Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Bakanlığın 2019 bütçe görüşmesinde yaptığı sunumda dikkat çeken başlıklar...
38 MİLYON HEKTAR TARIM ALANINDA 3 MİLYON ÇİFÇİYLE ÜRETİM YAPILIYOR
Bugün mera alanlarımız dâhil olmak üzere, toplam 38 milyon hektar tarım alanımızda 3 milyonun üzerinde çiftçimizin özverili çalışmaları sonucunda 2017 yılsonu itibarıyla toplam 120 milyon ton olan bitkisel üretimimizi 2019 yılında 122 milyon tona, 2023'te de 150 milyon tona çıkaracağız. 24 milyon ton olan hayvansal üretimimizi 2019 yılında 26,6 milyon tona, 2023'te ise 29,7 milyon tona çıkaracağız. Tarımsal hasılamız 2017 yılında 190 milyar TL'dir.
SU ÜRÜNLERİNDE İHRACAT HEDEFİNİ İKİ KATINA ÇIKARDIK
Tarımsal ihracatımız 2002'de 3 milyar 752 milyon dolar iken 2017'de 17 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. 2018 yılı ilk dokuz ayında ise 12 milyar 515 milyon dolar olmuştur. Türkiye 2017 yılı tarım ve gıda ürünleri dış ticaretinde 4,2 milyar dolar fazla vermiştir. Önümüzdeki dönemde özellikle su ürünleri ve tıbbi aromatik bitkilerin ihracatına odaklanacağız. Su ürünleri ihracatını 2023 yılına kadar 1 milyar dolardan 2 milyar dolara, tıbbi aromatik bitkiler ihracatını da 600 milyon dolardan 2 milyar dolara çıkarmayı hedefliyoruz.
ÇİFTÇİYE VERİLEN DESTEK MİKTARI ARTIYOR
2002'de çiftçiye verilen desteklerin toplamı 1,8 milyar lira iken 2017 yılında 12,9 milyar lira, 2018 yılında ise 14,5 milyar TL'ye tamamlayacağız. Böylece 2018 yılı sonu da dikkate alındığı zaman son on altı yılda üreticilerimize toplam 117,4 milyar lira nakit hibe desteği sağlanmış olacağız. 2019 yılında ise destek miktarlarımızı bu seneye göre yüzde 10,7 oranında artırarak toplam 16,1 milyar TL'ye çıkarıyoruz.
BİRÇOK DESTEĞİ UYGULAMASINI HAYATA GEÇİRDİK
Hükümetlerimiz döneminde bitkisel ve hayvansal üretim alanlarında birçok destek uygulamasını hayata geçirdik. Alan bazlı destekler kapsamında mazot, kimyevi gübre, organik tarım ve iyi tarım uygulamaları, fındık üreticilerine yönelik desteklerle 5 dekar ve altındaki küçük aile işletmelerine destekler veriyoruz. Bu kapsamda 2003 -2018 döneminde toplam 37,2 milyar TL destek ödedik.
GÜBRE VE YEMDE KDV'Yİ KALDIRDIK
Üretimin en önemli maliyet unsurları olan mazot, gübre ve yem desteklerine ilişkin yeni düzenlemeler yaptık ve maliyetleri azalttık. Gübre ve yemden alınan KDV'yi tamamen kaldırdık. Çiftçilerimize "Mazotun yarısı sizden yarısı bizden." dedik ve mazot maliyetinin yüzde 50'sini verdiğimiz desteklerle karşıladık.
STRATEJİK ÖNEMİ OLAN ÜRÜNLERİ DESTEKLİYORUZ
Mazot ve gübreye bugüne kadar 17,3 milyar TL destek verdik. Ülkemiz için stratejik açıdan önemli ve arz açığı olan ürünleri destekliyoruz. Bu kapsamda, çiftçilerimize 2003-2018 döneminde toplam 33,8 milyar TL fark (prim) desteği ödedik.
HAYVANCILIĞA 28 MİLYAR LİRA DESTEK VERİLDİ
Hayvancılık destekleri kapsamında ise 2003 yılından bugüne kadar toplam 28 milyar lira destek verdik. Ormancılık alanında da destekler vermeye devam ediyoruz. Bu kapsamda 2003-2018 döneminde; doğrudan ve dolaylı olarak ormancılık faaliyetlerine de toplam 16,3 milyar lira destek sağladık.
