UHK Başkanı Özkan Taşpınar, 2018-2019 sezonuyla ilgili hazırladıkları hububat raporunu açıkladı. Açıklanan rapora göre, buğday ekim alanlarındaki azalma sürüyor ve ekim alanlardaki azalma bu yıl da yüksek rekolte ile telafi edilecek. Taşpınar, bahardaki soğuk havaların etkisiyle, hasadın 10 gün geç başlayabileceğine dikkat çekti

BUĞDAYDA EKİM ALANI DARALMAYA DEVAM EDİYOR

Ulusal Hububat Konseyi (UHK), 2018-2019 Ülkesel Buğday Gelişimi ve Rekolte Tahmini Raporu’nu yayınladı. Raporda, Türkiye’de 2018-2019 sezonunda buğday ekim alanlarının geçen yıla göre %3 dolayında bir azalma olduğunun tahmin edildiği belirtildi. Bu durumun ise 2018 yılındaki fiyat düşüklüğü nedeniyle kaynaklandığı, ekim alanlarındaki azalmanın makarnalık buğday daha yüksek olacağı %10’lar seviyesine ulaşabileceği ifade edildi.

ÇİFTÇİ ALTERNATİF ÜRÜNLERE YÖNELİYOR

Rapor hakkında bilgi veren UHK Başkanı Özkan Taşpınar, “Buğday ekim alanlarındaki azalma eğiliminin nedeni 2017 ve 2018 yılları hasat sezonunda fiyatların düşük seyretmesi ve özellikle sulu tarım alanlarında alternatif ürünlerin (pamuk, patates, mısır, ayçiçeği, kanola vb.) karlılığının çok daha yüksek gerçekleşmesinden kaynaklanmaktadır” dedi. 

YAĞIŞLAR BU YIL BEREKETLİ OLDU 

Yağışlarla ilgili değerlendirmede de bulunan UHK Başkanı Özkan Taşpınar, şunlar söyledi: “Türkiye geneli 1 Ekim 2018 – 29 Nisan 2019 dönemini kapsayan hububat yılı yağış ortalaması 535.3 mm olarak kaydedilmiş olup, normali 439.5 mm ve geçen dönem yağış ortalaması ise 381.2 mm olarak gerçekleşmiştir.

Böylelikle yağışlar, normallerin % 22, geçen yıl yağışlarının % 40 üzerinde olmuştur. 2018-2019 Hububat yılı yağışları Mersin ve Şırnak’ın doğu kesimlerinde %100’den fazla artış göstermiştir. Geride kalan 6 aylık dönemde Mersin, Adana, Karaman, Kahramanmaraş, Gaziantep, Adıyaman, Şırnak son 38 yılın en yağışlı hububat sezonunu geçirmiştir. Karadeniz Bölgesi dışında tüm bölgelerimiz 1 Ekim-29 Nisan aralığında uzun yıllar ortalamasının üzerinde yağış almıştır.” 

BAHARDAKİ SOĞUK HAVA ETKİLİ OLDU, HASAT 10 GÜN GEÇ BAŞLAYABİLİR 

İç Anadolu Bölgesi’nde ise bu yıl hasadın 10 gün daha geç olabileceği tahmin edildiğini dile getiren Taşpınar, “İç Anadolu Bölgesi 1 Ekim 2018 – 29 Nisan 2019 tarihleri arasında geçen yıla göre % 19.5 oranında fazla yağış almıştır. Hububat tarımının yoğun yapıldığı Konya Ovası’nda Aralık 2018 sonuna kadar geçen yıla benzer dengeli bir yağış rejimine girilmiş, çoğunlukla yağmur şeklinde düşen yağış, geçen yıl olduğu gibi yüksek toprak ve hava sıcaklığı atılan tohumların tamamına yakınının çıkmasını sağlamıştır.

