Böyle bir besleme metodunda kaba yem olarak baklagil yem bitkileri (kuru ve taze olarak yonca, fiğ ve korunga gibi), samanlar (buğday, arpa, yulaf gibi), çeşitli silajlar (mısır, sudan otu ve yonca gibi) ve çeşitli posalar (pancar ve çeşitli meyveler) kullanılmakta, kesif yem olarak da arpa buğday gibi enerji kaynağı kesif yemler, protein kaynağı olarak pamuk ve ayçiçeği tohumu gibi küspeler ve değişik mineral yemler ve bazı yem katkıları ve hatta tüm bu kesif yemlerin yerine piyasadan temin edilen süt yemi, besi yemi gibi hazır karma yemler kullanılmaktadır.

Genelde bu tip tam yemler günlük olarak hazırlanmakta ve hayvanlara bu şekilde yedirilmektedir. Çünkü özellikle mısır silajı ve pancar posası gibi kaba yemlerin nem içeriği yüksek olduğundan bu tip yemlerin karıştırıldığı rasyonların uzun depolanması mümkün olamamaktadır.

Başta bir kriter dikkate alınarak diğer yararlarının aşağıda açıklandığı gibi dikkate alındığında adına “Yoğun Tam Yem" dediğimiz farklı bir tam rasyon yeni bir ürün olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu rasyonun bilinen en temel özelliği karmada kullanılacak kaba yemlerin hepsinin kuru maddesinin yüksek olması bir diğer deyişle nem düzeyinin düşük olmasıdır.

Bu kriter dikkate alınarak yoğun tam rasyonun tarifi aşağıdaki gibi yapılabilir: “Yoğun Tam Yem, ruminantların beslenmesinde kalitatif ve kantitatif doygunluğu sağlamak üzere kesif ve kuru ya da kurutulmuş kaba yemlerle birlikte mineral yemlerin ve diğer yem katkılarının, aynı kanatlı hayvanların beslenmesinde olduğu gibi, hayvanların yaşama ve verim payı gereksinimlerini birlikte karşılamak üzere toz, pelet ve granül formunda bir ürün olarak tek bir karışım haline getirilmesidir." (Alarslan, 2013).

Bu tanımlamadan sonra yukarıda kısaca açıkladığımız standart tam yemle bizim adına “Yoğun Tam Yem" dediğimiz yemin kıyaslanmasında aşağıdaki maddeler sıralanabilir:

1. Standart tam yem doğrudan bir ürün değil bir dizi işlemler sonu ortaya çıkan bir yem karışımının adıdır. Bu işlemde nem oranı yüksek kaba yemler de dahil olmak üzere (mısır silajı, yonca, korunga, fiğ, değişik hasıllar gibi taze yeşil yem bitkileri ile yaş şeker pancarı posası ve malt posa gibi) kaba ve kesif yemler hayvanların günlük tüketimi için günlük olarak karıştırılarak hazırlanmakta ve hayvanlara bu şekilde yedirilmektedir. Hatta kesif yem olarak yem fabrikalarından tedarik edilen karma yemler bile bu karışımda yer alabilmektedir. Oysa yoğun tam yem başlı başına bir üründür ve başka herhangi bir hazırlığa ve ayrıca bir yem hammaddesi ilavesine gerek kalmadan aynı kanatlı hayvanlarda olduğu gibi doğrudan ve tek başına hayvanların tüketimine sunulabilmektedir.

2. Standart tam yemde nem oranı yüksek (mısır silajı, yonca, korunga, fiğ, değişik hasıllar gibi taze yeşil yem bitkileri ile yaş şeker pancarı posası ve malt posa gibi) kullanıldığından bu rasyonun nem oranı yüksek olmakta, dolayısıyla bozulmalara karşı günlük tüketimi zorunlu olmakta ve bu sebepten dolayı uzun süre depolanması mümkün olamamaktadır. Eğer standart tam yemlerin uzun süre depolanması isteniyorsa bu yemlerin hava sızdırmaz ambalajlarda saklanması zorunlu olmakta, ancak bu şekilde bile dayanma süresi arzulanan seviyelerde olamamakta ve asıl önemlisi birim yem maliyeti ambalajlama malzemesinden dolayı oldukça yükselebilmektedir.

