Dünya gazetesinde yer alan habere göre, Diyarbakır Jandarma Komutanlığı'nın ele geçirdiği gübreyi satın alanlar GTS sayesinde bulundu. İzmir Bergama'da yüklü miktarda sahte ve kayıt dışı gübre ele geçirildi. Malatya'da barkodlu sahte gübre yakalandı.
Özellikle amonyum nitratın terör olaylarına kaynak olan patlayıcı yapımında kullanımında gözlenen artış üzerine harekete geçen devlet, 2015 yılında gübrenin üretimden, son kullanıcıya kadar geçirdiği tüm aşamalarının sıkı denetim altına alınması yönünde çalışma başlatmıştı.
2018 yılında ise dönemin Tarım Bakanı Eşref Fakıbaba, ithal ürünler dahil olmak üzere piyasaya arz edilen gübrelerin tamamının geçirdiği tüm aşamaların kontrol edileceğini duyurmuştu.
Gübrelerin tüm aşamalarının izlenmesini öngören ve gübre torbalarının içine izlenebilirliğin sağlanması amacıyla DNA eklenmesini içeren sistem, 2018 yılında uygulanmaya başladı. Sistemin yaygınlaşmasıyla birlikte ise Türkiye genelinde gerek Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, gerekse Batı illerinde çok sayıda sahtecilik tespit edildi. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin ve İçişleri Bakanlığı'nın da kontrolünde gerçekleştirilen operasyonlarda, DNA sistemi sayesinde suçlular kolayla belirlendi.
Diyarbakır Jandarma Komutanlığı tarafından Mart ayında yapılan terör operasyonunda, %26 N içeren 50 kg'lık amonyum nitrat ele geçirildi. Jandarma Komutanlığı, ürünün üzerindeki barkod numarasıyla GTS'ye başvurarak, gübrenin kimin tarafından, kime satıldığıyla ilgili bilgi istendi.
GTS uzmanları tarafından yapılan incelemede, ürünün hangi fabrikada üretildiği ve hangi araçla Diyarbakır'a sevk edildiği belirlendi. Bu ürünü Diyarbakır'da satan bayi kimlik numarasıyla birlikte ortaya çıkarıldı. Terör operasyonunda ele geçirilen ürün ile birlikte toplam 300 torba gübre satın alan çiftçi de tüm bilgileriyle birlikte tespit edilerek, güvenlik güçlerine bildirildi.
İzmir Bergama'da sahte gübre yakalandı
İzmir Bergama'da faaliyet gösteren bir gübre bayisi, yeni ürün almak için gelen çiftçinin aracında gördüğü granül ÜRE'nin fiyatını sorduğunda yaklaşık yüzde 25 daha ucuz cevabını alınca durumu, ambalajda ismi yazan fabrikaya bildirdi. Ardından yapılan incelemede bu ürünün özellikle Manisa-Akhisar'da fazla miktarda satıldığı tespit edildi. İlçe Jandarma Komutanlığı koordinasyonuyla gerçekleştirilen operasyonda, üzerinde önemli bir markanın etiketi bulunan 4 çeşitten oluşan 26 çuval gübre belirlendi. Üstelik bunların önemli bir kısmının üzerindeki barkodların seri numaralarının aynı olduğu görüldü. Bu barkod numaralarına göre yapılan incelemede ise bunların GTS sisteminde bulunmadığı ortaya çıktı.
Sahte gübrelere el konulurken, bu bayinin de ürünü aldığı yer tespit edilerek, sorumlular hakkında yasal işlemler başlatıldı.
Malatya'da marka taklidi ve sahte etiket yakalandı
Malatya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, bir süre önce yaptığı incelemede, 2017 yılında üretilmiş gibi gösterilen ve yine önemli bir markanın etiketinin kullanıldığı sahte gübre tespit etti. Üstelik bu ürünlerin üzerinde yer alan GTS barkodlarının da sahte olduğu belirlendi.
GTS tarafından yapılan araştırmada ise GTS sisteminin başladığı dönemden bu yana, gübre torbalarının üzerinde ismi yazan firmanın herhangi bir faaliyetinin bulunmadığı ortaya çıktı.
Terör ve taklitçiliğin önlenmesi amaçlandı
Gübre Takip Sisteminin önemi Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından şu şekilde tanımlanıyor: "Üretilerek veya ithal edilerek piyasaya arz edilen gübrelerin son kullanıcıya kadar takibinin sağlanmasına yönelik olarak, gübrelerin terör örgütlerince el yapımı patlayıcı yapımında kullanımına engel olmak, taklit, tağşiş edilmesini önlemek suretiyle üreticinin ve tüketicinin korunmasını sağlamak, gübre üretim ve tüketimini güvenilir şekilde kayıt altına almak suretiyle çok daha sağlıklı gübre politikaları geliştirebilmek amacıyla kurulan sistem"