İÇ ANADOLU'DA ARPA EKİM ALANLARINDA GÖZLE GÖRÜLÜR BİR ARTIŞ YAŞANIYOR

Geçmiş yıllarda yaşanan çıkış sorunu nedeni ile üreticilerin birim alana aşırı tohum atma alışkanlığı bu sezonda da devam etmiş, atılan tohumların olumlu koşullar nedeniyle çıkış yapınca da bu yıl bölgede yine yüksek bitki sıklıkları gözlemlenmiştir. İç Anadolu Bölgesi’nde arpa ekim alanlarında bu yıl gözle görülür bir artış gözlenmektedir. Geçmişte kuru ekim alanlarında yaygın olan arpa ekim alanları son dönemlerde arpa fiyatlarının cazipliği, buğdaya göre üretim maliyetinin daha düşük olması nedeni ile sulu ekim alanlarına da kaymaya başlamıştır.

Bu yıl Mart sonu Nisan başı ile başlayan ve 2-3 hafta süren soğuk hava dönemi nedeni ile bitki gelişimleri geçen yıla göre 2 hafta geriden gelmektedir. Ovada bitkiler şu anda çok sağlıklı görülmekte, fakat kısıtlı da olsa bazı ekim alanlarında Mart sonu Nisan başındaki soğukların bitki gelişimi kısmen olumsuz etkiledikleri gözlenmiştir. Bu yıl anılan iklim koşulları nedeni ile sulama Ovada 2-3 hafta geç başlamıştır. Ayrıca havaların genelde nemli ve yağışlı gitmesi nedeniyle ilerleyen günlerde sık ekimin de tetiklemesi ile mantar hastalıklarının çıkma ihtimali göz önünde bulundurulmalıdır.

Bölgede şu anda arpaların çoğu başak çıkarmış olup, buğday ekim alanları başak çıkarmak üzeredir. Bölgede hasadın bu yıl geçen yıldan 10 gün daha geç olabileceği tahmin edilmektedir. Diğer bölgeler için de durum böyledir. Mart ayının sonu ve Nisan ayı ortalarında gelen soğuk hava dönemleri Türkiye genelinde bitki gelişimlerini frenlemiş, geçen yıla göre hububat alanlarındaki gelişim yaklaşık iki haftalık bir gerileme gözlenmiştir. Ülke genelinde Nisan sonu ve Mayıs yağışlarının iyi ve dengeli gitmekte olup,  bu durumun sağlıklı bir bitki besleme ile desteklenmesi durumunda bu yıl rekolteyi ve verimliliği çok olumlu etkileyeceği öngörülmektedir.

Geçit Bölgelerimizde ise 2018-19 Eylül-Mart ayları yağış toplamları incelendiğinde Eskişehir, Burdur, Denizli ve Uşak’ta yağışlar uzun yıllar ortalamasının altında, Afyonkarahisar, Bilecik, Isparta, Kütahya illerinde ise uzun yıllar ortalamalarının üzerinde gerçekleşmiştir. Bölge genelinde Nisan ayı toplam yağışları uzun yıllar ortalamalarının altındadır. Yağışların gecikmesi üst gübrenin faydasını azaltmaktadır. Buna ekonomik sebepler de eklenince bir kısım üreticinin üst gübresi uygulamadığı görülmüştür ki, bu alanlar için kalite sorunu da ortaya çıkarılabilecektir. 

Bölgede gelişim geriliği görülen tarlalar iller bazında ekim zamanına ve yetersiz gübrelemeye bağlı olarak % 10’lar düzeyindedir. Bölge illerinde köstebek ve fare yoğunluğunda artış dikkati çekmiştir. Uşak Ulubey’de hassas çeşitlerde sarı pas epidemisi başlamıştır. Bundan sonraki bitki gelişimleri ile sap-saman ve tane verimi düzeyine çiftçi uygulamaları, etkili yağış düzeyleri ve sıcaklık seviyeleri etkili olacaktır” diye konuştu. 

EKİM ALANLARINDAKİ AZALMA REKOLTE İLE KAPATILACAK

“Türkiye genelinde şu an itibariyle bitki gelişiminde bir olumsuzluk yoktur” diyen Taşpınar, bölgesel bazda ise şu değerlendirmede bulundu: “Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde Sonbahardaki fazla yağıştan dolayı geç ekimler olmuş veya bazı alanlar ekilememiştir. Bölgede bazı yöreler 1000 mm’nin üzerinde yağış almıştır. Bölgede Mart ve Nisan aylarının da yağışlı gitmesi nedeni ile yoğun bir sarı pas hastalığı epidemisi görülmektedir. 

