Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesinin Desteklenmesine İlişkin Cumhurbaşkanı Kararı kapsamında % 75 Bakanlık ve İl Özel İdaresi tarafından hibe, % 25’i de Çiftçi Katkısı olarak karşılanan, İl Müdürlüğünce uygulanmakta olan; “Örtüaltı Sebze Üretimini Geliştirme Projesi” kapsamında İl Müdürlüğü bahçesinde İl genelinden 24 çiftçiye yaklaşık 20.000 adet PERUETTA F1 cinsi kızartmalık kabak fidesi dağıtıldı.

ÇİFTİLERİN ÜRETİMLERİNİ ARTIRMAK İÇİN GECE GÜNDÜZ ÇALIŞIYORUZ

İl Tarım ve Orman Müdürü Suat Parıldar çiftçilere fidelerini teslime ederken çiftçilerin üretimlerini artırarak devam ettirebilmeleri için gece-gündüz çalışmaya devam edeceklerini ifade ederken fidelerin çiftçilere hayırlı olmasını diledi. Çiftçiler de İl Müdürlüğüne ve İl Özel İdaresine kendilerine desteklerinden dolayı teşekkürlerini ifade ettiler.

KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

Kabak yetiştirilme mevsimleri ve değerlendirilme şekillerine göre özellikleri yönünden diğer sebzelerden önemli ölçüde farklılık gösteren bir yazlık sebzedir. Ülkemizde yazlık kabak üretimi son yılarda örtü altında yapılan yetiştiricilik ile kış ayları da dahil olmak üzere bütün yıl boyunca yapılmaktadır. Yıllık toplam yazlık kabak üretimimiz 300-400 bin ton civarındadır. Yazlık kabaklar değişik şekillerde yemeklik olarak, kışlık kabaklar ise genellikle kış aylarında tatlı ve böreklik olarak değerlendirilir.

Ayrıca bu üretimin dışında büyük miktarda kabak çekirdeği üretimi yapılmaktadır. Kabak çekirdekleri çerez olarak geniş çapta kullanılır. İnsan beslenmesi yanında meyveleri ve çekirdekleri çok aranan aynı zamanda hayvan yemi olarak kullanılan bir sebzedir. Ülkemizde kabaklar yazlık, kışlık ve süs kabakları olarak gruplandırılmaktadır. Yazlık kabaklar içinde Sakız, Girit, Su ve Asma kabağı yer almaktadır. Kışlık kabaklar ise Bal, Kestane ve diğer iri kabaklardan oluşmaktadır.

Kabaklarda meyvelerin şekil, irilik, dilimlilik ve et karekterleri bakımından çeşitler arasında çok önemli farklılıklar vardır. Sakız ve Girit kabaklarının bulunduğu yazlık uzun çeşitlerde meyveler sebze olarak değerlendirildiği zaman hasat devrelerinde 10- 25 cm uzunlukta ve 3-10 cm çapındadır.

TOHUM ÇİMLENME ÖZELLİKLERİ 

Kabak tohumları çeşit karekterine göre beyaz, süt beyaz, gri beyaz, sarı beyaz, kahverengi, kırmızı- kahverengi ve kurşuni, esmer yanağı renklerinde olabilir. Kabak tohumları % 98 oranında temiz, çimlenme oranı % 90 civarında olmalıdır. Tohumlar çimlenme özelliğini normal koşullarda 5-10 yıla kadar muhafaza eder. Tohumlar 10oC’ den itibaren çimlenmeye başlar, optimum çimlenme sıcaklığı 20- 25o C’dir. Tohumlar 4-8 gün arasında çimlenirler. Çimlendirme karanlık koşullarda yapılmalıdır.

İKLİM İSTEĞİ

Kabaklar gelişme dönemlerinde ılıman çevrekoşullarını, verime yatma döneminde ise sıcağı sevenbitkiler arasında yer alır. Sert iklimlerden hoşlanmaz. Soğuklardan çabuk zarar görür. Aynı şekilde aşırı sıcaklardan da hoşlanmaz. İlkbahar ve sonbahar devreleri arasında uygun şartlarda iyi gelişir. Ancaksıcak dönemlerde düzenli olarak sulama yapılmalıdır. Sıcaklığın artması veya düşmesi bitkinin büyümesi vegelişmesini yavaşlatır. 24oC’nin üzerindeki sıcaklıklarda iyi gelişir. Açık tarla yetiştiriciliğindetohum ekimi son donlar geçtikten sonra ve topraksıcaklığı 10oC’yi geçince yapılmalıdır. Kabak ışıktan hoşlanan bir bitkidir. Gölgeli yerlerde yetiştiricilik yapılmaz. Gölgeli yerlerde narinbir yapı kazanır, hem de bitki üzerinde dişi çiçekoluşturma ve meyve bağlama oranı azalır. Kabaklardavejetasyon süresi yazlık çeşitlerde 100-130 gündür. Uzun süreli kuraklık ve aşırı nem mantari hastalıkların yayılmasına neden olur. Bu nedenleyetiştirme dönemleri ve yerinin iyi seçilmesi gerekmektedir.