Halbuki yoğun tam yem, rasyonda kullanılan diğer kesif yemler gibi (arpa, buğday, mısır, küspeler ve kepekler gibi) kuru madde oranı yüksek kaba yemler (çeşitli samanlar, yulaf kavuzu, fıstık kabuğu, mısır sapı ve koçanı, ayçiçeği tablası ve sapı, soya samanı ve sapı, çiğit kabuğu ve ayçiçeği kabuğu gibi) içerdiğinden rasyonun kuru maddesi yüksek olmakta (%88- 92), bu ise aynı yem fabrikalarında hazırlanan karma yemler gibi yoğun tam yemlerin herhangi bir bozulmaya maruz kalmadan uzun süre (depolama koşulların bağlı olarak yaklaşık 4-6 ay) depolanmasına olanak sağlamaktadır.

3. Standart tam yemlerin küçük çapta (örneğin 50 kg'lık çuvallarda) ambalajlanması oldukça eziyetli ve maliyetli bir işlem olmasına rağmen yoğun tam yemler kuru maddeleri yüksek olduğundan 50 kg'lık torbalarda ambalajlanabilmektedir. Bu ise yoğun tam yemlerin nakliyesinde ve depolanmasında büyük kolaylıklar sağlamakta ve daha ekonomik olabilmektedir.

4. Yoğun tam yemlerin standart tam yemlere göre en büyük avantajlarından bir diğeri ise, bu rasyonlarda tek başına hayvanlara yedirilmesi sakıncalı olan hasat ve üretim artığı kaba yemlerin (çeşitli samanlar, yulaf kavuzu, fıstık kabuğu, mısır sapı ve koçanı, ayçiçeği tablası ve sapı, soya samanı ve sapı, çiğit kabuğu ve ayçiçeği kabuğu gibi) bu formda rahatlıkla tüketilebilmeleridir. Yoğun tam yemlerin bu kaba yemleri içermesi, adı geçen bu yemin tipik bir geri dönüşüm ürünü olduğunun tipik bir göstergesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

5. Standart tam yemlerde kullanılan nem oranı yüksek kaba yemler yem fabrikalarında olduğu gibi sanayi tipi seri yem üretim alet ve ekipmanlarında bazı işlem sorunlarına neden olduğundan (yüksek nem içeriğinden dolayı çelik silolarda depolanamaması, yem akışını sağlayan iletici hatlarda tıkanmalara neden olması (helezon ve elevatör gibi) ve yem kırıcı değirmenlerde kırıcı eleklerinin tıkanması gibi) nedeniyle bu tip tam yemler seri üretime hiç uygun olmamaktadır. Oysaki yoğun tam yemler nem içeriği yüksek herhangi bir kaba yem içermediğinden aynı kesif yem karmalarında olduğu gibi bu tip yem fabrikalarında herhangi bir soruna neden olmadan seri olarak üretilebilmektedirler.

6. Standart tam yemler depolama ve nakliye işlemlerinde büyük yararlar sağlayan peletleme işlemine uygun olmadığı halde, yoğun tam yemler temel yem hammaddesi yapısı nedeniyle istendiğinde toz, pelet ve granül olarak da üretilebilmektedir.

Tüm bu açıklamalar değerlendirildiğinde:

Yoğun tam yemler;

1. Hayvanların günlük yaşama ve verim payı gereksinimlerini karşılayacak besin maddesi içeriğine sahip olması,

2. Hayvanlarda kalitatif ve kantitatif doygunluğu sağlayacak fiziksel ve biyokimyasal yapıya sahip olması,

3. Bünyesinde yer alacak kaba yemlerin kuru ya da kurutulmuş olması,

4. Kuru madde içeriğinin kesif karma yemlerdeki gibi yüksek olması,

5. Hasat ve üretim artığı kuru ya da kurutulmuş kaba yemleri bünyesinde ihtiva edebilir olması nedeniyle tipik bir geri dönüşüm ürünü özelliği gösterebilmesi,

6. Sanayi tipi yem üretimine uygun olarak seri bir şekilde ve toz, pelet ve granül formunda da üretilebilmesi,

7. Üretildikten sonra nakliyesinde ve depolanmasında sorunlar çıkarmaması,

8. Aynı kanatlı hayvanların beslenmesinde olduğu gibi tek başına ve başka bir yem hammaddesi ilavesine gerek kalmadan hayvanlara yedirilebilir olması özelliklerinden dolayı ruminantlarda kalitatif ve kantitatif doygunluğu sağlamak üzere, hayvanların yaşama ve verim payı gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılacak “Yeni Bir Yem Ürün" olarak kabul edilmelidir. (Alarslan, 2013).

