Türkiye'nin badem üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını gerçekleştiren Gülnar'da üretim her geçen yıl artıyor. Bu yıl don ve dolu olaylarına rağmen üretim geçen yıla oranla 2 kat artarken, 2016 yılında üretimin bu yılın 3 katına çıkması bekleniyor.
Gülnar Badem Üreticileri Derneği Başkanı Ali Kozak, Gülnar'da yaklaşık 1 milyon badem ağacı olduğunu ifade ederken, bu yıl don ve dolu olayları nedeniyle üretimin beklentilerin altında kaldığını vurguladı. Buna rağmen 6 bin ton iç badem üretimi yapılacağını ifade eden Kozak, geçen yılki üretimin bu yılın yarısı kadar olduğunu dile getirdi. Kozak, “Bölgemizde badem üretiminin 15-20 yıllık bir geçmişi var. Her yıl ekim arttığı için ağaçların meyveye dönüşmesi ile birlikte rekolte de artış gösteriyor. Her yıl neredeyse yüzde 200 oranında artış yaşanıyor. Bu yıl olumsuz iklim şartları olmasaydı üretim geçen yılı üçe katlayacaktı. Bu nedenle önümüzdeki sene bu yılın üç katı yani 18 bin ton üretim hedefliyoruz" şeklinde konuştu. Türkiye'de özellikle son 5 yıldır büyük badem bahçeleri kurulmaya başlandığını aktaran Kozan, yurtdışından Türkiye'de büyük bahçe yatırımları yapmak isteyen firmaların olduğunun altını çizdi. Kozak, bu konuda araştırma yapan firmaları Adıyaman ve Şanlıurfa'ya yönlendirdiklerini aktarırken, bu illerde daha geniş arazilerin mevcut olduğunu belirtti. Gülnar'daki üreticilerin ürünlerini yurtiçindeki tüccarlara sattığını aktaran Kozak, onlar kanalıyla yurtdışına badem gönderildiğini kaydetti. Kozak, yurtdışından Çin ve Kore'den yeşil kabuklu ve sert kabuklu bademlere büyük bir talep olduğuna da işaret etti.
Kırma tesisi kurmayı hedefliyoruz
Türkiye'de badem sektöründe tesisleşme alanında bir eksiklik olduğuna dikkat çeken Kozak, Gülnar'da da küçük çaplı birkaç tane kırma ve soyma tesisinin faaliyet gösterdiğini aktardı. Bu tesislerin yeterli olmadığının altını çizen Kozak, “Bademler kırılarak satıldığı zaman çok daha fazla verim alınabilir. Bu nedenle büyük tesislerin kurulması sektör için oldukça önemli. Bu konuda Adıyaman Melikgazi Belediyesi'nin bir girişimi var. Kırma makinelerinin ABD'den alınması ve büyük bir tesis kurulması için araştırma yapılıyor. Bizim de Gülnar'da bir tesis kurulması için projemiz var. Bu konuda Mersin Büyükşehir Belediyesi ile de görüştük ve destek vereceklerini belirttiler. Ancak Türkiye'de kırma makinesi yok, bu nedenle ABD'den ithal etmek durumundayız. Ancak nakliye konusunda bir sıkıntı var. Bu sorunu aşabilirsek biz de bir tesis kurmayı planlıyoruz" dedi.
Hem fiyat hem tüketim artıyor
Badem tüketiminin de üretimle birlikte her yıl giderek arttığına dikkat çeken Kozak, özellikle elle kırılan bademe daha çok talebin olduğunu belirtti. Kozak, badem fiyatlarının yüksek olduğunu ve buna rağmen tüketimin de arttığını ifade ederken, “2-3 yıl öncesine kadar Irak'tan Türkiye'ye kaçak badem girişleri vardı. Bu da fiyatı düşürüyordu. Biz bunu bakanlığa ilettik. Bu kaçak girişler artık engellendi. Bu nedenle yerli tüketim arttı" şeklinde konuştu.
BELMA BAĞRIK / DÜNYA
