2020 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 9,9 daraldı. Türkiye’de sanayi sektörü yüzde 16,5, hizmetler sektörü yüzde 25 küçülürken market alışverişlerinin artmasıyla birlikte tarım sektörü yüzde 4 büyüdü. Ziraat odası başkanları tarım sektöründeki büyümeyi yorumladı. Bazı başkanlar TÜİK verilerine şüpheli yaklaşırken, aracı ve tüccarların daha çok kazandığını belirtti. Bursa Mustafakemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Mehmet Aydemir, "Veriler doğru ama, bu sanayiciye ve perakendeciye yansıdı. Burada kazanan, büyüyen sanayi ve perakende sektörü." açıklamasında bulundu.
Sözcü Gazetesinden Ali Ekber Şen, Halil Ataş, İlker Kılıçaslan, Müslüm Evci'nin haberine göre, TÜİK verilerine göre, 2020 yılının ikinci çeyreğinde Türkiye ekonomisi yüzde 9,9 daraldı. Gayri Safi Yurt içi Hasıla (GSYH) corona salgının etkisiyle 2020 yılının ikinci çeyreğini yüzde 9,9 daralma ile tamamladı.
Sanayi sektörü yüzde 16,5, hizmetler sektörü yüzde 25 küçülürken market alışverişlerinin artmasıyla birlikte tarım sektörü yüzde 4 büyüdü. Peki, Türkiye'nin tarım merkezlerindeki ziraat odası başkanları tarım sektöründeki büyümeyi nasıl değerlendirdi?
ÇİFTÇİNİN BİREYSEL BAŞARISI
Konya Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner açıklamasında, “TÜİK'in açıklamalarına göre büyüme olsa ne, olmasa ne? TÜK'in bugüne kadar söylediği ne doğru ki buna da ‘doğrudur' diyelim” ifadelerinin kullandı. Üner, “TÜİK bu verileri neye göre açıkladı onu da bilmiyorum. Rekolteleri biz bilemiyoruz ki TÜK bilsin. Öte yandan çiftçi pandemi sürecinde yalnız bırakıldı. Esnaf ve sanayicilere destek verilirken çiftçiye ne destek verildi? Bir büyüme olmuşsa bile bu çiftçinin bireysel başarısıdır” dedi.
KONYA'DA YETİŞTİRİLEN BAŞLICA ÜRÜNLER
Konya ili sahip olduğu geniş tarım alanları, farklı agro ekolojik alt bölgeler, sulama imkanları, coğrafi konumu ile Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden bridir. Konya'da başta buğday, arpa, şeker pancarı, kuru fasulye, patates, ayçiçeği, haşhaş, kimyon, aspir gibi tarla bitkileri olmak üzere çok sayıda sebze ve meyve türlerinin üretimi gerçekleştirilir. Son yıllarda Türkiye'nin tohumluk üretiminin yaklaşık yüzde 40'ını da karşılar hale gelen Konya'da organik tarımda da gelişme gözlenmekte.
ARACI VE TÜCCARLAR DAHA ÇOK KAZANDI
Mersin Ziraat Odası Başkan Vekili Turgut Demir, şöyle konuştu; “Sebze ve meyve fiyatlarında çiftçiden çıkışta düşüş yoktur. Aksine meyve fiyatları bu yıl daha güzeldi. Yalnız daha iyi fiyatlara gidebilirdi fakat aracılardan ve tüccarlardan kaynaklı çünkü arada bunlar daha çok kazandığını görüyoruz. Örnek biber ve domates ekilişleri geçen yıla göre neredeyse iki kat artış göstermesine rağmen üretim artışı olduğu halde fiyatlarda düşüş yoktur. Mesela karpuz fiyatları geçen yıla göre daha da artmıştır. Meyve fiyatlarından üreticiler çok memnundu.