Bu rasyonda artık kaba yemlerin miktarı hayvanların selüloz gereksinimlerini emniyetle karşılamak üzere elden geldiğince azaltılmalı ve kesif yemlerin miktarı da artırılmalıdır. Bu sayede hayvanların verim gereksinimlerinin rahatlıkla karşılanması amacıyla toplam rasyon sindirim derecesi de yükseltilmiş olacaktır. Ancak burada dikkat edilmesi gerekli husus bu rasyonların hayvanlara yedirilmesinde istenen ham selüloz ve kuru madde tüketiminin istenen düzeylerde olmasıdır. Bu değerler selüloz tüketimi olarak kuru maddenin süt ineklerinde %18-22'si, sığır besisinde %14-16'sı ile kuzu toklu besisinde de %9-11'i kadar olmalıdır.

Gerek süt ineklerinde olsun ve gerekse diğer ruminantlarda olsun yoğun tam rasyon kullanmanın belli avantajları söz konusu olmaktadır. Bu avantajları aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür:

1. Yoğun tam yem kullanımıyla hayvanlarda kantitatif (doygunluk hissi) ve kalitatif (ihtiyaç duyulan besin maddesi miktarı ve kalitesi) tokluk sağlanabilmektedir. Bu sayede hayvanların kalite ve kantite bakımından dengeli beslenmesi emniyet altına alınabilmektedir (Alarslan, 2013).

2. Standart besleme yöntemlerine (kaba yem - kesif yem ayrı besleme) göre hayvanların beslenmesinde bazı durumlarda belli oranlarda daha az yem tüketimiyle daha iyi performans sağlanabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

3. Yoğun tam yemle beslemede besi hayvanlarında canlı ağırlık artışı arzulanan seviyelere kadar yükselebildiği gibi karkas randımanı ve kalitesi artmakta, bunun gibi süt hayvanlarında da süt verimi yükselebilmekte, sütün kuru maddesi ve süt yağı düzeyi de artmaktadır (Alarslan ve Kı- sacık, 2013).

4. Yoğun tam yemle beslemede yemin daha iyi sindirilmesi söz konusu olduğundan hayvanlarda geviş getirme sayısı ve miktarı azaltılabilmektedir. Bazı hallerde rasyonlarda kullanılan kaba yemin özelliğine göre hayvanlarda gözle görülemeyecek derecede gizli geviş getirme durumlarına da rastlanabilmektedir. Bununla beraber geviş getirmenin azalmasına dayalı olarak salya miktarının azaldığı ve buna bağlı olarak da hayvanlarda asidozis sorunları yaşanabileceği iddia adilmektedir. Ancak bu sorunlara bu yeme sodyum bikarbonat ve niasin ilave edilerek engel olunabilmektedir, ayrıca hayvanların yem yerken de ve hatta normal zamanlarda bile bir tampon madde üreticisi olarak salya üretiminde bulunduğu da bilinmektedir. (Alarslan ve Kısacık, 2013; Wattiaux, M.A., 2008).

5. Yoğun tam yem kullanımında saman, silaj, posa ve bunun gibi ayrıca daha çok yem hammaddesi kullanımına gerek kalmadığı için yem depolama yerinden ve depolama kayıplarından tasarruf edilebildiği gibi kullanılan çalışan sayısı, yemleme işçiliği ve zamanı da düşmektedir. Bunun gibi kalifiye olmayan çalışan hatalarının önüne geçmekte mümkün olabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

6. Yoğun tam yem tek bir karışım kuru olduğundan hayvanların yemlenmesinde ayrıca bir karışım yapılmasına gerek kalmamakta ve bu sayede otomatik yemleme sistemleri kullanabilme yoluna gidilebilmektedir. Bundan daha önemlisi otomatik yemleme yapabilme avantajlarından dolayı hayvanlara gün içerisinde daha sık yemleme yapılarak onların yemleri daha iştahlı tüketmelerine de imkan sağlanabilmekte ve bu sayede arzulanan verim seviyeleri rahatlıkla yakalanabilmektedir. (Alarslan ve Kısacık, 2013).

