Dünya’ da 2022 Yılı için en büyük tehlikeler neler? Öncelikle kısa olarak bu konuya değinelim.
***2022 Yılında Ekonomik Riskler;
Omicron ve Daha Fazla Kilitleme
Enflasyon Tehdidi
Fed Faiz Artışlarına Doğru
Fed Kaldırma ve Gelişmekte Olan Piyasalar
Gelişmekte olan piyasalardaki bir düşüş
Risk Sıralaması
Çin Seddi Vurabilir
Çin'in Evergrande çöküşü
Avrupa'da Siyasi Kargaşa
Brexit Etkisini Hissetmek
Euro krizi
Maliye Politikasının Geleceği
Mali Tutumluluk
Gıda Fiyatları ve Huzursuzluk
Orta Doğu'da yükselen gıda fiyatları
Açlık Riski
Politikalarda değişiklik (Coğrafi veya Yerel)
Bu riskler, ithalatı, ihracatı, ürünlerin değerini, ticaretini, pazarlamasını olumlu veya olumsuz etkileyebilir. İlgili otorite, bilim ışığında risk planlarını yapar, gerekli önlemleri alır, politikaları belirler. Bu konuda hazırlıkların bitmesi gerekiyor…
***Büyük bir zorluk olarak gıda sistemi!
Mevcut gıda sistemimiz gezegenimiz, sağlığımız ve insanlığın yeryüzündeki varlığının devamı için en büyük zorluklardan birini temsil eder.
FAO'ya göre dünya çapında 811 milyona yakın insan 2020'de açlık çekiyor.
Aynı zamanda, 2,1 milyar insan aşırı kilolu veya obez olarak kabul ediliyor. Diyetle ilgili hastalıklar artıyor. Dünya çapında önde gelen ölüm nedeni olarak kabul ediliyor.
Ancak yiyeceklerin sağlığımız üzerinde dolaylı bir etkisi de vardır. Zengin ülkelerde et açlığı nedeniyle giderek daha fazla orman ve doğal alan yok ediliyor. Örneğin zoonoz riski artıyor. Virüsler hayvanlardan insanlara bulaşabiliyor.
**Sağlıklı gıda herkes için erişilebilir ve uygun fiyatlı olmalıdır!
*Hedef, bir yandan dünya nüfusunun arzını sağlamak, uygarlığın kötü beslemeden kaynaklanan hastalıklarına önlem olmalıdır.
***Buğday fiyatları yükseliyor. Bu konu çok önemlidir. Buğday stratejik bir üründür. Buğday demek, ekmek, makarna ve yem demektir.
Artık buğday fiyatları günlük takip ediliyor. Üreticiler buğdayını daha yüksek fiyata satmak isterken, alıcılarda daha düşük fiyata almak istemektedir.
Artık ekmek aslanın ağzında değil…
Ülkelerde hükümetler anında karar alıyor ve uygulamaya geçiyor. Önceliği, halkı, üreticisi, tüketicisi, sanayicisidir. Böylece ülkelerinin ekonomisine katma değer getirmeyi sağlamak gibi amaçları var.
Dışarıdan ürün getiren firmaların süper karla satışına izin verilmiyor. Böylece üretici ve tüketici korunuyor.
Buğdayda fiyat artışının nedenleri;
Girdi fiyatlarının artışı,
İklim değişikliği,
Ülkeler ihracatını kısıtlıyor,
Gıda güvenliği,
Buğdayda kalite,
Buğdayda protein oranı,
Yerel enflasyon,
Navlun ücretleri,
İhracat vergileri,
İhracat kotaları,
Tedarik zinciri sorunlarıdır.
***Karadeniz buğday fiyatları yükseliş trendinde olup, Rusya ihracatı için karışık görünüm var!
**Avustralya buğdayının Rusya'ya zorlu bir rekabet sunması pek olası görünmüyor.
**Rusya, 2022'nin ilk yarısında yüksek proteinli buğdayın ana kaynağı olarak görülüyor.
***2022'de Karadeniz bölgesinde buğday fiyatlarında yükseliş neden bekleniyor?
- Rusya'nın buğday ihracatını sınırlandırma hamlesi,
- Gıda güvenliğini korumak için artan yurt içi çağrılar,
- Diğer kaynaklardan yüksek proteinli buğday eksikliğidir.