Bölgede gerek ekim alanı azalması gerekse mantari hastalıklardan dolayı üretim miktarı ve kalite konusunda özellikle ilaçlama yapılmayan alanlarda sorun beklenmektedir. Fakat yine de geçen yıl aşırı kuraklıktan dolayı çok düşük olan rekoltenin bu yıl çok daha yüksek olacağı tahmin edilmektedir.  

Çukurova Bölgesi de bu yıl çok yağışlı bir hububat yılı geçirmiş, çıkışlar çok iyi gerçekleşmiş, İlkbahar aylarının da çok yağışlı geçmesi bitki gelişimini çok olumlu etkilemiş ve bölgede geçen yıldan daha yüksek bir rekolte beklenmektedir. Fakat bölgedeki en önemli sorun, İlkbahar yağışları nedeni ile yoğun bir sarı pas hastalığı epidemisi görülmesidir. Bölge çiftçisi %70-80 ilaçlama yaparak mücadele etmiştir. Bölgede hasadın Ramazan ayı ortalarında başlayacağı tahmin edilmektedir.  

Marmara ve Karadeniz bölgesinde geçen yıla göre yağışta bir azalma olmasına rağmen şu ana kadar verimi olumsuz yönde etkileyecek boyutta değildir.  

TRAKYA BÖLGESİNDE BUĞDAY EKİM ALANLARI GEÇEN YILA GÖRE AZALDI 

Trakya bölgesinde buğday ekim alanlarının geçen yıla göre bu yıl azaldığı görülmektedir. Bu bölgede özellikle kanola ve arpa ekimine bir yöneliş söz konusudur. Bölgede Ekim ayında bazı bölgelerde görülen yoğun yağışlar bir kısım zararlanmalara neden olmuştur.  Bölgede yağış dağılımı illere göre farklılık göstermiş, bazı bölgelerde istenilen yağışlar oluşmamış mart ve nisan ayı kurak geçmiştir. Ancak Mayıs ayı başından itibaren Trakya bölgesinde çok zamanında yağan bahar yağmurları gözlemlenmiştir. Hastalık nadir görülmüş mevsim kurak geçtiğinden geçen yılki gibi hastalık yoğunluğu oluşmamıştır.

Şu anda buğday ve arpaların tamamı başaklarını çıkarmışlar ve hasadın Haziran ayının ikinci yarısında başlayacağı beklenmektedir. Ekim alanı daralması, kısmı kuraklık gibi bazı olumsuzluklar görülse de 2018-2019 hububat yılı geçmiş yıllara göre çok iyi geçmiş ve bu yıl Trakya bölgesinde ortalama verim bakımından rekor beklenmektedir. Bölgede verimlerin 400-600 kg/da toplam rekoltenin  ise 2,5 -3 milyon ton arasında olacağı tahmin edilmektedir. Hastalık ve zararlı yoğunluğunun az olması ve iklimin uygun gitmesi Trakya bölgesinde kalitenin yüksek olacağı beklentisi oluşturmuştur.

İç bölgelerde Mart sonu ve Nisan ortası düşük sıcaklıklar bazı ekim alanlarında olumsuz etki yapsa da bu durum telafi edilebilir boyuttadır. İç bölgelerde hububatlar başak çıkarma durumunda, Güney bölgelerimiz de ise buğday ekim alanları dane dolum döneminin sonuna yaklaşmaktadır.  

REKOLTENİN 20-21 MİLYON TON DOLAYINDA GERÇEKLEŞMESİ TAHMİN EDİLİYOR 

Ülke genelinde 7-7.2 milyon hektar dolayında gerçekleşecek buğday ekim alanlarında Nisan sonu ve Mayıs döneminde şuana kadarki tabloya benzer yağışlı periyotların görülmesi durumunda, son yıllarda devam eden ekim alanlardaki azalmanın bu yıl da yüksek rekolte ile telafi edileceği ve 20 -21 milyon ton dolaylarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Arpa ekim alanlarında ise %10 dolayında bir artış beklenmekte olup, bu yıl arpa ekim alanının 2.8-2.9 milyon ha, rekoltenin ise 8 milyon ton seviyelerine ulaşacağı öngörülmektedir.”