7. Yoğun tam yem kullanımında yemin daha iyi sindirilmesi nedeniyle gübre miktarı azalmakta ve ayrıca gübrede su miktarı daha yüksek olduğundan gübre temizleme işlerinde işçilik ve bunun gibi zaman tasarrufu elde edilebilmektedir. Bunun gibi gübre temizleme kolaylığından dolayı barınak içi hava koşullarının daha iyileştirilebilmesi şansı da yakalanabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

8. Yoğun tam yemle beslemede hayvanlarda özellikle selüloz beslemesi garanti altına alındığından rumen fizyolojisi ve besin maddelerinin metabolizması olumlu etkilenmektedir. Bu sayede asidosiz, şişme (timpani) ve parmak arası iltihabı (laminitis) gibi rahatsızlıklar ortadan kaldırılabilmektedir (Alarslan, 2013).

9. Hayvanlar hem kaba ve hem de kesif yemleri sürekli uniform bir şekilde tükettiklerinden ağza alınan her parti yem rasyonun bütününü temsil etmekte ve bu sebeple gün içi dengeli bir besleme sağlanabilmekte, ayrıca rumen koşulları ve fizyolojisinin daha stabil ve sağlıklı olması sağlanabilmektedir (Alarslan, 2013).

10. Yoğun tam yem kullanımıyla en düşük maliyetli rasyonlar hazırlanabilmekte ve ayrıca hayvanlar tarafından sevilerek tüketilmeyen yemlerin (üre, soda, kalitesi düşük kaba yem vb.) emniyetle yedirilmesi garanti altına alınabilmektedir.

11. Özellikle süt ineklerinde sağım sırasında ayrıca bir yemlemeye gerek kalmadığından hayvanların bu süre içerisinde dinlenmeleri sağlanabilmektedir. Ayrıca hayvanlara sağım sırasında verilecek süt yeminin miktarı eğer elektronik sistemlerle kontrol ediliyorsa bunun tesisi maliyetinden de tasarruf söz konusu olmaktadır.

12. Yine yoğun tam yem kullanımıyla süt ineklerinde doğumdan sonra servis periyodu (ilk kızgınlık gösterme süresi) kısalabilmekte ve bunun gibi hayvanların döl tutma oranı da yükselebilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

13. Yoğun tam yem kullanımıyla rasyonun sindirim derecesi yükseldiğinden hayvanlarda daha az gübre üretimi söz konusu olmaktadır. Bu şekilde özellikle ruminant gübrelerinden açığa çıkan azot, karbon ve metan gazları salınımı dolaylı olarak da olsa azaltılabilmekte ve daha fazla sera gazı emisyonuna engel olunabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

14. Yoğun tam yem kullanımıyla besi hayvancılığında besi süresi kısalmakta, bu sayede aynı tesisin yıl içinde kullanılma sayısı da artmaktadır. Bunun gibi besi süresinin kısalmasıyla sermayenin geri dönüşümü de daha çabuk olabilmektedir. Besi süresinin kı- salmasından elde edilen bir başka yarar da hayvanların yaşama payı yem gereksiniminden hayvanlar daha çabuk elden çıkarıldığından tasarruf edilebilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013)

15. Standart tam yem hazırlamada kullanılan ve özellikle kaba yemi piyasadan elde edilen işletmelerde eğer sürekli yemlerdeki besin maddeleri analiz imkanı yoksa bu tip yemlerde besin maddesi içeriklerinin sapma göstermesi nedeniyle hayvanların beslenmesinde dengesiz beslemeyle alakalı sorunlar oluşabilmektedir. Oysa yoğun tam yemler yemi oluşturan yem hammaddelerinin analizi yapıldıktan sonra hazırlanmakta, bu da yemin herhangi bir besin maddesi sapmasına izin vermemektedir. (Alarslan ve Kısacık, 2013).