ÇİFTİYE SÜBVANSİYONLU KREDİ KULLANDIRILIYOR
Tarımsal kredilerde 2016 yılında uygulamaya koyduğumuz faaliyete göre yüzde 25 ila yüzde 100 arasında değişen faiz indirimli kredi uygulamasına devam edilmektedir. Üreticilerimiz yüzde sıfır ila yüzde 8,25 cari faiz aralığında sübvansiyonlu kredi kullanabiliyorlar.
9 AYDA 29.3 MİLYAR LİRA TARIMSAL KREDİ KULLANDIRILDI
Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri tarafından 2018 yılının ilk dokuz ayında çiftçilerimize toplam 29,3 milyar TL tarımsal kredi kullandırıldı. Kredilerin geri dönüş oranı Ziraat Bankasında 2002'de yüzde 38 iken 2017 yılında yüzde 99,1 olmuştur. Tarım kredi kooperatiflerinde ise b u oran 2002 yılında yüzde 71 iken 2017 yılında yüzde 98,07 olmuştur.
8 YILDA 446 BİN ÜRETİCİYE 14.3 MİLYAR LİRA FAİZSİZ HAYVANCILIK KREDİSİ KULLANDIRILDI
Ayrıca, 2018 yılında çeşitli afetler nedeniyle zarar gören üreticilerin Ziraat Bankası ve tarım kredi kooperatiflerine olan tarımsal kredi borçlarını da bir yıl süreyle erteledik. Hayvancılık sektöründe ise sıfır faizli kredi uygulaması devam ediyor. 2010 yılı Ağustos ayından 2018 yılı Ekim ayına kadar olan dönemde 446 bin üreticiye 14,3 milyar TL faizsiz hayvancılık kredisi kullandırılmıştır.
KOOPERATİFLERİN BORÇLARI YAPILANDIRILDI
Ayrıca, orman köylülerinin hem ferdî hem de kooperatifler yoluyla kredilerden yararlanmalarını sağladık. Bu kapsamda, 2003-2018 döneminde 66 bin aileye milyar TL, 195 kooperatife 76,7 milyon TL olmak üzere 1,4 milyar TL kredi desteği sağladık. 2018 yılında ise 7 binden fazla aileye yaklaşık 160 milyon lira destek verilmiştir. Kredi borcu yapılandırması kapsamında, 3 binden fazla ailenin yaklaşık 25 milyon lira tutarındaki kredi borcu ile 7 adet kooperatife ait 661 bin TL tutarındaki kredi borçlarını yapılandırdık.
KIRSALA 3.5 MİLYAR LİRA HİBE DESTEĞİ VERİLDİ
Kırsalda yaşam standardının yükseltilmesi, kadın ve genç nüfusun üretime teşvik edilmesi için çalışmalarımıza aralıksız devam ediyoruz. Hibe desteklerimizle kırsalda yaşayan gençlerimiz ve kadınlarımızın da hayatı değişiyor.
Bu kapsamda tarım-sanayi entegrasyonu sağlayan yüzde 50 hibe destekli Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı'nı 2006 yılında başlattık. Kırsal Kalkınma Yatırımlarını Destekleme Programı (KKYDP) kapsamında tarımsal ürünlerin işlenmesi, paketlenmesi, depolanmasıyla ilgili ekonomik yatırımlar ile makine ekipman alımları, damla ve yağmurlama sulama yatırımları desteklenmektedir. Ulusal bütçeyle 81 ilimizde yürütülen bu programla toplam 9.498 projeye 3,5 milyar TL hibe desteği sağladık, hâlen 2.390 projenin yatırımı devam etmektedir.
KIRSAL KALKINMA ALANINDA YAPILAN YATIRIMLAR 147 BİN KİŞİYE İSTİHDAM SAĞLADI
Kırsal kalkınma hibelerinin ikinci bölümünü ise IPARD fonları oluşturuyor. 2011 yılında başlattığımız IPARD kapsamında sözleşmesi yapılan 13.586 proje için yatırımcılara toplam 3,6 milyar TL hibe desteği ödenmiştir. Kırsal kalkınma alanında yapılan yatırımlarla toplam 147 bin kişi istihdam edilmiştir. Kırsalda kalkınmayı sağlamak amacıyla başarı hikâyelerini artırmaya çalışıyoruz. Bunun için üreticiyi, üretimi, girişimciyi de desteklemeye devam ediyoruz.