**2021'de Rusya, Kanada ve ABD gibi büyük buğday tedarikçilerindeki kuru hava, verimleri ve üretim seviyelerini düşürerek ticaret beklentilerini olumsuz etkiledi.
**ABD Tarım Bakanlığı son tahminlerinde, 2021-22 (Temmuz-Haziran) pazarlama yılında Rusya'nın buğday üretiminin 75,5 milyon mt'a ulaşacağını, ihracatın ise yaklaşık % 10 düşüşle 36 milyon mt'a ulaşabileceğini söyledi.
**Bununla birlikte, Rus kalite kontrol merkezine göre, Rus buğdayı şimdiye kadar hasat edilen mahsulün %86'sını oluşturan öğütme buğdayıyla yüksek kalite gösterdi.
**Ukrayna'nın son buğday üretimi ve ticaret rakamları da Karadeniz buğdayı için umut verici bir görünüm sağlıyor.
**USDA, 2021-22 pazarlama yılında Ukrayna buğday üretiminin 33 milyon mt'a ulaşacağını ve bu hacmin yaklaşık 24,2 milyon mt'unun sevk edileceğini tahmin ediyor. 2021-22'de Ukrayna'nın buğday üretimi %30 ve ihracatı %44 artacak.
**S&P Global Platts Analytics, Rusya'nın 2021-22 buğday üretimi 75 milyon mt ve ihracatını sırasıyla 36 milyon mt olarak tahmin ederken, Ukrayna'nın 33,5 milyon mt üretim ve 24,5 milyon mt ihracat yaptığı görülüyor.
**Nemli koşullar da bu yıl pazar trendinin şekillenmesinde önemli bir rol oynayarak, Karadeniz bölgesinin buğday ticaretinde ana rakibi olan AB'deki buğday mahsullerini etkiledi.
**Batı Avrupa'da hasat öncesi yağışlı ve soğuk hava, hasat gecikmelerine ve daha düşük kaliteli buğday elde edilmesini sağladı. Bu nedenle Rus ve Ukrayna buğdayına avantaj sağladı.
***Avantaj Rusya?
**Toplam dünya üretiminin, esas olarak Avustralya ve Arjantin'deki iyi mahsul beklentileri nedeniyle, 2021-22'de 2 milyon mt artarak **775,3 milyon mt'a ulaşması bekleniyor.
**USDA'ya göre, Avustralya'nın 2020-21'deki 33,3 milyon mt'luk bir önceki yüksek seviye olan 2021-2022'de (Ekim-Eylül) 35 milyon-37 milyon mt rekor üretim yapması bekleniyor.
**Bununla birlikte, Kasım ayındaki La Nina etkinliğinin ortasındaki yaygın yağış, buğday kuşağında önemli kalite düşüşlerine neden oldu ve öğütme derecesinin 2020'de %65-%70'ten 2021-22'de yaklaşık %35-%45'e düşmesi bekleniyor.
**Arjantin'in 2021-22 (Aralık-Kasım) buğday üretiminin USDA tarafından 20 milyon mt olacağı tahmin ediliyor. Bu da yıllık %13 daha yüksektir. Bu, rekor düzeyde ihracatla sonuçlanabilir, ancak ülkenin tarım bakanlığı, yerel enflasyonla mücadele amacıyla 2021-22 buğday ihracatını 17 Aralık'ta 12,5 milyon mt ile sınırladı.
**Rusya'nın Avustralya'dan zorlu bir rekabet tepkisi alması pek olası değil. Orta Doğu ülkelerinde yerleşik tüccarlar, ülkeden navlun ücretleri nispeten daha yüksek olduğu için Avustralya buğdayına taşınma konusunda şüpheci olmaya devam ediyor.
**Avustralya ve Batı Avrupa'dan gelen yüksek proteinli buğday tedarikinin sıkılaştığı görülürken, Rusya'nın 2022'nin ilk yarısında yüksek proteinli buğdayın ana menşei olması bekleniyor.
