TMO Genel Müdürü Ahmet Güldal, TMO olarak hububat ile bakliyatın yağış, ekiliş ve gelişim durumunu sürekli izlediklerini belirtti. Hububat ve bakliyatla ilgili olarak TMO tarafından yayınlanan fenolojik değerlendirme raporunda, yağışların bir çok bölgede geçen yıla göre verimli geçtiği ve bundan dolayı toplam buğday, arpa ve kırmızı mercimek rekoltesinin 2019 yılına göre daha yüksek olacağının öngörüldüğü kaydedildi.
TMO GENEL MÜDÜR AHMET GÜLDAL TARAFINDAN DİKKAT ÇEKİLEN FENOLOJİK DEĞERLENDİRME RAPORU
HUBUBAT VE BAKLİYATTA YAĞIŞ, EKİLİŞ VE GELİŞİM ANALİZİ (2019/20 Ekim-Mart)
YAĞIŞ DEĞERLENDİRMESİ
Ülkemizde yağış ortalaması; 2020 Mart ayında 72,6 mm, normali 59,6 mm, 2019 Mart ayında ise 56,2 mm'dir. Yağışlarda; normaline göre %22, geçen yıla göre %29 daha fazla gözlenmiştir.
1-31 Mart Yağış Grafiği (mm)
Mart ayı yağışları;
Normaline göre Akdeniz, Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde %11-94 daha fazla, diğer bölgelerde %2-33 daha az,
Geçen yıla göre tüm bölgelerimizde %1-79 daha fazla,
Kümülatif (1 Ekim 2019 – 31 Mart 2020) dönemde 364 mm yağış alınmış, bu yağış normaline (383 mm) göre %5, geçen yıla (466 mm) göre %22 azalmıştır.
Kümülatif (6 Aylık) Yağış Grafiği (mm.)
Kümülatif yağışlar;
Normaline göre Akdeniz ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde %12-21 daha fazla, diğer bölgelerimizde %4-28 daha az,
Geçen yıla göre de tüm bölgelerimizde %5-29 daha az gerçekleşmiştir.
HUBUBAT EKİLİŞ VE GELİŞİM DEĞERLENDİRMESİ
Yazlık arpa ve yazlık yulaf ekilişlerinin çoğu Mart ayında tamamlanmıştır. Mart ayı yağışları, ülke genelinde normalin ve geçen yıl yağışlarının üzerinde gerçekleşmiştir. Özellikle İç Anadolu'da mart ayı yağışlarının normallere yakın ve yağış rejiminin düzenli olması bitki gelişimi için olumlu katkı sağlamıştır.
Ekilişler, geçen yıla göre toplam buğdayda %1-2 civarında azalmış (makarnalık buğday %10 civarında artmış), arpada %5-6 civarında artmıştır.
Her ne kadar Güneydoğu'da makarnalık buğdayda, Akdeniz'de de ekmeklik buğday ekilişinde artış görünse de özellikle İç Anadolu Bölgesinde ve bir miktar da diğer bölgelerde kışlık ekmeklik buğdayda ekiliş aynı kalmıştır.
Taban gübresi ve sertifikalı buğday tohum kullanımı geçen yıla göre %20 artmıştır.
Ülke genelinde 1. üst gübreleme tamamlanmış olup 2. üst gübreleme ve yabancı ot mücadelesi devam etmektedir. Ekonomik anlamda zarar oluşturacak herhangi bir hastalık veya zararlı görülmemiş, sadece Ankara ve Eskişehir'de fare popülasyonunda artış olduğu, mücadelenin ise yapıldığı görülmüştür. Güneydoğuda aşırı yağışlara bağlı olarak Septoria ve pas hastalığı görülmüş, yağışların kesilmesiyle hastalıklarla mücadeleye başlanacaktır. Kırklareli'nde dönem içinde kök boğazı ve pas hastalıklarına karşı ilaçlama yapılmış,
Hububat, Doğu Anadolu Bölgesi hariç kardeşlenme dönemini tamamlanmak üzere, sapa kalkma dönemine girmiş, Akdeniz, G.Doğu Bölgesi ve Ege sahil kesiminde yer yer başaklanma dönemindedir.
Yazlık ekilişlerde kesinti yaşanmaması ve işlenebilir arazilerin boş kalmaması için Bakanlığımızca 'Bitkisel Üretimin Geliştirilmesi Programı' başlatılmış olup bu projeyle hububat, baklagil ve yağlı tohumlu ürünlerin üretimini artırmak ve üreticilerimizi yönlendirmek hedeflenmiştir. Proje kapsamında 21 ilde (Adıyaman, Afyonkarahisar, Ağrı, Aksaray, Bingöl, Çanakkale, Erzincan, Erzurum, Kars, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Muş, Nevşehir, Niğde, Samsun, Sivas, Tokat, Uşak ve Yozgat'ta) buğday, arpa, kuru fasulye, mercimek, mısır, ayçiçeği ve çeltik tohumlarının yüzde 75'i hibe olarak üreticilerimize dağıtılmaktadır. Proje Kurumumuzca da takip edilmekte olup önümüzdeki ay yazlık ekilen hububata ilişkin veriler paylaşılacaktır.
I. ürün mısır ekilişleri; Adana'da 14 Şubat, İskenderun'da 26 Şubat, İzmir ve Diyarbakır'da 25 Mart, Adıyaman, Batman, Gaziantep ve Şanlıurfa'da 30 Mart itibariyle başlamış, diğer yerlerde ise yağış durumuna bağlı olarak Nisan ayı içerisinde başlayacağı tahmin edilmektedir. Adana ve İskenderun'da ekilişler tamamlanmış, İzmir, Diyarbakır ve Batman'da ise %10-15 seviyesine ulaşmıştır. Akdeniz Bölgesinde ekilişlerde geçen yıla göre %15-20 civarında artış olduğu gözlenmiştir.
BAKLİYAT EKİLİŞ VE GELİŞİM DEĞERLENDİRMESİ
Nohut ekilişleri; Güneydoğu Anadolu Bölgesinde tamamlanmış, bu bölgede geçen yıla göre %20-25 azalış tahmin edilmektedir. İç Anadolu Bölgesinde ise ekiliş, şubat ayında başlamış olup devam etmekte, bölge genelinde Ankara ve Eskişehir (desteklerden dolayı bir miktar artış) hariç ekilişte geçen yıla oranla büyük bir değişimin olmayacağı öngörülmektedir.
Yeşil mercimek ekilişleri; İç Anadolu Bölgesinde şubat ayında başlamış olup nisan ayı içerisinde tamamlanması beklenmektedir.
Kırmızı mercimek ekilişleri; Yozgat hariç ülke genelinde tamamlanmış olup geçen yıla göre %20 artış öngörülmektedir. Ekilişin %90'ını oluşturan Güneydoğu Anadolu Bölgesinde çıkışlar tamamlanmış olup gelişim normaldir.
Nisan ve Mayıs ayında meteorolojik anlamda beklenmedik bir durum söz konusu olmadıkça 2020 yılında; Toplam buğday, arpa ve kırmızı mercimek rekoltesinin 2019 yılına göre daha yüksek olacağı öngörülmektedir.