GENÇ ÇİFTÇİLERE HİBE DESTEĞİ VERİLDİ
Genç çiftçilere hibe projesiyle 2016-2017 döneminde 31 bin genç çiftçiye hayvancılık ve bitkisel üretim projeleri için toplam 932 milyon TL hibe desteği sağladık. 2018 yılı programı kapsamında da 17 bin genç çiftçiye 503,2 milyon TL hibe verilmesi planlanmıştır. Bugüne kadar 410 milyon TL hibe desteği ödemesi gerçekleşmiştir.
PARÇALI TARIM ARAZİLERİNİ BİRLEŞTİRDİK
Toprak, bizim en değerli sermayemiz. Onu iyi kullanmak, millî bir sorumluluktur. Bu anlayışla topraklarımızı korumak konusunda azami gayret sarf ediyoruz. Bu kapsamda, parçalı tarım arazilerini birleştirerek toplulaştırdık. Böylece hem toprak kaybını önledik hem üretimi artırdık hem de üretim maliyetlerini düşürdük. 2003 yılına kadar geçen kırk bir senede 450 bin hektar alanda toplulaştırma yapılmışken, 2003 yılından bugüne kadar on altı senede 6,1 milyon hektar alanda toplulaştırmayla ilgili çalışmaları tamamlanmış olup 3,2 milyon hektar alanda tescil işlemleri de gerçekleştirilmiştir. Önümüzdeki beş yıllık süreçte de 8,3 milyon hektar alanda olmak üzere, toplamda 14,4 milyon hektar arazinin toplulaştırma çalışmalarını tamamlamayı hedefliyoruz.
SERTİFİKALI TOHUMLUK ÜRETİMİ 1 MİLYON 50 BİN TONA YÜKSELDİ
Tohumculuk sektöründe tohumluk üretimi ve sertifikalı tohum kullanımına sağlanan desteklerle büyüme ve gelişme devam ediyor. Sertifikalı tohum kullanan üreticilerimize 2005 -2018 döneminde toplam 1,1 milyar lira, sertifikalı tohum üretimi yapan üreticilerimize ise 2009 -2018 döneminde 381 milyon TL destek ödenmiştir. 2002 yılında 145 bin ton olan tohumluk üretim 2017 yılında 1 milyon 50 bin tona yükselmiştir. Tohumluk ihracatımız 2002 yılında 8 bin tondan, 2017 yılında yaklaşık 44 bin tona yükselmiştir. Dolar bazında ise 17,3 milyon dolardan 2017 yılı sonu itibarıyla da 136,3 milyon dolara ulaşmıştır.
ORGANİK ÜRETİME ÖNEM VERİYORUZ
Bakanlık olarak organik üretime önem veriyoruz. Bu kapsamda Organik Tarımın Yaygınlaştırılması ve Kontrolü Projesi çalışmaları, 51 il müdürlüğünde ve Bakanlığımıza ait 11 araştırma kurumunda çeşitli projelerle yürütülmektedir. Yürütülen çalışmalar sonucunda organik üretim yapılan tarım alanı 2002-2017 döneminde yüzde 505 artışla 543 bin hektar alana, üretici sayısı da yüzde 504 artışla yaklaşık 76 bine, organik üretim miktarı ise 2,4 milyon tona yükselmiştir. Organik tarım alanının toplam tarım alanı içerisinde payı 2002 yılında yüzde 0,3 iken 2017 yılında yüzde 2'ye çıkarılmıştır.
CUMHURİYET TARİHİNİN ÜRETİM REKORLARINI KIRDIK
Yaptığımız çalışmalar neticesinde bitkisel üretimde başta buğday, mısır, çeltik ve ayçiçeği olmak üzere birçok üründe cumhuriyet tarihinin üretim rekorlarını kırdık. 2002'ye oranla 2017 yılında tarla bitkileri üretimimiz yüzde 18 artarak 58 milyon tondan 68,4 milyon tona meyve ürünleri, çay ve baharat ürünleri üretimimiz yüzde 48 artarak 14 milyon tondan 20,8 milyon tona, sebze üretimimiz yüzde 19 artarak 25,8 milyon tondan 30,8 milyon tona, buğday üretimimiz yüzde11 artarak 19,5 milyon tondan 21,6 milyon tona, mısır üretimimiz yüzde 181 artarak 2,1 milyon tondan 5,9 milyon tona, çeltik üretimimiz yüzde 150 artarak 360 bin tondan 900 bin tona, ayçiçeği üretimimiz yüzde 130 artarak 850 bin tondan 1 milyon 967 bin tona ulaşmıştır.