16. Yoğun tam yem kullanımıyla, hayvanların klasik yöntemlerle beslenmesinde kaba ve kesif yemlerin tek bir karışım haline getirilmesinde (standart tam yem) kullanılan alet, makine ve ekipmanları (traktör, römork, forklift ve unifeed gibi) maliyeti ve işletim masraflarından (işçilik, yedek parça, yakıt ve amortisman gibi) tasarruf edilebilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

17. Yoğun tam yem beslemesiyle hayvanların uzun ya da kısa süreli nakledilmelerinde ve bunun gibi hayvanların hayvan borsasında, kurban pazarlarında ve kesimhanelerde bekletilme sürelerinde performans düşmelerinin önüne geçilebilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

18. Yoğun tam yem kullanımıyla sorunlu durum var ise vücut konsiyonu ayarlamalarında ve grup beslemelerinde (lastasyon dönemi ve süt verim grupları) bu sıkıntıların ortadan kaldırılmasında istenen besleme programları rahatlıkla uygulanabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

19. Yoğun tam yemlerde kuru madde içeriği yüksek olduğundan ambalajlama aynı kesif yemlerde olduğu gibi belli miktar torbalarda sorunsuz olarak depolanabilmekte ve bunun gibi her torbanın miktarı belli olduğundan beslemede hayvanlara ayrıca bir yem tartısına gerek kalmadan yemleme yapılabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

20. Yoğun tam yemlerin bir başka yararı da hayvanların tek taraflı beslemede tüketim sorunu yaşadıkları hasat ve üretim artığı kaba yemlerin (yulaf kavuzu, mısır sapı ve koçanı, ayçiçeği sapı, tablası ve çekirdek kabuğu, çiğit kabuğu gibi) yoğun tam rasyonuyla sakıncasız olarak hayvanlara yedirilebilmesidir. Bu ise son zamanlarda oldukça popüler olan geri dönüşüm yaklaşımlarının hayvancılıkta uygulanan kısmı olarak karşımıza çıkmaktadır (Alarslan ve Kısacık, 2013).

21. Yoğun tam yemlerde nem içeriği yüksek herhangi bir kaba yem kullanılmadığından piyasada özel talep gören pelet yemlerin üretilmesi de mümkün olabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

22. Yoğun tam yemle özellikle besi sığırlarında rasyonun sindirilme gücü arttığından günlük yem tüketimi %10-30 civarlarında bir artış olabilmektedir. Ancak bu artışla beraber hayvanlardan elde edilen günlük canlı ağırlık artışı da yem tüketime oranla daha yüksek değerler çıkabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

23. Yoğun tam yemle beslemede yine rasyonun sindirilme gücü yüksek olduğundan yemler daha çok rumen yerine asıl sindirimin başladığı omasum ve abomasum mide bölmelerinde yoğunluk kazanmaktadır. Bu ise hayvanın yemin sindirimi için fazla zaman ve enerji harcamasına engel olarak daha ekonomik bir üretim yapılmasına olanak sağlamaktadır (Alarslan ve Kısacık, 2013).

24. Yoğun tam yemle hayvanlara günlük besin maddesi gereksinimlerinin tamamı kalitatif ve kantitatif olarak verildiğinden özellikle bazı verim düşüklüğü gösteren hayvanlarda (et ve süt verim düşüklüğü, kızgınlık gösterme, döl tutma, gebe hayvanlarda yavru atma ve zayıf buzağı doğumu sorunları gibi) bu sorunların ortadan kalması yönünde yararlar elde edilebilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

25. Yoğun tam yemlerle beslenen hayvanlarda, tüm besin maddesi gereksinimleri karşılanmış olsa bile tekrar standart besleme usullerine geçiş durumlarında, daha önce elde edilen performans yükselişlerinden kayıplar söz konusu olabilmektedir. Bunun sebebi tek tip ve düzenli bir besleme yöntemine ve yoğun tam yemlerin sindirilme derecesinin yüksek olmasına bağlanabilmektedir (Alarslan ve Kısacık, 2013).

Ruminantların yemlenmesinde ve beslenmesinde kullanılacak bir çok çeşit yoğun tam yem hazırlanabilmektedir. Bu yoğun tam yem çeşitleri hayvanların türü, verim yönü ve kullanım amaçlarına göre aşağıdaki gibi sıralanabilir:

BESİ YOĞUN TAM YEMLERİ

Sığır Besi Yoğun Tam Yemleri

Sığır Besi Başlangıç Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif sığır besisinde hayvanlar 150-250 kg canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Sığır Besi Büyütme ve Geliştirme Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif sığır besisinde hayvanlar 250-350 kg canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Sığır Besi Bitirme Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif sığır besisinde hayvanlar 350 kg ve yukarısı canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Kuzu Besi Yoğun Tam Yemleri