**İhracat vergileri karışık bir görünüm sunuyor.
**Diğer rakiplere göre bu avantajına rağmen, Rusya'nın değişken ihracat vergileri ve ticaret kotasının ihracatçılar için inişli çıkışlı bir yolculuk sunması bekleniyor.
**Rusya'nın 15 Şubat-30 Haziran tarihleri arasında 8 milyon mt ihracat kotası uygulaması nedeniyle 2022'nin ilk yarısında buğday ihracatının daha düşük olması bekleniyor.
**Tüccarlar kota başlamadan önce Rus mahsulüne olan talebin artmasını beklese de, yeni bir ihracat vergisi formülü fiyatları yüksek tutabilir ve talebi vurabilir.
**Hava durumu endişelerinin yanı sıra, Rusya'nın iç piyasada gıda enflasyonunu sınırlamak için 2 Haziran'da uygulamaya koyduğu değişken ihracat vergisi de buğday fiyatlarına destek verdi.
**Platts verilerine göre, Temmuz ayında görülen yıllık en düşük 233$/mt seviyesinden, Rusya buğday ihracat fiyatları son birkaç ayda keskin bir şekilde toparlandı ve Kasım ayında tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 345.25$/mt'a ulaştı. 24 Aralık'ta Platts, %12,5 protein içerikli Rus buğdayını 338$/mt FOB Karadeniz olarak değerlendirdi.
**İhracat vergisi, hesaplama gününden önceki 60 gün boyunca FOB bazında ihracat fiyatlarının ortalaması ile 200 $ arasındaki farkın %70'i olarak hesaplanır. Vergi oranları her Cuma yayınlanır ve takip eden haftanın Çarşamba günü yürürlüğe girer.
**Rusya, 17 Aralık'ta yeni vergi kurallarını ve ihracat kotalarını yayınladı. Yeni düzenlemeye göre, buğday fiyatları 375$/mt'a ulaşırsa ihracat vergisi çarpanı daha yüksek olacak, fiyatlar 400$/mt'a ulaşırsa tarife daha da artacak.
**Moskova'da yerleşik bir tüccar, "Şubat ayından itibaren ihracat kotalarına ilişkin raporlar üzerine piyasaya bazı talepler geri döndü. Ancak, şimdi yeni ihracat vergileri mekanizmasıyla birlikte, fiyatlar çok keskin bir şekilde yükselirse talep düşebilir," dedi.
**Rusya'nın ihracat vergisi, buğday ihracatının rekabet gücünü zedeledi ve son zamanlarda ticaretin düşmesine neden oldu.
**Kahire merkezli bir tüccar, "Daha pahalı Rus buğdayı, alıcıları Ukrayna ve diğer Avrupa ülkeleri gibi başka kaynaklar aramaya zorladı" dedi. Rusya, buğdayı genellikle Türkiye ve Mısır da dahil olmak üzere Orta Doğu'daki ülkelere ihraç ediyor.
Buğdayın son durumu spglobal.com böyle özetlenmiş.
***Buğday ithal edenler bu uyarıları dikkate alarak gerekli önlemlerini şimdiden alır.
Eğer dışarıdan buğday ithal etmek zorunda isek, piyasayı günlük takip etmek zorundayız.
İnternetten bunu takip etmek çok zor olmamalı..
***Ayrıca Tarım ve Orman Bakanlığı, çiftçimize daha fazla destekleme vermeli, daha fazla destekleme için daha fazla bütçe ayrılmalıdır. Desteklemenin 2022 yılı ödemesi en az % 50 avans şeklinde verilmesi sağlanmalıdır. Çiftçimizden, buğdaydan, tarımdan ve vatanımızdan vazgeçemeyiz…
Buğdayı tarlaya ektiğinizde bir yılda ürün ve bir meyve fidanı diktiğinizde 4-5 yılda meyve alırız.
**Eğitimden meyve almak 20-25 yıldan önce olmaz. Eğitimin kökleri acı, meyveleri tatlıdır..
O nedenle bilim ışığında eğitime daha çok önem vermeliyiz.
***Herkese mutlu, başarılı, sağlıklı, barış dolu, huzurlu, bol kazançlı, daha az sorunlu 2022 yılı diliyorum.