TOPRAK İSTEĞİ 

Kabaklar toprak isteği bakımından çok seçici olmamakla beraber çok ağır ve kumlu toprakları sevmez. Derin, geçirgen, su tutma kabiliyeti çok iyi organik ve mineral maddelerce zengin tınlı topraklarda en iyi mahsul ve tohum alınır. Kumlutopraklarda erkencilik sağlanır. Toprak pH’sı 6-7civarında olmalıdır. Toprak Hazırlığı, Ekim, Dikim, Çapalama ve Sulama İklim şartları ve üretim zamanı dikkate alınaraktoprak işleme yapılır. Ekim ve dikimden önce bir yada iki defa toprak işlenir, tırmık geçirilmeksuretiyle tarla tesviye edilir. Toprak sıcaklığı 10 12o C ‘yi bulduğunda ekim ve dikim yapılır. Erkenci kabak yetiştiriciliği genellikle (Sakız, Girit) yazlık kabak çeşitleri ile yapılır ve açık tarlakoşullarında yada örtü altında olmak üzere fidelerin esas yetiştirilme yerlerine dikilmesi şeklinde uygulanır. Plastik torba ve saksılara önceden hazırlanmış harç materyali doldurulur. Her saksı veya torbaya 2- 3 adet tohum ekilir. Tohumlar çimlendikten sonra en iyi gelişen fide bırakılır diğerleri atılır. Genç fideler 4-5 yapraklı oldukları dönemde esas yetiştirme yerlerine dikilirler. Kol atmayan ve toplu halde büyüyen kabak fideleri 60-80 cm sıra arası 50-60 cm sıra üzeri mesafeler verilerek ocaklara dikilir.

Doğrudan tohum ekimi yönteminde yazlık kabak ekiminde toprak sıcaklığı 10-12o C’yi bulduğunda ekim yapılır. Yazlık kabak çeşitleri 60-80 cm sıra arası 50-60 cm sıra üzeri olacak şekilde her ocakta 2-4 tohum olacak şekilde ekilir. Kabak tohumları toprağın karakterine ve tav durumuna göre 3-5 cm derinliğe dikilmelidir. Tohum ekiminden 4-8 gün sonra çimlenme olur ve bitkiler toprak yüzeyine çıkar. Bitkiler büyümeye başlayınca, özellikle dallanan çeşitlerde ilk sürgünün 5-6 yapraklı olduğu dönemde sürgün ucu kesilerek dallanma teşvik edilir. Çapalamasına dikkat edilir.

Kabak meyveleri çok hızlı büyüdüğü için sulamayı oldukça sık aralıklarla ve mümkünse 3-4 gün aralarla yapmak bitkinin gelişmesi ve verim bakımından çok faydalıdır. Kabaklarda susuzluk sabah ve akşam saatlerinde yapraklarının anormal olarak pörsüyüp aşağıya doğru sarkmaları ile kolayca anlaşılır. Bitkilerde bu belirtiler görülmeden, zamanında sulama yapılmalıdır.

KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE GÜBRELEME

Kabaklar toprakta organik besin maddelerince fazla olmasından hoşlanır. Dekara 4-6 ton arasında iyice yanmış çiftlik gübresi verilir. Kabak yetiştiriciliği çeşitlere bağlı olarak 8-12 kg azotlu gübre, 10-15 kg fosfor, 10-12 kg potasyum, 4-8 kg kireç verilir. Çiftlik gübresi ekim veya dikimden 1 ay önce verilmelidir.

KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE YABANCI OTLA MÜCADELE 

Yabancı otlarla mücadele çok önemlidir. Çapa işleri ile hem yabancı ot temizliği hem de toprağın havalandırılması ve bitkilerin boğaz doldurması yapılır. Ayrıca yabancı ot kontrolü için plastik malçlarda kullanılır. Kabaklarda görülen en önemli hastalıklar; külleme, mildiyö, kabak sarı mozaik virüsü (ZYMV), fusarium, zararlılar ise nematod, kırmızı örümcek, trips ve afidlerdir. Aksatılmadan mücadele edilmelidir. Ayrıca zararlılara, hastalıklara ve virüslere dayanıklı çeşitler kullanılmalıdır.

KABAK YETİŞTİRİCİLİĞİNDE HASAT VE DEPOLAMA

Yazlık Sakız ve Girit kabaklarında en uygun hasat büyüklüğü çeşidin normal iriliğinin 1/3’ünü aldığı 10-25 cm ulaştığı zamandır. Turfanda kabak üretiminde kabak meyveleri küçük olarak hasat edilir. Bu şekilde ortalama meyve ağırlığı azalmasına karşın bitki başına meyve verimi de arttırılmış olur. Hasat büyüklüğüne gelmiş olan yazlık kabak meyveleri sabah ve akşam saatlerinde meyvelerin sapı bıçakla veya makasla kesilerek hasat edilirler. Yazlık kabaklar hasat sonrası hemen pazara sevk edilmelidir. Yazlık kabaklar sıcaklığın 4-8 oC, nemin %80-90 olması halinde yaklaşık 20-30 gün süre ile muhafaza edilir. Yazlık kabak çeşitlerinde ekolojik koşullar, yetiştirme tekniği ve üretilen çeşidin özelliğine bağlı olarak bitki başına 2-4 kg ürün alınabilir. Dekardan 6- 8 ton yazlık kabak hasat edilebilir.