant sorunu…

2010' dan itibaren, akıllı teknolojiler traktörlerde, biçerdöverlerde ve diğer ekipmanlarda standart özellik olarak giderek daha fazla donatıldı. Tarım 4.0, insansız operasyonlar ve özerk karar sistemlerinden oluşan bir sonraki evrimin yolunu açmaktadır. 

Tarım 5.0, robotik ve bazı biçimdeki yapay zekanın etrafında olacağı belirtilmektedir. 

Tarım Sanayisi genellikle dünyanın en az sayısallaştırılmış sanayilerindendir.                                

Akıllı çiftlikleri artırmak için akıllı ortaklıklar kurulmaktadır.

***Sayısallaştırma ve teknolojinin gelişmesi, tarımda bazı önemli değişiklikleri ve otomasyonu getirecek. 

Zaman tasarrufu,  çiftçilerin en iyi yaptıklarına odaklanmasını sağlayacaktır.

***Toplum 5.0 ise teknolojik gücü doğru yönetecek akıllı toplum felsefesidir.

-Avcı Toplum; İlk insanların doğuşu ile başlar. ( Doğal Yaşam)

-Tarım Toplumu; M.Ö 13000 (Sulama Tekniklerinin Gelişmesi)

-Endüstriyel Toplum; 18. YY Sonu (Buharlı Lokomotif Keşfi)

-Bilgi Toplumu; 20. Yüzyıl Donu (Bilgisayar Keşfi)

-Akıllı Toplum; 21. Yüzyıldan Bugüne (Toplum 5.0) 

***Toplum 5.0 Felsefesinin Bazı Hedefleri;

Yaşlanan dünya nüfusuna karşı çözümler geliştirmek 

Sanal dünya ile gerçek dünyanın beraber işler hale getirilmesi 

Nesnelerin internetinden toplumun çıkarları gözetilerek faydalanılması 

Çevre kirliliği ve doğal afetler için çözüm yolları üretilmesi 

***Dünya’da Olacak Toplumsal Dönüşüm İle Karşılaşılması Beklenen Sorunlar Neler?

• Hukuk sistemindeki engeller,

• Nesnelerin dijitalleşmesindeki boşluklar,

• Kalifiye personel eksikliği,

• Sosyo-politik önyargılar,

• Toplumsal direnç…

***Orta gelirli tuzak nedir? 

*Orta gelir düzeyine ulaştıktan sonra bir ülkenin büyümesinin yavaşladığı bir durumdur. Çiftçinin geliri yıllık ortalama 8.000-10.000 Dolar arasıdır. Çiftçide gelir düzeyinin iyi olmasından dolayı bir rahatlama vardır. Daha fazla üretim yapmazlar. Ancak ülkenin ekonomik büyümesi yavaşlar. Hükümetler vergilerde muafiyet, indirim yaparak, vergi teşviki, daha fazla özellikle teknolojik yatırımlara destek verirler ve önlem alırlar. Üretimi artar, ülkenin büyümesi devam eder..

*Aslında ortada bir tuzak yoktur. Ama “yetersiz kalan” veya “uygun olmayan” uzun dönem ekonomi politikaları vardır. 

Genellikle Tarım 3.0 ortalarında karşılaşılan bir durumdur.

Son olarak;

***Bilgi kirliliği karşısında daha dikkatli olmak zorundayız. ***Gübre ile soruların cevabını çiftçilerimiz iyi bilir. Yıllardır kullanıyorlar.

***Orta gelir tuzağına çiftçilerimizin düşmesi kolay görülmüyor. Çiftçimiz gelir durumu bellidir…

Bu konuları 2017 yılından sonra anlatıyorum. Dinleyenler arasında bizim ülkemizde bunlar olmaz, biz bunları yaşamayız derler.. Ben onlara bu toplantıyı 25-30 yıl önce yapsaydık, hepinizde bir küçük telefon olacak, canlı görüşmeler yapacak, tüm bilgilere ulaşacaksınız deseydim. Yine aynı soruları sorardınız değil mi diye sorarım. Teknoloji çok hızlı değişiyor ve ilerliyor. Teknolojiye sahip olmalı, kendimizi geliştirmeli, çok okumalı, araştırmalı ve paylaşmalıyız... 

Tarım 4.0’ a gelmeden bazı sorular soralım…

Ülkemizin bu konularda hedefi nedir? Ne yapılmalıdır? Amacımız ne olmalıdır? Nasıl bir kalkınma modeli olmalıdır? Tek merkezden idare ne demektir? Ülkemizin koşulları nelerdir? Zihniyetin değişmesi? Liyakat? Kurum hafızası? Kurumsal yapılar nasıl olmalıdır? Destekleme neden tek birimden verilmelidir? Biz neredeyiz? Nerede olduğunu bilmeyen nereye gidebilir mi? Tarım 1.0, 2.0, 3.0, 4.0’ ın bilimsel kriterleri ne olmalıdır? Tarımsal işletmelerimiz bu konuda sınıflaması var mı?

***Tarım kaç sıfırdayız???

Ülkemizin bu konuda gücü ve potansiyeli bulunmaktadır. Bir yol ayrımındayız. Mutlaka dünyanın gelişmiş ülkeleri arasında yer almalıyız.

Teknolojiyi kullanarak, eğitimimizin kalitesini artırarak, beyin göçünü durdurarak, kaliteli üretimi artırarak, teknoloji ile yeterli girdi kullanarak, uzlaşı kültürüne dikkat ederek, elele vererek çözüme odaklı olmak zorundayız.

Türkiye 4.0’ı kısa sürede yaşamak umuduyla…