Aracılar olmazsa tüketiciye ulaşan fiyatları doğrudan üreticiye yansıyabilirdi. Sadece üretimde kullanılan girdilerin fiyatlarında artış oldu (ziraii ilaç, gübre vs) bu tabi ki üreticiyi olumsuz etkiliyor. Pandemi sürecinde gıdanın önemini tarımdaki bu olumlu yönleri ile daha net görmüş olduk. Yine tarımsal ürünlerin besin değerleri yönünden Covid gibi hastalıklara karşı vücut direncinin artması tarımsal ürünlerin önemini arttırmaktadır”
MUZ ÜRETİMİNİN YÜZDE 72'Sİ MERSİN'DEN
Akdeniz Havzası içerisinde yer alan Mersin, 1.585.300 hektarlık yüzölçümü ile Türkiye'nin toplam yüzölçümünün yaklaşık %2'sini oluşturuyor. Tükiye'nin toplam yaş meyve üretiminin %13,4'ü, toplam muz üretiminin %72'si, toplam çilek üretiminin %40'ı, toplam limon üretiminin %70'i, Mersin'de gerçekleştiriliyor.
BÜYÜYEN SANAYİCİ VE PERAKENDECİ, ÜRETİCİ DEĞİL
Bursa Mustafakemalpaşa Ziraat Odası Başkanı Mehmet Aydemir, TÜİK'in raporunu şu sözlerle yorumladı; “Dünyada pandemi ile birlikte gıdanın da önemi anlaşıldı. Tarım ürünleri değer kazandı. Veriler doğru ama, bu sanayiciye ve perakendeciye yansıdı. İnsanlar giyimde ve diğer özel ihtiyaçlarından kısıp, marketteki tarım ürünlerine yöneldi. Burada kazanan, büyüyen sanayi ve perakende sektörü. Üreticiye ise yansıyan bir şey yok. Aksine doların yükselmesiyle birlikte girdi maliyetleri daha da yükseldi.
BURSA ÖNEMLİ TARIM MERKEZLERİNDEN
Bursa da Türkiye'nin önemli tarım merkezlerinden biri. 431 bin hektar tarım arazisinin yüzde 71‘i tarla, yüzde 13‘ü sebze, yüzde 6‘sı meyve, yüzde 2‘si bağ ve yüzde 8‘i zeytinlik olarak kullanılmakta. 431 bin hektar tarım alanının yüzde 56‘sı (241 bin hektar) sulanabilir durumda. Yetiştirilen başlıca ürünleri şekerpancarı, buğday, kuru soğan, patates, mısır, domates, karpuz, sivri biber, patlıcan, lahana, şeftali, üzüm, zeytin, elma, armut.
PANDEMİ DÖNEMİNDE ARTIŞ OLDU
TÜİK'in “Tarım sektörü yüzde 4 büyüdü” açıklamasını değerlendiren Manisa Salihli Ziraat Odası Başkanı Cem Yalvaç, “Pandemi döneminde tarım sektörünün büyümesinden ziyade üretici bu dönemde ne ürettiyse elinde kalmadı. Hallere veya manavlara meyve ve sebze geliyor, hemen bitiyor. Pandemi döneminde vatandaş çoğunlukla evinde kalmaya çalıştığı için iyi besleneyim düşüncesiyle meyve ile sebzeye akın etti. Bu da üreticini elinde mal kalmamasına sebep oldu” diye konuştu.
“Bize göre pandemi döneminde yüzde 4 değil, bundan fazla bir büyüme olmuş olabilir. Şu anda domatesten hariç tarlada mal kalmadı” diyen Başkan Yalvaç, “Yaşanan doğal afetler ve fabrikaların fiyat düşürmesinden dolayı domates haricinde bu yıl ürünlerde sıkıntı yaşanmadı. Ancak yaşanan en büyük sıkıntı geçen yıla oranla girdi maliyetlerinin yüzde 25-30 seviyelerinde artması. Üretici ürünü sattı ama eline fazla bir para geçmedi. Tarım sektöründe bir büyüme yaşanabilir. Ancak üreticinin eline geçen parada büyüme yaşanmazsa, önümüzdeki yıllarda bu büyüme tersine dönebilir” ifadelerini kullandı.
MANİSA'DA ÜZÜM ÜRETİMİ ÖNEMLİ
Manisa'nın en önemli bitkisel ürünlerinin başında kuru ve yaş üzüm, zeytin, kiraz, tütün, kurutmalık ve yaş domates, mısır, kavun ve karpuz geliyor. Manisa'da 293.064 kişi geçimini tarımdan sağlıyor.