HAYVANCILIĞIN GELİŞTİRİLMESİ İÇİN VAR GÜCÜMÜZLE ÇALIŞIYORUZ
Hayvancılığımızın geliştirilmesi için de var gücümüzle çalışıyoruz. Bu kapsamda hayvancılık desteklerini sektörün gelişmesi ve verimliliğin artmasına yönelik olarak etkinleştirdik, geliştirdik, hayvancılık desteklerinin tarımsal destekler içerisindeki payını önemli seviyede artırdık. 2002 yılında tarımsal destek bütçesi içerisinde hayvancılığın payı yüzde 4,4 iken 2017 yılında yüzde 30'a çıkarılmıştır. Hayvancılık destekleri 2002 yılında 83 milyon lira iken, 2018 yılında Ekim ayı itibarıyla 3 milyar 424 milyon lira destekleme ödemesi yapılmıştır. Destekleme ödemeleri de hâlen devam etmektedir.
SUNİ TOHUMLAMA SAYISINI ARTIRDIK
Büyükbaş hayvancılığa yönelik olarak besilik erkek sığır desteği, buzağı desteği, çiğ süt desteği, süt tozu desteği, damızlık gebe düve desteği, anaç manda desteği gibi önemli kalemlerde destek sağlanmaktadır.
Ayrıca hayvan ıslah çalışmalarına da önem verdik ve bu kapsamda suni tohumlama sayısını artırdık. 2002 yılında 624 bin adet olan suni tohumlama sayısını 2017 yılında yüzde 533 oranında artışla 3 milyon 261 bin adede çıkardık. 2018 yılında ise Ekim ayı itibariyle 2 milyon 40 bin adet suni tohumlama yapılmış olup çalışmalara devam edilmektedir.
YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNE DESTEK MİKTARINI ARTIRDIK
Yem bitkileri üretiminin artırılması ve hayvancılığın kaba yem ihtiyacının karşılanması amacıyla yem bitkileri üretimini önemli miktarda destekledik. Bu kapsamda; üreticilerimize 2003-2018 döneminde toplam 5 milyar lira yem bitkileri desteği ödedik. Verilen destekler sonucunda 2002'de 1 milyon 153 bin hektar olan yem bitkileri ekiliş alanı 2017 yılında 2,7 milyon hektara yükselmiştir. Küçükbaş hayvancılığı, ilk kez 2006 yılında Hükûmetimiz destek kapsamına almıştır. Bu kapsamda, anaç koyun, keçi için 2018 yılında 189 bin işletmeye 22 milyon baş hayvan için toplam 541 milyon lira destek ödenmiştir. Sürü yöneticisi istihdamı için de bugüne kadar toplam 69 milyon TL destek ödedik. Ayrıca, küçükbaş işletmelerinde, verimliliğin artırılması amacıyla küçükbaş sürülerine yüksek vasıflı erkek damızlık katılımı sağlanmaktadır. 2017 yılında 30 ilde yetiştiricilere 2.496 baş damızlık koç ve teke dağıtımı yapılmış olup 2018 yıl sonu itibarıyla da 2 .800 baş damızlık koç ve teke dağıtılacaktır.
KIRMIZI ET ÜRETİMİ YÜZDE 176 ARTTI
Türkiye kırmızı et üretimini 2002'de 420.595 ton iken yüzde 176 artırılarak 2018'de 1 milyon 160 bin tona çıkarılması hedeflenmiştir. 2019 yılında ise 1 milyon 365 bin tona, 2023 yılında ise 1 milyon 669 bin tona çıkarmayı da hedefliyoruz.
BAKANLIK BÜTÇESİNİN YÜZDE 47.6'SI TARIMSAL DESTEKLERE AYRILDI
Bakanlığımızın 2019 yılı bütçesi 23 milyar 712 milyon 275 bin lira, bağlı kuruluşlar da dâhil; 33 milyar 743 milyon 778 bin lira olarak öngörülmüştür. Bunun 16 milyar 72 milyon lirası yani bütçemizin yüzde 47,6'sı tarımsal desteklemelere ayrılmıştır.
TARIMDANHABER
