Antalya’daki sebze üretimin yaklaşık 3'te 2'sini oluşturan ve 40’tan fazla ülkeye ihraç edilen domateslerde ortaya çıkan "İsrail virüsü", ürünün tam olgunlaşmadan bir anda çürümesine ve büyük verim kayıplarına yol açıyor. Seraların 14 gün karantinaya alınmasına ve ürünlerin imha edilmesine yol açan "İsrail virüsü" kısa sürede diğer bitkilere de yayılıyor. Antalya’da domates üreticilerinin en büyük korkusu, "İsrail virüsü"nün koronavirüs (Kovid-19) gibi temas ve polen taşınması yoluyla kısa sürede diğer bitkilere yayılması. Bitkiyi hastalıktan kurtarmanın tek yolu, virüsün bulaştığı bitkinin diğer sağlıklı bitkilere temas ettirilmeden sera dışına çıkarılıp, adeta krematoryumlardaki gibi yakılması. İsrail virüsünün tespit edildiği seralar 14 gün karantinaya alınırken, toprağın ise özel ilaç ve bitkinin dezenfekte edilmesiyle de önleyici tedbirlerin de uygulanması gerekiyor.
VİRÜS İSRAİL’DEN TÜRKİYE’YE GİRDİ
Antalya’nın Aksu bölgesindeki seralarda yoğun olarak görülmeye başlayan İsrail virüsüyle ilgili büyük bir mücadele verdiklerini dile getiren Ziraat Mühendisi Abdulhamit Yeter, “'Domatesin koronası' diyoruz bu virüse. Çok sinsi bir virüs. İsrail'den tohum ve fideyle girdi ülkemize. Sera içinde yapılan işlemlerle her yere yayılıyor. 5 yıl önce bu virüs İsrail’de ortaya çıktı” dedi.
“KARANTİNA “EYVAH” DEDİRTİYOR”
DHA'ya konuşan Abdulhamit Yeter, "Ürün üstündeki kahverengi lekelerle virüsün kendini belli ediyor. Tohum firmalarının, güvenli tohumları üreticilere vermesi gerekiyor. Sertifikalı ürün tercih edilmesi lazım. Karantina durumu ise 'eyvah' dedirtiyor. Ürünün hiçbir kısmına dokunmadan sera dışında yakıp imha etmelidir. Tabi bu da yeterli olmuyor. Sera toprağının ısıtılması ve 50 derecenin üzerine çıkarılması lazım. Şu anda başlangıç aşamasında ama böyle giderse 3 yıl içinde yiyecek domates bulamayız" diye konuştu.
40 ÜLKEYE YAPILAN İHRACAT SADECE İSRAİL'DEN YAPILAN İTHALATI KARŞILADI
Bilindiği üzere Türkiye'nin domates tohumu ithalatında parasal değer bakımından İsrail birinci sırada bulunuyor. En pahalı domates tohumları İsrail'den ithal ediliyor. Türkiye 2020 yılında İsrail’den 624 kg domates tohumu ithalat ederken, bu ithalata 9,8 milyon dolar ödedi. Diğer yandan Türkiye 40 ülkeye domates tohumu ihraç ederken, bu ihracattan ise elde ettiği gelir 11 milyon dolar. 40 ülkeye yapılan ihracatın sadece İsrail'den yapılan ithalatı karşılaması, tohumda yaşanan çelişkiyi gözler önüne seriyor.
