Milli Gazete'den Sadettin İnan'ın haberine göre, bilindiği üzere sıfır gümrükle pirinç ve çeltik ithalatını sadece TMO yapabiliyor. Özel firmalar pirinç ve çeltik ithal etmek isterse, pirinçte yüzde 45, çeltikte ise yüzde 35 gümrük vergisi uygulanıyor. 

TÜRKİYE’NİN YILLIK ÇELTİK ÜRETİMİ VE PİRİNÇ TÜKETİMİ NE KADAR? 

Diğer yandan Türkiye’nin yıllık çeltik üretimi yaklaşık 1 milyon ton seviyesinde. 1 milyon ton çeltik üretiminde de 650 bin ton pirinç elde ediliyor. Türkiye’nin yıllık pirinç tüketimi ise 850 bin ton seviyesinde. Rakamlardan da anlaşılacağı üzere Türkiye’nin pirinçte 200 bin ton açığı bulunuyor. Bu açıkta ithalatla kapatılıyor.  

PİRİNÇ FİYATLARINDAKİ ARTIŞI BAHANE GÖSTERDİLER

Son günlerde pirinç fiyatlarının artması gerekçe gösterilerek, sanayiciler sıfır gümrükle ithalat yetkisinin kendilerine de tanınmasını istemişti. 

SANAYİCİYE 31 MAYIS’A KADAR 100 BİN TON ÇELTİK İTHALAT YETKİSİ 

Bu kapsamda yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile üretici firmalara yani sanayiciye de 31 Mayıs 2020’ye kadar 100 bin ton çeltik ithal etme yetkisi getirildi. Sanayiciler bu ithalatı, Ticaret Bakanlığından alacakları bir ithalat lisansı ile yapabilecekler. 

GÜMRÜK MUAFİYETİYLE BİRLİKTE BULGARİSTAN VE YUNANİSTAN’DA FİYATLAR YÜKSELDİ 

Ancak sanayiciye de sıfır gümrükle ithalat yetkisinin verilmesiyle birlikte, Yunanistan ve Bulgaristan’da gümrük muafiyeti kadar (yüzde 35) çeltik fiyatlarını artırdığı kaydediliyor. Dolayısıyla firmalar açısından Yunanistan ve Bulgaristan’dan yapılacak çeltik ithalatının bir cazibesinin kalmadığı ifade ediliyor. Çeltik fiyatlarının yükselmesinin yanında Yunanistan ve Bulgaristan’dan bu dönemde 100 bin ton çeltiğin bulunmasının mümkün olmadığı kaydediliyor. 

100 BİN TON ÇELTİK SADECE GÜNEY AMERİKA’DAN İTHAL EDİLEBİLECEK 

Koronavirüsten dolayı Rusya’nın çeltik ihracatını kapatması, Çin, Hindistan ve Pakistan’ın da çeltik olarak değil de sadece pirinç ihracatına izin vermesinden dolayı söz konusu 100 bin ton çeltik sadece Güney Amerika ülkelerinden yapılabilecek. 

FİRMALARIN EN ERKEN 15 HAZİRAN’DAN ÖNCE GETİRMELERİ MÜMKÜN GÖRÜNMÜYOR

Ancak firmaların ithalat lisansını alması ve ithalat bağlantılarını yaparak ürünü Türkiye’ye en erken 15 Haziran’dan önce getirmeleri mümkün görünmüyor. Ancak firmalara getirilen sıfır gümrükle ithalat yetkisi 31 Mayıs’ta doluyor. 

SEKTÖRDE YANKILANAN ŞOK İDDİA! SADECE BİR FİRMA ÖNCEDEN POZİSYON ALDI 

Sektörde dillendirilen önemli bir iddiaya göre, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayınlanmadan önce Türkiye’den bir firmanın Güney Amerika’da bir firma ile anlaşarak çeltik ithalatı için pozisyon aldığı kaydediliyor. Önceden pozisyon alan bu firmanın da ithalat lisansı verilen firmaların lisanslarını belli bir bedel ödeyerek kullanacağı ve büyük bir avantaj elde edeceğine dikkat çekiliyor. 

ÜLKE EKONOMİSİNE BİR FAYDASI OLMAYACAK!

Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile sanayiciye sıfır gümrükle ithalat yetkisinin, iç piyasada çeltik ve pirinçteki fiyat artışlarının önüne geçilmesi için verildiği, ancak mevcut haliyle yapılacak bu ithalatın önceden pozisyon alan tek bir firmaya büyük bir ayrıcalık sağlamanın dışında ülke ekonomisine bir faydasının olmayacağının altı çiziliyor. 

PİRİNÇTE DE SIFIR GÜMRÜK İTHALAT YETKİSİ BEKLENİYOR 

Diğer yandan, çeltikte olduğu gibi pirinçte de sıfır gümrükle ithalat yetkisinin özel sektöre verilmesi yönünde de yoğun bir baskı yapıldığı vurgulanıyor. 

MARKET ZİNCİRİNİN ŞİMDİDEN ANTREPOLARDA PİRİNÇ STOKLADI İDDİASI!

Bu konuda Türkiye’nin önde gelen bir market zincirinin şimdiden pozisyon aldığı ve yurt içinde ve yurt dışında ne kadar pirinç varsa toplayarak antrepolarında stokladığı ve vergilerin kaldırılmasını beklediği kaydediliyor. Pirinçte de sıfır gümrükle ithalat yetkisinin TMO dışında özel sektöre verilmesi durumunda, bu market zincirinin büyük bir avantaj elde edeceği ifade ediliyor. 

ÖZEL SEKTÖRÜN ÇELTİK VE PİRİNÇ İTHALATINDAKİ OYUNUNU TMO BOZABİLİR

Özel sektörün çeltik ve pirinç ithalatında kurgulamaya çalıştıkları manipülasyonların önüne TMO’nun geçebileceği, Türkiye’nin ihtiyacı olan pirincin TMO tarafından doğrudan Hindistan, Çin ve Pakistan’dan 380 dolar gibi düşük bir tutara ithal edebileceği vurgulanıyor. TMO’nun, pirinç ithalatında hızlı aksiyon almaması durumunda birkaç tane özel firmanın sıfır gümrük çeltik ve pirinç ithalatı ile büyük bir rant elde edeceği ve bu ithalatın iç piyasada artan fiyatlar karşısında bir faydasının olmayacağına önemle vurgu yapılıyor.