Kuruluşun temelleri 1938 yılında atılmıştır. Türk-Alman işbirliği ile elma fidanlığı olarak kurulmuş, 1957 yılında faaliyetine damızlık civciv üretim programı eklenmiş, 1987 yılında Niğde Patates Üretme İstasyonu Müdürlüğüne, 1991 yılında damızlık ördek palazı üretim programı eklenmiş, 1996 tarihinde Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğüne dönüştürülmüştür. 2011 Yılında ise 639 sayılı KHK gereği Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’ne bağlı olarak Patates Araştırma İstasyonu Müdürlüğü olmuştur. 23 Haziran 2015 tarihinde ise Bakanlar Kurulunun 2015 / 7706 sayılı kararı ile Müdürlük, Patates Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü olarak belirlenmiş ve faaliyetini sürdürdürüyor.
ARAŞTIRMA KONUSU
Araştırma konusu olan patateste; yerli çeşitlerin geliştirilmesi konusunda ıslah çalışmaları, yetiştirme teknikleri (ekim nöbeti, gübreleme, sulama, toprak ıslahı), hastalıklar ve doku kültürü ile çoğaltım konularında araştırma çalışmaları yapmak ve bu araştırma çalışmaları sonuçlarından patates ile ilgili tüm paydaşların faydalanmasını sağlamaktır.
Görev alanı olarak ülkenin patates yetiştirilen tüm alanları kapsarken, görev alanı görev konusu olarak patates, patates tohumculuğu, bitki sağlığı ve toprak su kaynakları olarak sıralanabilir.
PATATES ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ MÜDÜRLÜĞÜNÜN LABORATUVARLARI
Ülkemizde doku kültürü yöntemi ile patates tohumluğu üretimi yokken Enstitüde tohumluk üretimi yapılabilecek doku kültürü laboratuvarı ve seralar pilot tesis olarak kurulmuş, hastalıklardan ari yüksek kademede tohumluk üretilmeye başlanmıştır.
Enstitü doku kültürü laboratuvarında meristem kültürü yöntemiyle tohumluk üretim çalışmaları yapılmaktadır.
Doku kültürü Laboratuvarında her yıl 15.000-20.000 adet in-vitro bitki elde edilmekte, elde edilen in-vitro bitkiler tam kontrollü seralara aktarılarak ileri kademede tohumluk üretilmektedir.
Doku kültürü Laboratuvarında yıllık ortalama 50.000-60.000 adet süper elit mini yumru, 10 ton ön elit ve 100 ton elit yumru üretilmektedir.
Enstitüde yapılan doku kültürü çalışmaları özel sektöre de rol model olmuş, araştırma çıktıları kullanan birçok tohumluk firması kendi doku kültürü sistemlerini kurmuşlardır. Bu sayede özel sektör kendi ürettikleri tohumlukları ilk defa ihraç etmişler ve etmeye devam etmektedirler.
Islah ve Genetik Laboratuvarı
Islah ve genetik laboratuvarında yerli patates çeşitlerinin geliştirilmesi ve patates siğil hastalığına karşı dayanıklı yerli çeşitlerin bulunması için moleküler düzeyde çalışmalar yapılmaktadır.
Moleküler markörler kullanılarak yapılan çalışmalar sayesinde mevcut çeşitlerin ve Enstitü bünyesinde geliştirilen yerli çeşitlerin patates siğil hastalığına dayanıklıklarının belirlenerek ülke tarımına kazandırılması hedeflenmektedir.
Ayrıca üniversite ve özel sektör işbirliği içerisinde yürütülen çalışmalarla patatesin kurağa dayanıklıkları ile ilgili gen haritalaması, markör geliştirilmesi ve ıslah programlarının başlatılması gibi çalışmalar yürütülmektedir.
Patates Hastalıkları Laboratuvarı
Enstitü bünyesinde faaliyet gösteren patates hastalıkları laboratuvarında patatesin en önemli hastalıklarından biri olan patates siğili hastalığının topraktan teşhisi çalışmaları yapılmaktadır. Ülkemizdeki mevcut çeşitlerin ve Enstitünün geliştirdiği yerli çeşitlerin patates siğil hastalığına dayanıklıkları belirlenmektedir. Ayrıca Kamu-Özel Sektör AR-GE çalışmaları kapsamında patates siğil hastalığı için projeler yürütülmektedir.
Teknolojik Test Laboratuvarı
Enstitünün kalite laboratuvarında proje çalışmalarında geliştirilen yerli patates çeşitleri ile çeşit tescil ve adaptasyon çalışmalarında yer alan çeşitlerinin yemeklik veya sanayilik tüketime uygunluğun belirlenmesi için kuru madde oranı, nişasta oranı, özgül ağırlığı, yapı, renk, koku, tat, dağılma gibi kalite analizleri yapılmaktır.