Kuzu Besi Başlangıç Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif kuzu besisinde hayvanlar 15-25 kg canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Kuzu Besi Büyütme ve Geliştirme Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif kuzu besisinde hayvanlar 25-40 kg canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Kuzu Besi Bitirme Yoğun Tam Yemi: Bu yem entansif kuzu besisinde hayvanlar 40 kg ve yukarısı canlı ağırlık sınıfında iken, hayvanların yaşama ve verim payı (günlük canlı ağırlık artışı) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

SÜT YOĞUN TAM YEMLERİ

Sığır Süt Tam Yemleri

Sığır Normal Süt Verim Yoğun Tam Yemi: Bu yem ortalama canlı ağırlığı 600 - 650 kg ve günlük süt verimi 25 litreden daha az olan süt sığırlarının yaşama ve verim payı (günlük süt verimi) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Sığır Yüksek Süt Verim Yoğun Tam Yemi: Bu yem ortalama canlı ağırlığı 600 - 650 kg ve günlük süt verimi 25 litreden daha yüksek olan süt sığırlarının yaşama ve verim payı (günlük süt verimi) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Koyun Süt Yoğun Tam Yemi: Bu yem süt veren ya da emziren koyunların yaşama ve verim payı (günlük süt verimi) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Keçi Süt Yoğun Tam Yemi: Bu yem süt veren ya da emziren keçilerin yaşama ve verim payı (günlük süt verimi) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

GEBE HAYVAN YOĞUN TAM YEMLERİ

Gebe Büyükbaş Yoğun Tam Yemleri: Bu yem sığır ve manda gibi büyükbaş hayvanların gebelik dönemlerinde hayvanların yaşama ve verim (gebelik) payı gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılacaktır.

Gebe Küçükbaş Yoğun Tam Yemleri: Bu yem koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvanların gebelik dönemlerinde hayvanların yaşama ve verim (gebelik) payı gereksinimlerinin karşılanmasında kullanılacaktır.

ÖN RUMİNANT BÜYÜTME YOĞUN TAM YEMLERİ

Buzağı ve Malak Büyütme Yoğun Tam Yemleri: Bu yem süt içme dönemlerindeki buzağı ve malakların yaşama ve verim payı (büyüme) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Kuzu ve Oğlak Büyütme Yoğun Tam Yemleri: Bu yem süt içme dönemlerindeki kuzu ve oğlakların yaşama ve verim payı (büyüme) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

GENÇ RUMİNANT BÜYÜTME YOĞUN TAM YEMLERİ

Düve Büyütme Yoğun Tam Yemi: Bu yem sütten kesimden ilkine gebeliğinin 8. ayına kadar olan dönemde bulunan düvelerin yaşama ve verim payı (büyüme) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Toklu ve Şişek Yoğun Tam Yemi: Bu yem sütten kesimden cinsi olgunluğa kadar olan dönemde bulunan erkek ve dişi koyunların yaşama ve verim payı (büyüme) gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

HAYVAN NAKLİYE ve BEKLETME YOĞUN TAM YEMLERİ

Büyükbaş Hayvan Nakliye ve Bekletme Yoğun Tam Yemleri: Bu yem sığır ve manda gibi büyükbaş hayvanların uzun (gemi ile ülkeler ya da kıtalar arası) ya da kısa süreli (kara ya da demiryolu ile şehirler arası) nakliyelerinde, bunun gibi hayvanların kesimhanelerde ya da kurban pazarlarında bekletilmeleri sırasında herhangi bir verim kaybı oluşmaması için hayvanların yaşama ve verim payı gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Küçükbaş Hayvan Nakliye ve Bekletme Yoğun Tam Yemleri: Bu yem koyun ve keçi gibi büyükbaş hayvanların uzun (gemi ile ülkeler ya da kıtalar arası) ya da kısa süreli (kara ya da demiryolu ile şehirler arası) nakliyelerinde, bunun gibi hayvanların kesimhanelerde ya da kurban pazarlarında bekletilmeleri sırasında herhangi bir verim kaybı oluşmaması için hayvanların yaşama ve verim payı gereksinimlerini karşılamak üzere kullanılacaktır.

Not: Bu makale Pankobirlik'in dergisinden alınmıştır.

Hazırlayan: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Zootekni Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ömer Faruk ALARSLAN